Σημαντικό ρόλο έπαιξε το πρόγραμμα «Ηρακλής» στη σταθεροποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, σύμφωνα με ανάλυση της DBRS Morningstar, καθώς, όπως επισημαίνει, επέτρεψε στους δείκτες NPL να φτάσουν ξανά σε μονοψήφια επίπεδα, υποχωρώντας από τα ιστορικά υψηλά του 2017.
Συνολικά, 17 συναλλαγές είχαν το senior note τους εγγυημένο από το ελληνικό δημόσιο, μέσω του προγράμματος. Μέχρι τον Ιούνιο του 2024, από τις 17 συναλλαγές, οι 11 έχουν αποσβεστεί κατά λιγότερο από 10%, με μέσο χρόνο παρέλευσης τριών ετών. Από τις 17 συναλλαγές που αντιστοιχούν σε 19,2 δισ. ευρώ συνολικού εγγυημένου χρέους, δύο αφορούν τιτλοποιήσεις του HAPS III (Sunrise III και Frontier II), με συνολικές κρατικές εγγυήσεις ύψους περίπου 0,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, το συνολικό απόθεμα των NPEs που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα «Ηρακλής» ήταν 42,8 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023. Όσον αφορά το χρέος που εγγυάται το ελληνικό δημόσιο, σύμφωνα με τα Δελτία Δημοσίου Χρέους του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, έχουν παρασχεθεί συνολικά περίπου 19,2 δισ. ευρώ κρατικών εγγυήσεων, με ανεξόφλητο υπόλοιπο περίπου 17 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2024. Η μείωση κατά περίπου 2,2 δισ. ευρώ, ή 11,5% σε σχετικούς όρους, δείχνει ότι εκκρεμεί η ολοκλήρωση της πλειονότητας των επιχειρηματικών σχεδίων.
Από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, η Τράπεζα Πειραιώς είχε το υψηλότερο ποσό εγγυημένου χρέους από το ελληνικό δημόσιο, με 6,2 δισ. ευρώ, ακολουθούμενη από την Alpha Bank, με 5,5 δισ. ευρώ, ενώ τα εγγυημένα ποσά για τη Eurobank και την Εθνική ήταν 4 δισ. ευρώ και 3,5 ευρώ δισεκατομμύρια, αντίστοιχα.
Βελτίωση των ισολογισμών
Ο «Ηρακλής» υπήρξε ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τις τράπεζες, για τη βελτίωση των ισολογισμών τους, καθώς ήταν ο κύριος μοχλός για την επιστροφή των δεικτών -σε ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια- σε μονοψήφια επίπεδα. Ενώ τα δύο πρώτα προγράμματα «Ηρακλής» έγιναν για να ανακουφίσουν τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, η τρίτη επέκταση στοχεύει, επίσης, στη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού μικρότερων τραπεζών, οι οποίες εξακολουθούν να έχουν σημαντικά κόκκινα δάνεια στα βιβλία τους.
Σχεδόν 5 χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών υποχώρησε σε μονοψήφιο ποσοστό, στο 9,7% το γ’ τρίμηνο του 2022 (ακαθάριστα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 14,6 δισ. ευρώ) από 40,6% το δ’ τρίμηνο του 2019.
Το 1ο τρίμηνο του 2024, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων διαμορφώθηκε στο 7,5% (ακαθάριστα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 11,1 δισ. ευρώ) και αναμένουμε ότι η επαναφορά του HAPS III θα μειώσει ακόμη περισσότερο τον δείκτη αυτό και θα μειώσει τη διαφορά από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, σημειώνει η DBRS. Όπως αναφέρεται στην επισκόπηση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος τον Απρίλιο του 2024, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν φθάσει όλες σε μονοψήφιο δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τέλος του 2023, με τρεις από αυτές να έχουν δείκτη κάτω του 5%, ενώ οι LSIs εξακολουθούν να έχουν υψηλό δείκτη στο 37,6%.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κύριος στόχος του προγράμματος «Ηρακλής» ήταν η ενίσχυση των εγχώριων τραπεζών μέσα από τη μείωση των NPEs, o «Ηρακλής ΙΙΙ» θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την τελευταία δόση του προγράμματος εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου. Δεδομένων των μεγάλων ποσών μη εξυπηρετούμενων δανείων που πρέπει να διευθετηθούν, τόσο από συστημικές τράπεζες όσο και από τις μικρότερες, η εστίαση μετατοπίζεται πλέον στην ικανότητα των servicers που έχουν τη διαχείριση να πετύχουν στον ρόλο τους.