Θα πίστευε κανείς πως το μοναδικό κόμμα από τα τρία μεγαλύτερα που κατάφερε να αυξήσει το ποσοστό του στις τελευταίες ευρωεκλογές θα ήταν το τελευταίο που θα βρισκόταν αντιμέτωπο με εσωκομματικά ζητήματα στο κλείσιμο του εκλογικού κύκλου. Μέσα σε τρία εικοσιτετράωρα από την 9η Ιουνίου, όμως, τίποτα στο ΠΑΣΟΚ δεν θυμίζει τα χαμόγελα μεταξύ των στελεχών στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του Νίκου Ανδρουλάκη στο Θησείο. Ο βασικός στόχος του κόμματος δεν επετεύχθη: η δεύτερη θέση, που θα καθιστούσε το ΠΑΣΟΚ κυρίαρχο πόλο απέναντι στη ΝΔ και πρωταγωνιστή των πρωτοβουλιών στον προοδευτικό χώρο, δεν ήρθε, την ώρα που τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ έχασαν σημαντικό κομμάτι της εκλογικής δύναμής τους.
Η ανταρσία σε επίπεδο βουλευτών μπορεί και να ήταν αναμενόμενη λόγω του 12,8% που έφερε το ΠΑΣΟΚ στην κάλπη, μια μόλις μονάδα πάνω από το εθνικό ποσοστό του 2023, αλλά και λόγω των βλέψεων που εκτιμάται πως υπάρχουν στην κεντροαριστερή ΚΟ από νεαρότερους σε ηλικία κοινοβουλευτικούς. Αυτό που δεν μπορούσε να προβλεφθεί (και προκάλεσε και το σχετικό μούδιασμα στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ) ήταν η σφοδρότητα και η ταχύτητά της, πράγμα που έκανε την ηγετική ομάδα να μιλάει μέσω «κύκλων» για «συντονισμένες ενέργειες», αφήνοντας υπόνοιες για αντιθεσμική συμπεριφορά όσων δεν περίμεναν να βρεθούν στα κομματικά όργανα για να παραθέσουν τις απόψεις τους.
Οι συμβολισμοί
Πρόσωπα που βγήκαν μπροστά τις τελευταίες μέρες, προτού μιλήσουν για την προεκλογική διαχείριση που έγινε από τη Χαριλάου Τρικούπη και το ποσοστό που δεν είναι ικανοποιητικό (κριτική που κρατούν για τις συνεδριάσεις) στέκονται και στον μετεκλογικό συμβολισμό: η καθυστέρηση στην πρώτη δήλωση Ανδρουλάκη μετά την οριστικοποίηση του αποτελέσματος, οι φράσεις περί «γεωγραφικού προβλήματος» και «μεγάλης ασυμμετρίας στα ποσοστά μεταξύ περιφέρειας και Αθήνας», καθώς και η καθυστέρηση στη σύγκλιση των οργάνων για την αξιολόγηση του αποτελέσματος λειτούργησαν επιβαρυντικά για όσους τελικά τοποθετήθηκαν δημόσια. Οι πλευρές, δε, που «σήκωσαν» το θέμα της προσφυγής στις κάλπες από τη βάση μπορεί και να μην είχαν συμφωνήσει ποτέ ως τώρα εντός του ΠΑΣΟΚ, ωστόσο έχουν τον δικό τους συμβολισμό – εκ των παλαιότερων μέσα στην κοινοβουλευτική ομάδα πια, ο αντιπρόεδρος της Βουλής Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος ήταν ένα από τα πρόσωπα που είχαν στηρίξει τον Νίκο Ανδρουλάκη στην εκλογή του, ενώ ο Νίκος Παπανδρέου εξελέγη μόλις εκ νέου ευρωβουλευτής, πρώτος σε σταυρούς. Ακολούθησαν δημόσιες τοποθετήσεις προσώπων που με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο τάχθηκαν θετικά στην πρόταση Κωνσταντινόπουλου: από τον αναπληρωτή γραμματέα της ΚΟ, Απόστολο Πάνα, τον Παύλο Γερουλάνο και τον πρώην υπουργό Χάρη Καστανίδη έως τον Θόδωρο Μαργαρίτη της Ανανεωτικής Αριστεράς και την Κατερίνα Μπατζελή. Στα όργανα για τον απολογισμό, που παραδέχτηκαν πως δεν είχε απαραίτητα θετικό πρόσημο, παρέπεμψαν ο Μιχάλης Κατρίνης, η Ευαγγελία Λιακούλη και ο Παύλος Χρηστίδης, ενώ υπερασπιστικά στον Ανδρουλάκη τάχθηκαν οι Παναγιώτης Δουδωνής, Δημήτρης Μάντζος και Θανάσης Γλαβίνας, καθώς επίσης και ο Απόστολος Κακλαμάνης.
«Μάχη» στις συνεδριάσεις των οργάνων
Το χαμήλωμα των ρυθμών μετά τις ραγδαίες εξελίξεις της περασμένης Τρίτης, με όσους τοποθετούνται δημόσια να μένουν περισσότερο στο ζήτημα του πολιτικού restart και όχι στο ζήτημα του προσώπου, δείχνει πως στο ΠΑΣΟΚ όλα θα κριθούν στις συνεδριάσεις των οργάνων, με το Πολιτικό Συμβούλιο να συνέρχεται την Τετάρτη και την Κεντρική Επιτροπή (ΚΠΕ) προς τα τέλη του μήνα. Στελέχη που συμφωνούν με το περιεχόμενο της επιστολής Κωνσταντινόπουλου φέρονται έτοιμα να θέσουν το ζήτημα στα όργανα -εκεί, όμως, το ολιγομελές σχήμα τάσσεται κατά μεγάλη πλειοψηφία υπέρ του Ανδρουλάκη. Μια παρόμοια διαδικασία αναμένεται να εξελιχθεί και στη συνεδρίαση της ΚΠΕ, που απαρτίζεται με πάνω από 300 άτομα. Ακόμα κι αν ετερόκλητες ομάδες καταφέρουν να συμφωνήσουν σε κοινή στάση, οι συσχετισμοί και πάλι ευνοούν την προεδρική πλευρά. Σε καταστατικό επίπεδο, υπάρχουν κι άλλα «παραθυράκια» που μπορούν να αξιοποιηθούν, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πως σ’ αυτήν τη «μάχη» τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο τον έχει ο ίδιος ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ: γνωρίζοντας ότι ελέγχει τα όργανα, δηλαδή, είναι στο χέρι του αν θα αποφασίσει, κρίνοντας από τα δεδομένα της στιγμής, αν θα σηκώσει το γάντι που του ρίχνουν, στέλνοντας το κόμμα σε πρόωρες εκλογές ηγεσίας είτε το φθινόπωρο είτε ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι. Σ’ αυτήν τη φάση, πάντως, από τη Χαριλάου Τρικούπη επαναλαμβάνουν πως στόχος είναι να τηρηθεί «κατά γράμμα» το καταστατικό χρονοδιάγραμμα, το οποίο τοποθετεί τη νέα εκλογή ηγεσίας το φθινόπωρο του 2025.
Ποια ονόματα ακούγονται
Οταν το ζήτημα αφορά κάλπη, πάντως, ξεκινάει αναπόφευκτα και η σχετική ονοματολογία. Πολλοί είναι εκείνοι που μιλούν αυτές τις μέρες απέναντι στη γραμμή Ανδρουλάκη, από αυτούς ωστόσο μόνο ένας φέρεται διατεθειμένος να κάνει ένα βήμα σε περίπτωση που πέσει στο τραπέζι εκλογή από τη βάση, ο Παύλος Γερουλάνος. Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, που φέρεται να το σκέφτεται και δεν έχει μιλήσει ακόμα δημόσια για τις προθέσεις του ούτε για το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής, φέρεται επίσης να συμφωνεί με το περιεχόμενο της επιστολής Κωνσταντινόπουλου και δεν αποκλείεται τις επόμενες μέρες να κάνει γνωστές τις προθέσεις του. Εξίσου σιωπηλός είναι ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, ο οποίος παρατηρεί τα όσα εξελίσσονται από το παράθυρο της πλατείας Κοτζιά – ο ίδιος, βέβαια, δεν φέρεται να είναι αρνητικός στην αναγκαιότητα της εκλογής από τη βάση, χωρίς όμως να έχει ξεκαθαρίσει τις δικές του προθέσεις για το θέμα. Αλλα ονόματα που ακούγονται, όπως του Παύλου Χρηστίδη, φέρεται πως αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα στο τραπέζι, περιμένοντας να δουν πώς και σε ποιους θα «κάτσει» τελικά η μπίλια.