Οι ραγδαίες αλλαγές στην τεχνολογία, την κλιματική αλλαγή, τη διαχείριση των πόρων, το μεταναστευτικό και το δημογραφικό, σε ευρωπαϊκό, μάλιστα, επίπεδο τέθηκαν επί τάπητος στη συζήτηση, στην οποία συμμετείχαν οι υπουργοί για το Μέλλον (“Ministers of Future”) των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Maros Sefcovic, καθώς και o πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Petteri Orpo. Τον τόνο στη συζήτηση έδωσε ο υπουργός Επικρατείας, Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος διεμήνυσε ότι όποιος σχεδιάζει το αύριο χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ραγδαίες αλλαγές, κινδυνεύει να μείνει καθηλωμένος στο τοξικό χθες.
Σύμφωνα με δελτίο Τύπου της Προεδρίας της Κυβέρνησης, στο επίκεντρο της “υψηλού επιπέδου” συζήτησης τέθηκαν ζητήματα στρατηγικού μακροπρόθεσμου (foresight), με αφορμή την 30η επέτειο από την ίδρυση της Επιτροπής του Μέλλοντος στη Φινλανδία. Από την πλευρά του, ο Στ. Παπασταύρου επεσήμανε ότι “το μέλλον φέρνει σήμερα περισσότερες αβεβαιότητες από ποτέ. Είτε πρόκειται για την τεχνολογία, την κλιματική αλλαγή, τη διαχείριση των πόρων είτε για το μεταναστευτικό και το δημογραφικό, ο ρυθμός των αλλαγών συχνά ξεπερνά το ρυθμό προσαρμογής”, συμπληρώνοντας πως “όποιος σχεδιάζει το αύριο χωρίς να μελετάει και να λαμβάνει υπόψη τις ραγδαίες αλλαγές, κινδυνεύει να μείνει καθηλωμένος στο τοξικό χθες”.
Ο υπουργός Επικρατείας τόνισε, επίσης, ότι “το 2022, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ίδρυσε την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Ελληνικής Κυβέρνησης, με επικεφαλής τον Γιάννη Μαστρογεωργίου, την οποία έχω την τιμή να εποπτεύω. Έκτοτε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, προχωρήσαμε σε ραγδαίες αλλαγές και καλλιεργήσαμε μια νέα νοοτροπία στη δημόσια πολιτική και διακυβέρνηση”, υπογράμμισε ο υπουργός Επικρατείας και προσέθεσε:
“Η Ελλάδα βαδίζει δυναμικά προς αυτή την κατεύθυνση. Οι προκλήσεις που επιφυλάσσει το μέλλον είναι πολλές. Το foresight μάς δίνει τη δυνατότητα να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για να τις αντιμετωπίσουμε”, κατέληξε χαρακτηριστικά.
Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Sefcovic, αμέσως μετά, απευθυνόμενος προς τον υπουργό Επικρατείας, εξήρε τα βήματα που έχει κάνει η Ελλάδα στον τομέα του foresight. Στη συζήτηση συμμετείχε, επίσης, ο ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, Γιάννης Μαστρογεωργίου.
Σύμφωνα δε, με κυβερνητικές πηγές, η Ελλάδα έλαβε, πρόσφατα, τα εύσημα του Κέντρου Κοινών Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφορικά με τη λειτουργία της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Ελληνικής Κυβέρνησης, την οποία και χαρακτήρισε ως “καλή και καινοτόμο πρακτική”.
Επίσης, ο στρατηγικός μακροπρόθεσμος σχεδιασμός (foresight) αποτελεί πρακτική για την ανίχνευση μελλοντικών κινδύνων και απειλών, καθώς και την διερεύνηση δυνητικών ευκαιριών για την Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, συνιστά θεσμικό εργαλείο στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης για το σχεδιασμό ανθεκτικών πολιτικών για το μέλλον, διαδικασία στην οποία προκρίνεται σταθερά η συμμετοχή της ελληνικής κοινωνίας. Παράλληλα, αναδεικνύει τη σπουδαιότητα επεξεργασίας δεδομένων και τάσεων, με τελικό στόχο τον καθορισμό επιστημονικών μοντέλων και προτύπων λήψης αποφάσεων.
Ως εκ τούτου, το foresight αποτελεί βασικό στοιχείο ενός ανθεκτικού, συνεκτικού και αποτελεσματικού κανονιστικού πλαισίου. Συνεπώς, συνδέεται άρρηκτα με τις πρακτικές καλής νομοθέτησης, καθώς προσδίδει στο νομοθετικό έργο μια μελλοντοστραφή προοπτική και κατ’ επέκταση συναίνεση.
Κατά την τρέχουσα, τέλος, κοινοβουλευτική διαδικασία έχει ψηφισθεί σειρά νομοσχεδίων στη βάση ενός μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού, με πολλά εξ αυτών να έχουν λάβει θετική ψήφο από περισσότερες από μία κοινοβουλευτικές ομάδες, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.
-