Χρειάστηκαν 18 μήνες για το «να πάρουμε πίσω τον έλεγχο» να γίνει «διαχειρίσιμη απόκλιση».
Οι διαρροές από τη συγκέντρωση του υπουργικού συμβουλίου της περασμένης Πέμπτης δείχνουν ότι η Βρετανία θα προτείνει μια διακριτική σχέση με την ΕΕ, η οποία δεσμεύει μερικές από τις βιομηχανίες της με τους κανόνες της ενιαίας αγοράς, δεσμεύει άλλες στο ίδιο πνεύμα, αν όχι κατά γράμμα, και ελευθερώνει ακόμη ένα τρίτο σύμπλεγμα να αποκλίνει με το πέρασμα του χρόνου.
Αυτό το τρίπτυχο σκίτσο του οικονομικού μέλλοντος της Βρετανίας έχει ένα περίεργο όνομα που απέτυχε να γοητεύσει τις Βρυξέλλες ώστε έστω να λάβει υπόψη στιγμιαία την επιλεκτική προσέγγισή της στην ενιαία αγορά. Τα τρία καλάθια: ακούγεται σαν μια παμπ και περιέχει ανάλογη διαυγή σκέψη.
Αυτό μας αφήνει να αναρωτηθούμε γιατί ένα υπουργικό συμβούλιο έμπειρων υπουργών, που ήδη έχει τιμωρηθεί από την άρνηση της Ευρώπης για αδύνατα αιτήματα κατά το παρελθόν έτος, θα ζητούσε και πάλι κάτι τόσο φανταστικό. Η πολιτική είναι μια μερική απάντηση. Το σχέδιο θα δώσει τουλάχιστον στους διχασμένους Συντηρητικούς άλλον έναν περίπου μήνα. Αναβάλλει τη στιγμή της ρήξης, όταν οι Συντηρητικοί θα πρέπει να αποφασίσουν μεταξύ των δύο άθλιων μοιρών που παραμονεύουν, καθώς οι δικές τους κόκκινες γραμμές απέκλεισαν μια θέση στην ενιαία αγορά: μια απλή εμπορική συμφωνία με την Ευρώπη ή κάποια μορφή τελωνειακής ένωσης. Το πρώτο θα μπορούσε να σκληρύνει τα σύνορα με την Ιρλανδία. Το δεύτερο μπορεί να περιορίσει την κυριαρχία της Βρετανίας να διαπραγματευτεί συναλλαγές με τρίτους.
Η νέα δέσμευση του Εργατικού κόμματος της αντιπολίτευσης για μια τελωνειακή ένωση οξύνει το δίλημμα, καθώς οι πιο σκληρές έξοδοι απειλούνται με καταψήφιση στο κοινοβούλιο.
Οι φιλοευρωπαίοι θα πρέπει να πάρουν κάποια ανακούφιση. Αυτή τη στιγμή, είναι πολύ απογοητευμένοι από την υποτιθέμενη αλαζονεία του σχεδίου για να παρατηρήσουν πόσο κολακεύει τη δική τους προσπάθεια. Η ιδέα των καλάθων εκθέτει τον φόβο της απομόνωσης από την ηπειρωτική αγορά που ζει στις καρδιές όλων πλην των πιο κάθετων Leavers. Υπουργοί τόσο αποφασισμένοι για την έξοδο όσο ο Μπόρις Τζόνσον, ο υπουργός Εξωτερικών, φαίνεται να έχουν συμφωνήσει σε ένα όραμα για το μέλλον το οποίο επιτρέπει μόνο μέτρια απόκλιση από τους κανόνες της ΕΕ και ακόμη και τότε μόνο τη θεωρητική πιθανότητα. Σε τομείς τόσο σημαντικούς όσο οι χημικές ουσίες και τα αυτοκίνητα, η Βρετανία θα εναρμονιστεί στενά με τους ευρωπαϊκούς νόμους, για τους οποίους δεν είχε πλέον λόγο. Στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες ίσως επιδιώξει τους ίδιους ρυθμιστικούς στόχους, αλλά διατηρεί το δικαίωμα να αποκλίνει σε ορισμένες λεπτομέρειες. Στον τομέα της αλιείας, της γεωργίας και, όχι πολλών άλλων εκτός των νέων βιομηχανιών όπου οι νόμοι της ΕΕ δεν έχουν αναπτυχθεί, όπως η ρομποτική, η Βρετανία θα κάνει το δικό της.
Τώρα, αφήστε στην άκρη το αδιανόητο η ΕΕ να δέχεται ποτέ τον κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς. Ξεχάστε επίσης τη γραφειοκρατική κωμωδία που υπόσχεται να ρεύσει όταν το κράτος αναλύσει μια εξελιγμένη οικονομία σε τρεις ξεχωριστές ζώνες και δώσει σε κάθε μία διαφορετικό καθεστώς.
Το αληθινό θαύμα είναι πόσο πρόθυμοι είναι εξέχοντες Leavers να παραιτηθούν για χάρη του βραβείου της ουσιαστικής πρόσβασης στην αγορά. Λατρεύουν το νομικό γεγονός της κυριαρχίας (οποιαδήποτε ευθυγράμμιση θα ήταν εθελοντική), αλλά όχι την πρακτική άσκηση πολύ μεγάλου μέρους της. Οι φωνές για τις ανοιχτές θάλασσες και τα αχρησιμοποίητα πλούτη πέρα από το «πτώμα» της οικονομίας της Ευρώπης έχουν υποχωρήσει για να αποκαλύψουν έναν κάποιον φόβο για την πραγματική απόσχιση. Μόνο οι πιο σκληροί από τους Leavers, κυρίως έξω από το υπουργικό συμβούλιο, όπου καθοδηγούνται ανεπίσημα από τον Τζέικομπ Ρις-Μογκ, φαίνονται χαλαροί με την ιδέα.
Οι Leavers του υπουργικού συμβουλίου θα επιμείνουν ότι το σχέδιό τους είναι πονηρό. Από όλα τα καλάθια, αυτό που ονομάζεται ως πλήρη κανονιστική ανεξαρτησία θα καταλήξει να γεμίζει με τους περισσότερους βιομηχανικούς κλάδους. Αλλά οι αντίπαλοί τους έχουν πει στον εαυτό τους το ίδιο πράγμα, και μάλλον με περισσότερες λέξεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπήρξε συμφωνία την περασμένη Πέμπτη μεταξύ υπουργών που ήταν πρόσφατα εχθρικοί, όπως ο κ. Τζόνσον και ο Φίλιπ Χάμοντ, ο υπουργός Οικονομικών: και οι δύο μπορούν να δηλώνουν επιτυχία μέχρις ότου τα καλάθια ξηλωθούν από την ΕΕ, και τότε και οι δύο μπορούν να μοιραστούν την αποτυχία.
Την Παρασκευή, η Τερέζα Μέι θα εξηγήσει το προτιμώμενο μέλλον της Βρετανίας. Αν είναι η διαχειρίσιμη απόκλιση, η πρωθυπουργός θα δοκιμάσει την υπομονή της Ευρώπης, χάνοντας τον λίγο χρόνο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αναπτύξει ρεαλιστικές απαιτήσεις και, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αποδεικνύοντας ακούσια τη βαρυτική έλξη της μεγαλύτερης ενιαίας αγοράς στον κόσμο σε έναν μεσαίου μεγέθους γείτονα.
Αν η κυρία Μέι δεν είχε παγιδευτεί από αυτούς τους απαραβίαστους κανόνες στη φάση της άπειρης απειθαρχίας της- καμία ελευθερία μετακίνησης, καμία δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ελευθερία να επιτύχει εμπορικές συμφωνίες – η κ. Μέι θα μπορούσε τώρα να είναι σε θέση να υπερβεί τη διακυβέρνηση και ακόμη και την τελωνειακή ένωση σε κάτι σαν την ένταξη στην ενιαία αγορά. Τα Τρία Καλάθια συνεπάγονται τόσο πολλή εμπλοκή με την Ευρώπη, ώστε να μοιάζουν με τύψεις για αυτές τις ορμητικές προηγούμενες αποφάσεις. Είναι η απρόθυμη φιλοφρόνηση που δίνει το Leave στο Remain.