Παρά τη σημαντική μείωση τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες εξακολουθούν να έχουν αυξημένο απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως επισημαίνει ο καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS σε νέα έκθεσή του.
Η πρόοδος ήταν ιδιαίτερα σημαντική στην Ισπανία και την Ιρλανδία, ενώ η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα εξακολουθούν να έχουν πολύ υψηλότερους δείκτες NPLs από τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών τραπεζών. Οι περισσότερες τράπεζες αυτών των χωρών εργάζονται για την επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η DBRS αναμένει περαιτέρω σημαντική πρόοδο έως το τέλος του 2020.
Πιο αναλυτικά, ο οίκος επισημαίνει πως ευρωπαϊκές τράπεζες μείωσαν σημαντικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από το τέλος του 2014, σε 658 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018. Στα τέλη του 2018, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν κατά 44% (κατά 517 δισ. ευρώ) από τα τέλη του 2014. Από αυτή τη συνολική μείωση, περίπου το 65% πραγματοποιήθηκε από τράπεζες στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα.
Η Ισπανία και η Ιρλανδία είχαν δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων στα τέλη του 2018 στο 3,2% και κοντά στον μέσο όρο των ευρωπαϊκών τραπεζών, ενώ η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα εξακολουθούν να έχουν σημαντικά υψηλότερους δείκτες σε σχέση τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών τραπεζών. . Όμως, παρόλο που στην Ιταλία και την Πορτογαλία οι τράπεζες έχουν ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο, η πρόοδος στην Ελλάδα ήταν πολύ πιο αργή από ό, τι σε άλλες χώρες, υπογραμμίζει η DBRS.
Όπως επισημαίνει, χρειάζεται αν γίνουν συνεπώς πολλά περισσότερα σε ότι αφορά το μέτωπο των NPLs στις περισσότερες τράπεζες της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας και αυτό είναι πιθανό να διαρκέσει τουλάχιστον 2-5 χρόνια ακόμη. Αυτές οι τρεις χώρες είχαν συγκεντρώσει μη εξυπηρετούμενα δάνεια που αντιπροσωπεύουν το 37% του συνόλου των αποθεμάτων μη εξυπηρετούμενων δανείων των ευρωπαϊκών τραπεζών στα τέλη του 2018, σε σύγκριση με το 10% που αντιπροσωπεύουν τα συνολικά δάνεια αυτών των τραπεζών στα συνολικά δανείων των ευρωπαϊκών τραπεζών. Στην Ελλάδα οι μειώσεις NPLs έγιναν κυρίως μέσω διαγραφών και πωλήσεων, ενώ στην Ιταλία για παράδειγμα έγιναν μέσω τιτλοποιήσεων.
Το ελληνικό σχέδιο NPL βρίσκεται σε εξέλιξη
Οι ελληνικές τράπεζες σημείωσαν πολύ χαμηλή ποιότητα ενεργητικού στα τέλη του 2018 με μέσο δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 41,2% και συνολικό υπόλοιπο NPLs ύψους 86 δισ. ευρώ. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν κατά 31% από το τέλος του 2014 έως τα τέλη του 2018, ωστόσο, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων επηρεάστηκε επίσης από την απομόχλευση δανείων. Προκειμένου να επιταχυνθεί η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει επί του παρόντος ορισμένες εναλλακτικές λύσεις για να διευκολύνει την αφαίρεση των NPLs από τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η DBRS, εξετάζονται δύο σχέδια: 1) αυτό της Τράπεζας της Ελλάδος το οποίο αφορά σύστημα με το οποίο οι τράπεζες θα μεταβιβάζουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια μαζί με ένα μέρος των αναβαλλόμενων φορολογικών τους πιστώσεων σε φορέα ειδικού σκοπού (SPV), ο οποίος θα χρηματοδοτηθεί μέσω έκδοσης τιτλοποιήσεων. 2) αυτό του Υπουργείου Οικονομικών και του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας το οποίο αφορά τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίου NPL με κρατικές εγγυήσεις για τα senior τμήματα, παρόμοιo με το GACS στην Ιταλία. Τα δύο σχέδια, εφόσον εγκριθούν, θα είναι συμπληρωματικά και η DBRS αναμένει την εφαρμογή των σχεδίων προς το τέλος του 2019 το νωρίτερο. Έχουν ήδη εισαχθεί κάποιες αλλαγές στον ελληνικό νόμο περί αφερεγγυότητας των νοικοκυριών, ο οποίος θα συμβάλει επίσης στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Τέλος, όπως αναφέρει η DBRS, οι ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν ανακοινώσει στόχους για τη μείωση του συνόλου των αποθεμάτων NPLs έως το τέλος του 2019 σρα 58 δισ. ευρώ και στα 27 δισ. ευρώ στο τέλος του 2021. Οι στόχοι αυτοί βασίζονται κατά κύριο λόγο στις προσδοκίες των τραπεζών να μειώσουν τα NPLs οργανικά και έτσι θα μπορούσαν να επιταχυνθούν σε ορισμένες τράπεζες μόλις εγκριθούν τα σχέδια ΤτΕ και ΤΧΣ. Επιπλέον, η DBRS σημειώνει ότι οι πωλήσεις NPLs επιταχύνθηκαν το 2018, οπότε αναμένει περαιτέρω πωλήσεις το 2019.