Του Κώστα Ράπτη
Η Δύση δεν τον αναγνωρίζει. Οι μισές λατινοαμερικανικές χώρες δεν τον αναγνωρίζουν. Όμως ο Ερντογάν τον αναγνωρίζει.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, ο οποίος εξασφάλισε τρίτη θητεία, παρά τις εκτεταμένες κατηγορίες της δεξιάς αντιπολίτευσης, αλλά και διεθνών παραγόντων για νοθεία και αδιαφάνεια στις προεδρικές εκλογές της 28ης Ιουλίου, δέχθηκε τηλεφωνική κλήση από τον ηγέτη της Τουρκίας, σε συνέχιση μιας σχέσης ήδη εμπεδωμένης μεταξύ των δύο ηγετών, η οποία δεν μοιάζει να κλονίζεται από τις περιστάσεις.
Βέβαια, ο Ερντογάν, φρονίμως ποιών, απηύθυνε παραινέσεις για συμφιλίωση των Βενεζολάνων, αναγνωρίζοντας έτσι εμμέσως το χάσμα που έχει ανοίξει στη χώρα του Νικολάς Μαδούρο. “Η Τουρκία θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη διαδικασία διαλόγου στη Βενεζουέλα” φέρεται, σύμφωνα με το τουρκικό ανακοινωθέν για τη συνομιλία, να δήλωσε ο Ερντογάν, διαβιβάζοντας παράλληλα τις “ευχές του για ειρήνη και ευημερία στον λαό της Βενεζουέλας”.
Προστίθεται, έτσι ο Ερντογάν στον μικρό αριθμό διεθνών ηγετών που εξακολουθούν να διατηρούν επαφές με τον Μαδούρο. Όμως σε αντίθεση λ.χ. με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος έσπευσε αμέσως μετά τις βενεζολάνικες εκλογές να συγχαρεί τον Μαδούρο για την αμφισβητούμενη νίκη του, ο Τούρκος πρόεδρος απέφυγε, όπως δείχνει η ανάγνωση του ανακοινωθέντος του, να προβεί σε κρίσεις για το εκλογικό αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με το ίδιο κείμενο, ο Ερντογάν και ο Μαδούρο συζήτησαν επίσης θέματα διμερών σχέσεων, καθώς και τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα.
Η Άγκυρα αντιτίθεται ρητά στις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους έναντι της Βενεζουέλας, ωστόσο δεν ευθυγραμμίζεται δημόσια με καμία πλευρά στη σύγκρουση μεταξύ της βενεζολάνικης κυβέρνησης και της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης.
Όπως μας υπενθυμίζει το Al-Monitor, η χώρα του Μαδούρο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Τουρκίας στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Ο όγκος του εμπορίου των δύο χωρών ξεπέρασε το ένα δισεκατομμύριο δολάρια πέρυσι, σύμφωνα με επίσημα τουρκικά στοιχεία.
Ο Ερντογάν και ο ηγέτης της Βενεζουέλας έχουν επίσης στενούς προσωπικούς δεσμούς. Ο Μαδούρο παρευρέθηκε στην τελετή ορκωμοσίας του Τούρκου προέδρου τον Ιούνιο του 2023 μετά την νίκη του τελευταίου στις προεδρικές εκλογές που είχαν διεξαχθεί ένα μήνα νωρίτερα. Ο Ερντογάν πραγματοποίησε επίσης κατά τη διάρκεια της υπερεικοσαετούς διακυβέρνησής του αρκετές επισκέψεις στη Βενεζουέλα, με πιο πρόσφατη αυτή του 2018.
Η πιο ενδιαφέρουσα πινελιά αυτής της σχέσης είναι η μεγάλη δημοφιλία στη Βενεζουέλα των τουρκικών σίριαλ, όπως ο “Ερτογρούλ”, που προβαλλόταν από το κρατικό κανάλι Tves. Κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Τουρκία ο Μαδούρο δεν παρέλειψε να επισκεφθεί το στούντιο του αγαπημένου του σίριαλ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, συναντήθηκε με τον Μαδούρο καθώς και με τον Βενεζολάνο ομόλογό του, Ιβάν Χιλ, κατά την επίσκεψή του στη χώρα τον Φεβρουάριο.
Ο Χιλ, από την πλευρά του, έχει γίνει ένας από τους κορυφαίους διπλωμάτες που επισκέπτονται την Τουρκία πιο συχνά τα τελευταία δύο χρόνια. Πιο πρόσφατα, βρέθηκε στην Άγκυρα τον Μάιο για να συμμετάσχει σε μια συνάντηση του κοινού συμβουλίου συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών μαζί με τον Φιντάν.
Για τους Τούρκους ιθύνοντες τα ανοίγματα στη Βενεζουέλα είναι και ένας τρόπος να κλείνουν το μάτι στην αριστερή πτέρυγα του τουρκικού εκλογικού σώματος, αλλά και στο ακροατήριο του πλανητικού Νότου, διεκδικώντας εύσημα “αγέρωχης” και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής. Σε περισσότερο πεζό επίπεδο, πάντως, είναι ευπρόσδεκτος για την Άγκυρα ένας εταίρος υπό οικονομική και πολιτική πίεση, που παράλληλα διαθέτει πετρελαϊκό και εν γένει ορυκτό πλούτο.
Τον περασμένο Ιούνιο οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνίες με τις οποίες η Τουρκία αναλαμβάνει την κατασκευή διυλιστηρίου αμμωνίας στη Βενεζουέλα, αλλά και την εξόρυξη χρυσού στην κοιλάδα του Ορινόκου. Στο πρόσφατο παρελθόν η Τουρκία είχε καταστεί, προς μεγάλη ενόχληση των ΗΠΑ, προνομιακός τόπος εξαγωγής βενεζολάνικου χρυσού προς επεξεργασία.