Από όταν ανέλαβε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Mario Draghi δείχνει σπάνια τόσο χαλαρός όσο ήταν στη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε το γιατί: η οικονομία της Ευρωζώνης ανεβάζει ταχύτητα, η εμπιστοσύνη ενισχύεται και η ανεργία υποχωρεί. Επίσης, η ανάκαμψη “διαχέεται” σε όλη την περιοχή, περιορίζοντας τον κίνδυνο κάποιες χώρες να χρειαστούν διαφορετικό είδος νομισματικής πολιτικής από άλλες.
Με όλα αυτά τα καλά νέα, δεν θα έπρεπε η ΕΚΤ να κάνει βήματα προς την απόσυρση της άνευ προηγουμένου νομισματικής στήριξης; Στην πραγματικότητα, όχι –όχι, ακόμη. Η αποστολή της Κεντρικής Τράπεζας είναι να διατηρεί τον πληθωρισμό πλησίον αλλά κάτω του 2% μεσοπρόθεσμα. Ο στόχος αυτός, σε συνδυασμό με τους κινδύνους για το οικονομικό outlook, δικαιολογεί πλήρως την υφιστάμενη πολιτική.
Ορισμένοι υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι διαφωνούν. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schaeuble κάλεσε πρόσφατα την ΕΚΤ να ακολουθήσει το παράδειγμα της αμερικανικής Federal Reserve και να ξεκινήσει να αποσύρει τη διευκολυντική νομισματική πολιτική. Ωστόσο, όπως είπε ο Draghi, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρώπη ήταν απρόσμενα καλός τελευταία, η πληθωριστική τάση παραμένει υποτονική.
Είναι αλήθεια ότι ο πληθωρισμός κινείται κοντά στο επίπεδο-στόχο της Κεντρικής Τράπεζας. Ωστόσο, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στις τιμές ενέργειας. Ο πιο σταθερός δομικός πληθωρισμός παραμένει αρκετά κάτω από το στόχο. Αυτό υποδηλώνει ότι η Ευρωζώνη προσπαθεί ακόμη να καλύψει το έδαφος που έχασε στη διάρκεια της ύφεσης. Εάν η οικονομία δεν έχει φτάσει στο επίπεδο της πλήρους παραγωγικής ικανότητας, μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμό πάνω από τη μέση τάση, χωρίς να τροφοδοτεί τον πληθωρισμό.
Επιπλέον, η ΕΚΤ δεν θέλει να επαναλάβει το ίδιο λάθος που έκανε το 2011, όταν αύξησε πρόωρα τα επιτόκια, δύο φορές. Όπως είπε ο Draghi στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, πριν από έξι χρόνια, ο πληθωρισμός κινούνταν πάνω από το στόχο για κάποιο διάστημα. Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής αυτή τη στιγμή, με τον πληθωρισμό χαμηλότερα, θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο λάθος και ακόμη πιο αδικαιολόγητο.
Τέλος, ενώ η παγκόσμια οικονομία έχει βελτιωθεί, το πολιτικό σκηνικό εξακολουθεί να εγείρει ανησυχία. Η Βόρεια Κορέα και η Συρία είναι επικίνδυνα σημεία στρατιωτικής ανάφλεξης. Ο κίνδυνος προστατευτισμού, στις ΗΠΑ και αλλού, παραμένει μεγάλος. Ενώ ο Emmanuel Macron είναι πολύ πιθανό να κερδίσει το δεύτερο γύρο των εκλογών και να γίνει ο επόμενος Πρόεδρος της Γαλλίας, η Marine Le Pen, η ευρωσκεπτικίστρια αντίπαλός του, δεν έχει ηττηθεί ακόμη. Τυχόν κακές ειδήσεις από οποιοδήποτε από αυτά τα μέτωπα θα μπορούσε να πλήξει σημαντικά την εμπιστοσύνη επενδυτών και καταναλωτών, καθώς παραμένει εύθραυστη. Για την ώρα, έχει νόημα να διατηρηθεί, όσο περισσότερο γίνεται, υψηλά το ηθικό.
Ωστόσο, κάποια στιγμή η πολιτική θα χρειαστεί να περιοριστεί και η ΕΚΤ έκανε μία υπενθύμιση. Το διοικητικό της συμβούλιο τροποποίησε ελαφρώς την ανακοίνωσή του για να αναγνωρίσει ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ διαμορφώνονται προς μια πιο ισορροπημένη σύνθεση.
Η προσαρμογή ενός μηνύματος σαν αυτό έχει σημασία, από τη στιγμή που η Κεντρική Τράπεζα θέλει οι επενδυτές να είναι έτοιμοι για την απόσυρση της νομισματικής στήριξης, όταν αυτή συμβεί.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρωζώνη θα επωφελούνταν από ένα διαφορετικό μείγμα δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής. Η ΕΚΤ πρέπει να επιδείξει πιο δυναμική στάση ως προς αυτό καθότι οι κυβερνήσεις που έχουν την πολυτέλεια να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική πολιτική –ειδικά αυτή του Schaeuble- έχουν επιλέξει να μην το κάνουν. Αλλά η ΕΚΤ οφείλει να αποδέχεται τη δημοσιονομική πολιτική ως έχει. Για την ώρα, το να διατηρήσει ζωντανή τη νομισματική πολιτική είναι ο καλύτερος δρόμος μπροστά.