Shein και Forever 21, μια σύμπραξη ονειρική για τους ομίλους και οπαδούς της Fast Fashion. Ισχύει, όμως, το ίδιο και για το περιβάλλον; Πρόσφατα μάλιστα η Shein -γνωστή για την προσθήκη έως και 10.000 νέων αντικειμένων στην εφαρμογή της κάθε μέρα – βρέθηκε στην επικαιρότητα για κακές συνθήκες εργασίας, υψηλά επίπεδα τοξικών χημικών ουσιών στα ρούχα της και αντιγραφή αντικειμένων ανεξάρτητων σχεδιαστών.
Η εταιρεία συνεχίζει να προσφέρει προϊόντα εξαιρετικά χαμηλού κόστους, τα οποία λατρεύονται από πολλούς δημιουργούς περιεχομένου των social media και γίνονται ευρέως αγαπητά. Πλέον η Shein πρόκειται να συνεργαστεί επισήμως με την μητρική εταιρεία της μάρκας Forever 21, η οποία είχε καταθέσει αίτηση πτώχευσης το 2019 και έκλεισε πάνω από 350 καταστήματα παγκοσμίως. Οι δύο όμιλοι γρήγορης μόδας σχεδιάζουν να επικεντρωθούν στην ικανοποίηση των αναγκών των πελατών τους στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο, προσφέροντας τους προσιτή και υψηλής ποιότητας μόδα. Αν και είναι και οι δύο γνωστές για τις εξαιρετικά προσιτές τιμές, ο ισχυρισμός ότι διαθέτουν “μόδα υψηλής ποιότητας” δεν είναι σίγουρα και ο πιο πιστευτός. Ειδικότερα αν σκεφτούμε ότι η έρευνα που διεξήχθη από το βρετανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο Channel 4, έδειξε ότι οι εργαζόμενοι λαμβάνουν βασικό μισθό 4.000 γιουάν το μήνα -περίπου 556 δολάρια- για να φτιάχνουν 500 κομμάτια ρούχων την ημέρα, ενώ σε ένα άλλο εργοστάσιο, οι εργαζόμενοι έπαιρναν το ισοδύναμο των τεσσάρων σεντς ανά κομμάτι.
Στο άκουσμα αυτής της επικείμενης συνεργασίας, πολλοί άνθρωποι και οργανώσεις παγκόσμιας εμβέλειας, προειδοποιούν για το μέγεθος της καταστροφής που μπορεί να προκαλέσει στο περιβάλλον αυτή η σύμπραξη. Και ενώ πολλοί αντιδρούν, οι περισσότεροι αδιαφορούν για τις επιπτώσεις του παραπάνω γεγονότος, ο αντίκτυπος του οποίου είναι ήδη εμφανής. Παρακάτω ακολουθούν μερικά άκρως ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με τα απόβλητα της βιομηχανίας ρούχων.
Ενενήντα δύο εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων υφασμάτων παράγονται κάθε χρόνο
Από τα 100 δισεκατομμύρια ενδύματα που παράγονται κάθε χρόνο, 92 εκατομμύρια τόνοι καταλήγουν στις χωματερές. Μόνο στην Αμερική συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι 11.3 εκατομμύρια τόνοι υφασμάτινων αποβλήτων -που αντιστοιχούν στο 85% όλων των υφασμάτων- καταλήγουν σε ετήσια βάση σε χωματερές. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 81,5 κιλά (37 κιλά) ανά άτομο ετησίως και περίπου 2.150 τεμάχια ανά δευτερόλεπτο σε ολόκληρη τη χώρα.
Αν αυτή η ασταμάτητη κατανάλωση συνεχιστεί, ο αριθμός των απορριμμάτων γρήγορης μόδας αναμένεται να εκτοξευθεί στους 134 εκατομμύρια τόνους ετησίως μέχρι το τέλος της δεκαετίας, σύμφωνα με τον οργανισμό Global Fashion Agenda.
Η βιομηχανία της μόδας είναι υπεύθυνη για το 20% των παγκόσμιων υγρών αποβλήτων
Η βαφή και το φινίρισμα -οι διαδικασίες με τις οποίες το χρώμα και άλλα χημικά εφαρμόζονται στα υφάσματα- ευθύνονται για το 3% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 καθώς και για πάνω από το 20% της παγκόσμιας ρύπανσης των υδάτων, αναφέρει η παγκόσμια περιβαλλοντική δεξαμενή σκέψης που υπερασπίζεται τις βιώσιμες οικονομικές πολιτικές, Earth.org. Μαζί με την προετοιμασία νημάτων και την παραγωγή ινών, οι δύο αυτές διαδικασίες έχουν τις υψηλότερες επιπτώσεις στην εξάντληση των πόρων, λόγω των ενεργοβόρων διαδικασιών που βασίζονται στην ενέργεια από ορυκτά καύσιμα.
Χρειάζονται 20.000 λίτρα νερού για την παραγωγή ενός κιλού βαμβακιού
Εκτός του ότι αποτελεί τεράστια πηγή ρύπανσης του νερού, η γρήγορη μόδα συμβάλλει επίσης στη σπατάλη τεράστιων ποσοτήτων νερού κάθε μέρα. Αρκεί να σκεφτούμε ότι χρειάζονται περίπου 2.700 λίτρα νερού για να φτιαχτεί ένα μόνο μπλουζάκι, ποσότητα που αρκεί για να πιει ένας άνθρωπος νερό για 900 ημέρες. Επιπλέον, ένα μόνο φορτίο πλύσης χρησιμοποιεί 50 έως 60 λίτρα νερού.
Χαρακτηριστικό και σοκαριστικό παράδειγμα αποτελεί η λίμνη Aral, η οποία βρίσκεται στην κεντρική Ασία και ήταν κάποτε η τέταρτη μεγαλύτερη λίμνη του κόσμου, η οποία φιλοξενούσε 24 είδη ψαριών και περιβαλλόταν από αλιευτικές κοινότητες, καταπράσινα δάση και υγροτόπους. Σήμερα η λίμνη έχει συρρικνωθεί σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της βιομηχανίας της γρήγορης Μόδας, με εταιρείες όπως η Shein, να εξαντλούν τους πόρους του υδροβιότοπου με τις βαμβακοκαλλιέργειες τους.
Σχεδόν το 10% των μικροπλαστικών που διασκορπίζονται στον ωκεανό κάθε χρόνο προέρχονται από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα
Τα ενδύματα είναι μια τεράστια πηγή μικροπλαστικών, καθώς πολλά από αυτά είναι πλέον κατασκευασμένα από νάιλον ή πολυεστέρα, υλικά που είναι ανθεκτικά και φθηνά. Κάθε κύκλος πλύσης και στεγνώματος αποβάλλει μικροπλαστικά που κινούνται μέσω των συστημάτων αποχέτευσης και καταλήγουν στις υδάτινες οδούς. Συγκεκριμένα η μελέτη του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ δείχνει συγκεκριμένα ότι πάνω από 700.000 μικροπλαστικές ίνες μπορεί να απελευθερώνονται με κάθε πλύση ρούχων. Υπολογίζεται μάλιστα, ότι μισό εκατομμύριο τόνοι αυτών των ρύπων φτάνουν στον ωκεανό κάθε χρόνο, γεγονός που ισοδυναμεί με την πλαστική ρύπανση από περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια μπουκάλια.
Περίπου 8.000 συνθετικές χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία της μόδας
Όπως αναφέρει το Common Objective, ένα επιχειρηματικό δίκτυο που προσφέρει τεχνολογικές λύσεις για να γίνουν βιώσιμες οι πρακτικές των επιχειρήσεων της Μόδας, περίπου 8.000 συνθετικές χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες μόδας και υλικών. Πολλές από αυτές τις χημικές ουσίες είναι γνωστό ότι έχουν δυσμενείς συνέπειες για την υγεία μας και χρησιμοποιούνται σε πολλά στάδια της διαδικασίας παραγωγής των ρούχων, ενώ μπορούν να καταλήξουν ξανά στην παροχή γλυκού, πόσιμου νερού.
Λιγότερο από το 1% των ρούχων ανακυκλώνεται πραγματικά
Η ανακύκλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων είναι μια πραγματικά περίπλοκη διαδικασία, ειδικά όταν τα περισσότερα ρούχα είναι κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά. Η πραγματικότητα είναι ότι η υπάρχουσα υποδομή ανακύκλωσης δεν μπορεί να θέσει σε εφαρμογή την ανακύκλωση από ύφασμα σε ύφασμα σε μεγάλη κλίμακα. Έτσι, ελάχιστα από τα ρούχα μας ανακυκλώνονται πραγματικά. Τα περισσότερα προγράμματα “ανακύκλωσης” ρούχων είτε στέλνουν τα ρούχα μακριά σε επιβαρυμένες χώρες του κόσμου, είτε απλά μετατρέπουν τα ρούχα σε κουρέλια.
Ωστόσο, με την βιομηχανία της μόδας να εξακολουθεί να αναπτύσσεται, πολλοί θεωρούν ότι αν υιοθετηθούν νέες πολιτικές αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών προβλημάτων που δημιουργούνται από την ταχεία μόδα, η παγκόσμια οικονομία θα έχει όφελος 192 δισεκατομμυρίων έως το 2030, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης του Iνστιτούτου παγκόσμιων πόρων.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image