«Η χθεσινή ιστορική επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη, η πρώτη έλληνα πρωθυπουργού στις επετειακές εκδηλώσεις για καταδίκη του προδοτικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, δεν ήταν μόνο συμβολικής σημασίας αλλά περισσότερο ουσιαστικής. Αντανακλά το επίπεδο των σχέσεων των δύο χωρών μας, της ειλικρίνειας και του αλληλοσεβασμού μεταξύ δύο αδελφικών κρατών, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος» ανέφερε χθες σε ανάρτησή της η Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε μια κίνηση κάθε άλλο παρά τυχαία.
Στόχος της ήταν να σταλεί για άλλη μια φορά ένα ξεκάθαρο μήνυμα με παραλήπτες όχι μόνο εκτός αλλά και εντός Κύπρου: ότι με την Αθήνα υπάρχει άψογη συνεργασία και μάλιστα μια συνεργασία απαλλαγμένη από βαρίδια του παρελθόντος με την επιβολή πραγμάτων και καταστάσεων από τη μία στην άλλη, αμφίδρομα. Η συμπλήρωση πενήντα χρόνων από την τουρκική εισβολή, άλλωστε, η οποία είχε ακολουθήσει το πραξικόπημα της Χούντας στην Κύπρο και του οποίου είχε προηγηθεί μια μακρά περίοδος υπέρβασης των ορίων υγειών σχέσεων, αυτού δηλαδή που η Λευκωσία περιέγραψε ως αλληλοσεβασμό, είχε ξεκάθαρα και αυτόν τον συμβολισμό, μαζί και το μήνυμα ότι υπάρχει ένας νέος αέρας στις σχέσεις των δύο χωρών, ότι απαιτείται αμοιβαία κατανόηση για τις ιδιάζουσες συνθήκες της κάθε μίας σε επί μέρους ζητήματα, αλλά ότι η μεγάλη εικόνα παραμένει αμετάβλητη καθώς Ελλάδα και Κύπρος προχωρούν μαζί.
Ξεκαθάρισμα θέσεων
Αν και ήταν η πρώτη φορά που το πλαίσιο αυτό ετέθη από κοινού τόσο ξεκάθαρα σε επίπεδο ηγετών, αξίζει κανείς να θυμηθεί τη συνέντευξη που ο Κύπριος ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος έδωσε στα «ΝΕΑ» τον περασμένο Μάιο, λέγοντας πως δεν είναι απαραίτητο Λευκωσία και Αθήνα να συμφωνούν σε όλα. Η δήλωση εκείνη είχε σοκάρει κάποιους αλλά είχε σπάσει ένα ταμπού το οποίο δεν βοηθούσε ούτε τη μία χώρα, ούτε την άλλη να διαχειριστεί τα θέματά της με πραγματισμό μακριά από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Εδινε δε περιθώριο στην ανάπτυξη επιζήμιας παραφιλολογίας. Αυτό ήταν που έκλεισε ανήμερα της συμπλήρωσης μισού αιώνα από την καταστροφή του 1974 και μάλιστα με τον πιο επίσημο τρόπο. Εν όψει του εξαιρετικά πιθανού ενδεχομένου να υπάρξουν εξελίξεις στο Κυπριακό και οι δύο πλευρές ήθελαν να στείλουν μηνύματα που δεν θα επιδέχονταν αμφισβήτηση αλλά και δεν θα χάνονταν στον ωκεανό των προκάτ τυπικών δηλώσεων του παρελθόντος.
Διπλό μήνυμα
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι το μέτρο μέσα από το οποίο διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό, έστω και παραδόξως, η εικόνα αυτής της φιλοσοφίας. Το στοίχημα, εν μέσω αδιάλειπτων προκλήσεων της Αγκυρας, είναι να μην πληγεί το καλό κλίμα που δημιουργήθηκε αλλά και να γίνει ξεκάθαρο προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ελλάδα στηρίζει έμπρακτα την Κύπρο και πως αυτό δεν είναι σχήμα λόγου. Εξ ου και οι δηλώσεις των δύο ηγετών αυτές τις μέρες. Από το γραφείο του Προέδρου Χριστοδουλίδη, ο Πρωθυπουργός δήλωσε το Σάββατο ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι προς όφελος της Κύπρου και αυτή είναι μια θέση την οποία ενστερνίζεται και η Λευκωσία. Είναι ασφαλώς μια λεπτή ισορροπία, ιδιαίτερα με τα προβλήματα που προκαλεί η τουρκική ρητορική, αλλά γεγονός παραμένει ότι έτσι σκοπεύουν να πορευθούν οι δύο χώρες.
Μεταφράζοντας την Αγκυρα
Στη Λευκωσία όπως και στην Αθήνα δεν πέρασε απαρατήρητο ότι παρά την προκλητική ρητορική του Ερντογάν στα Κατεχόμενα και αργότερα, δηλώσεις όπως το «δεν θα αφήσουμε κανένα χέρι που απλώνεται προς μια λύση χωρίς ανταπόκριση» που είπε, αποσκοπούν στην αποφυγή ρήξης Αθήνας και Αγκυρας, όπως βέβαια και το γεγονός ότι ο Ερντογάν, έστω και αναίτια, αναφέρεται μόνο στον Νίκο Δένδια τις τελευταίες ημέρες αποφεύγοντας να μεταφέρει την ένταση αυτή στο πρόσωπο του έλληνα πρωθυπουργού. Ο χρόνος βέβαια θα δείξει πόσο και εάν η στάση της Τουρκίας θα κρατήσει. Το κρατούμενο όμως στη Λευκωσία είναι πως η επίσκεψη Μητσοτάκη ήταν μια στιγμή ιστορική και εκ του αποτελέσματός της.