Του Κώστα Ράπτη
H Κυριακή υπήρξε ταραγμένη στην Istiklal Caddesi (Μεγάλη Οδό του Πέραν) στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης. Η τουρκική αστυνομία κατέστειλε βίαια διαδήλωση την οποία πραγματοποιούσε η “Γενιά των Χιλίων για την Παλαιστίνη” και προχώρησε σε 43 προσαγωγές, εκ των οποίων πέντε μετατράπηκαν σε συλλήψεις.
Βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα των επεισοδίων κυκλοφορούν εν αφθονία στο διαδίκτυο και προκαλούν έντονες κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις.
Ο αρχηγός του κεντροαριστερού κεμαλιστικού Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Özgür Özel κατήγγειλε παραβίαση της ελευθερίας του λόγου και του συνέρχεσθαι και ζήτησε την απελευθέρωση των συλληφθέντων.
H συναρχηγός του φιλοκουρδικού κόμματος DEM, Tülay Hatimoğulları δήλωσε ότι οι ενέργειες της αστυνομίας αποδεικνύουν πως είναι κροκοδείλια τα δάκρυα για την Παλαιστίνη από μέρους της συγκυβέρνησης των ισλαμιστών του ΑΚΡ με τους εθνικιστές του ΜΗΡ.
Και πρόσθεσε: “Ενώ η γενοκτονία συνεχίζεται στην Παλαιστίνη, η κυβέρνηση, η οποία υπογράφει συμφωνίες ύψους εκατομμυρίων δολαρίων με το Ισραήλ, συλλαμβάνει νέους οι οποίοι καλούν σε αλληλεγγύη προς τους Παλαιστίνιους και σε διακοπή των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ”.
Ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου ισλαμιστικού Κόμματος της Ευημερίας (Saadet), Temel Karamollaoğlu συνεχάρη “κάθε νέο που διαδήλωσε ενάντια στις εμπορικές σχέσεις με το Ισραήλ” και υποστήριξε ότι η καταστολή της διαδήλωσης “νομιμοποιεί την ωμότητα του Ισραήλ και ενθαρρύνει το δολοφονικό αυτό κράτος”.
Το θέμα είναι εξαιρετικά λεπτό για την κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν.
Παρά τους υψηλούς τόνους καταγγελίας των ενεργειών του εβραϊκού κράτους στη Γάζα, η κυβέρνηση της Τουρκίας σιωπηρά ενισχύει την πολεμική προσπάθεια του Ισραήλ μέσω του διμερούς εμπορίου. Άλλωστε ακόμη και κατά την προηγούμενη περίοδο των ψυχρών πολιτικών σχέσεων (οι οποίες ανατάχθηκαν μόλις πέρσι, με κορύφωση την συνάντηση Ερντογάν-Νετανιάχου τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη), οι οικονομικές σχέσεις των δύο πλευρών δεν είχαν ποτέ διαταραχθεί.
Σύμφωνα μάλιστα με την τουρκική στατιστική υπηρεσία (TÜİK) οι εισαγωγές στο Ισραήλ από την Τουρκία αυξήθηκαν μετά την μοιραία 7η Οκτωβρίου.
Ιδιαίτερη σημασία έχει άλλωστε η εξαγωγή αζερικού πετρελαίου προς το Ισραήλ μέσω τουρκικών λιμένων.
Ο εξόριστος ανεξάρτητος δημοσιογράφος Μετίν Τζιχάν δημοσίευσε στις 3 Απριλίου στοιχεία για την εξαγωγή 21 τόνων βορίου από την κρατικά ελεγχόμενη Eti Mining προς την ισραηλινή boron Fertilizers & Chemicals Ltd. Το καράβι που πραγματοποίησε τη μεταφορά ανήκει στον Mert Çetinkaya, κουμπάρο του Ερντογάν και συνεταίρο του υιού του.
Το νεοσύστατο αντιπολιτευόμενο ισλαμιστικό Νέο Κόμμα Ευημερίας (του οποίου ηγείται ο υιός του μακαρίτη Νετζμετίν Ερμπακάν, πρώτου ισλαμιστή πρωθυπουργού και μέντορα του Ερντογάν) αντέδρασε αμέσως στο δημοσίευμα ζητώντας από την κυβέρνηση “να απαλλαγεί από αυτή την αμαρτία”.
Άλλες αποκαλύψεις του Τζιχάν είναι περισσότερο “πιπεράτες”. Λόγου χάρη, ο Hilmi Durgun, βουλευτής του συμπολιτευόμενου ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης) MHP αποκαλύπτεται ότι είναι ιδιοκτήτης της εταιρείας Agrosel, θυγατρικής της ισραηλινής Haifa, η οποία έχει κυριαρχήσει στην τουρκική αγορά σπόρων.
Ο εθελοντής ιατρός Taner Kamacı, ο οποίος υπηρέτησε στη Γάζα, σε δηλώσεις κατά την επιστροφή του στο Ντιγιάρμπακιρ, οι οποίες πήραν μεγάλη δημοσιότητα, μετάφερε τα επίμονα ερωτήματα που του έθεταν οι Παλαιστίνιοι και την “απογοήτευσή” τους για τις συνεχιζόμενες εξαγωγές της Τουρκίας στο Ισραήλ.
Η υποκρισία των Τούρκων ιθυνόντων δεν εκπλήσσει. Όμως ακριβώς επειδή οι ίδιοι είναι αυστηροί στη ρητορική τους ως προς το Ισραήλ, η τουρκική κοινή γνώμη είναι ευαισθητοποιημένη στο ζήτημα. Και οι πολιτικές επιπτώσεις έγιναν ήδη εμφανείς: η μεγάλη ήττα του κυβερνώντος κόμματος στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές (και η αντίστοιχη νίκη του CHP) οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην εκτίναξη του Νέου Κόμματος Ευημερίας στο 6%. Όμως η καμπάνια του κόμματος αυτού ήταν κατεξοχήν εστιασμένη στην απαίτηση της διακοπής των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ.