Στην έξοδο έντεκα στελεχών (τεσσάρων υπουργών, επτά υφυπουργών) από το κυβερνητικό σχήμα, σε τέσσερις επιστροφές από τον κυβερνητικό πάγκο και σε οκτώ φρέσκες εισόδους από τη δεξαμενή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ μεταφράστηκε η πρωθυπουργική αξιολόγηση «αποτελεσματικότητας» και ατομικής «συμπεριφοράς» των στελεχών του, σε συνδυασμό με τα «μηνύματα» που το Μαξίμου θεωρεί ότι έλαβε από την εκλογική αναμέτρηση της περασμένης Κυριακής. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσδοκά να καθορίσει και επίσημα με την ανασύνθεση του κυβερνητικού σχήματος την «αφετηρία μιας νέας διαδρομής προς το 2027» με «λιγότερες αστοχίες», όπως ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει τις ευρωεκλογές το βράδυ του δυσάρεστου αιφνιδιασμού του κυβερνώντος κόμματος. Παρότι αριθμητικά… διευρυμένος, ήταν άλλος ένας στοχευμένος ανασχηματισμός, κατά την πάγια τακτική του Μητσοτάκη για σημειακές «διορθώσεις» με αποφυγή, όπως είχαν δημοσιεύσει «ΤΑ ΝΕΑ», δομικών αλλαγών που απαιτούν χρόνο και απειλούν με εκτεταμένες αναταράξεις.
Προηγήθηκαν 24ωρα κλειστών συσκέψεων του Πρωθυπουργού με τους εξ απορρήτων του στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς και με υπουργούς, βουλευτές και στελέχη από την κομματική έδρα, κυρίως για αναλυτική καταγραφή του (δυσάρεστου) 28,3% της κάλπης. Ηταν ημέρες νευρικότητας για το κυβερνών κόμμα αλλά και αναβρασμού για το κυβερνητικό επιτελείο, με κατεβασμένα μολύβια, παρασκηνιακή σεναριολογία και – ίσως πρωτοφανή – σιγήν ιχθύος από το πρωθυπουργικό περιβάλλον σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις της επόμενης ημέρας. Νωρίς το πρωί της Παρασκευής ο Μητσοτάκης οριστικοποίησε τις αποφάσεις του, κλείνοντας τις τελευταίες λιγοστές εκκρεμότητες για πρόσωπα και ρόλους για την επόμενη ημέρα τόσο του Μαξίμου όσο και της κυβερνητικής μηχανής. Μόλις μία ώρα πριν από το προγραμματισμένο για τις 11 χθες το πρωί Υπουργικό Συμβούλιο ανακοινώθηκε η αναβολή του, με τα κυβερνητικά στελέχη να γλιτώνουν επί της ουσίας μία, το λιγότερο, αμήχανη συνεδρίαση, αν όχι μια πρωτόγνωρα… άκομψη στιγμή.
Ηδη είχαν ξεκινήσει τα τηλεφωνήματα: του Μητσοτάκη προς τους υπουργούς και του μέχρι χθες γενικού γραμματέα της Βουλής Γιώργου Μυλωνάκη προς τους υφυπουργούς, καθώς ο ίδιος «μετακόμισε» πια εντός Μαξίμου ως υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ.
«Πολιτική» επιλογή στο Μαξίμου
Πρόκειται για τη μοναδική παρέμβαση στον κυβερνητικό πυρήνα: ο Μυλωνάκης αποτελεί καθαρά πολιτική επιλογή του Μητσοτάκη. Αυτή σφραγίζει επί της ουσίας το τέλος της προηγούμενης περιόδου, συμπεριλαμβανομένων των ισορροπιών της πρώτης τετραετίας όταν ο ίδιος πρωτοσυγκρότησε την «καρδιά» του επιτελικού κράτους. Υστερα και από τις πρόσφατες αποχωρήσεις από το Μαξίμου του Σταύρου Παπασταύρου και του Γιάννη Μπρατάκου, την άνοιξη ο Μυλωνάκης είχε συζητηθεί για ανάληψη καθηκόντων στο πλευρό του Μητσοτάκη, αλλά, προεκλογικά τότε, επιλέχθηκε εσωτερική διευθέτηση ισορροπιών. Και δόθηκαν απολύτως «τεχνοκρατικά» χαρακτηριστικά στη θέση του γενικού γραμματέα του Πρωθυπουργού με τον Στέλιο Κουτνατζή. Εκείνος παραμένει πλέον με τις ίδιες αρμοδιότητες, ωστόσο η προσθήκη του Μυλωνάκη, εκ των εμπίστων του Μητσοτάκη, προσδίδει την ενίσχυση με πολιτικό διαχειριστικό αποτύπωμα που ο ίδιος είχε ανάγκη. Κατά πληροφορίες, εξετάστηκε και άλλη μία επιλογή: η επιστροφή του Γιώργου Γεραπετρίτη στην Ηρώδου Αττικού, καθώς ο ίδιος είχε κομβικό ρόλο έως το 2023. Το σενάριο δεν προκρίθηκε και αποφεύχθηκε μια καραμπόλα που θα έθετε εκτός και τον τσάρο της οικονομίας, τον Κωστή Χατζηδάκη. Γιατί αυτό θα ήταν το πρόσωπο που θα «μετακόμιζε» στη Βασιλίσσης Σοφίας πιάνοντας τα ηνία της εξωτερικής πολιτικής. Ο Χατζηδάκης βρέθηκε για τελευταία φορά την Πέμπτη στο Μαξίμου, την ίδια μέρα που είχε κλειστό ραντεβού με τον Πρωθυπουργό και ο Μυλωνάκης, παίρνοντας τον ρόλο – κλειδί.
Στην «έξοδο» μετά τα «μηνύματα» της κάλπης
Ηταν τα «μηνύματα» της ευρωκάλπης, δηλαδή η έκφραση δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση, είτε με μετακίνηση ψηφοφόρων δεξιότερα της ΝΔ, είτε κυρίως, σύμφωνα με την ανάλυση του Μαξίμου, με «συνειδητή αποχή ως σαφή προειδοποίηση», εκείνα που οδήγησαν τον Πρωθυπουργό στις «εξόδους». Συνεργάτες του επισημαίνουν πως τόσο μια σειρά από «σωρευμένα θέματα που προκάλεσαν απογοήτευση», όσο όμως και λανθασμένοι πολιτικοί χειρισμοί – άστοχη έως άγαρμπη και αφ’ υψηλού «γλώσσα», κοινώς – κόστισαν εκλογικά. Μπορεί στο υπουργείο Οικονομικών να συνεχίζει το έργο του ο Χατζηδάκης, ωστόσο ο υφυπουργός Χάρης Θεοχάρης αποχώρησε, με διάδοχό του τον Χρίστο Δήμα, «πληρώνοντας» κακούς χειρισμούς του – και επικοινωνιακά, σε ό,τι αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες και το φορολογικό νομοσχέδιο, και κακής «χημείας», όπως λένε οι γαλάζιοι ψίθυροι, με πρόσωπα εντός και εκτός του υπουργείου. Το μέτωπο της ακρίβειας οδήγησε εκτός σχήματος τον Κώστα Σκρέκα, με τον Τάκη Θεοδωρικάκο να επιστρέφει στο Υπουργικό (ήταν έως το 2021) για να δώσει τη… μάχη της φέτας και των τιμών στα σουπερμάρκετ από το πόστο του υπουργού Ανάπτυξης. Στόχος, να κλείσουν τα «μέτωπα» και με την αγορά – με τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, για παράδειγμα – και να υπάρξει αντίκτυπος των κυβερνητικών μέτρων στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών. Πρωθυπουργικοί συνεργάτες επιβεβαίωναν ότι η «δύσκολη καθημερινότητα», με κυρίαρχη τη διαχείριση της ακρίβειας και τη σημασία να υπάρχουν χειροπιαστά αποτελέσματα, καθόρισε το περιεχόμενο της κυβερνητικής «επανεκκίνησης». Ουσιαστικά το Μαξίμου είχε ανάγκη να δείξει ότι προτίθεται να «γειωθεί» με τα προβλήματα του κόσμου, αναγνωρίζοντας και μέσα από την αλλαγή προσώπων την ανάγκη αποτελεσματικότερης διαχείρισης. Με το ίδιο σκεπτικό έμεινε εκτός ο Λευτέρης Αυγενάκης και ο Θεσσαλός Κώστας Τσιάρας καλείται πλέον στη διαχείριση της δυσαρέσκειας του αγροτικού κόσμου. Πέραν της ακρίβειας άλλωστε, ο Μητσοτάκης επιχείρησε μέσω ανασχηματισμού διπλό σινιάλο: ένα προς τους αγρότες και άλλο ένα ειδικότερο προς τον διαλυμένο θεσσαλικό κάμπο. Εξού και πέραν του Καρδιτσιώτη Τσιάρα μπήκαν στην κυβέρνηση άλλοι δύο Θεσσαλοί: ο Λαρισαίος Χρήστος Κέλλας ως υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και η Τρικαλινή Κατερίνα Παπακώστα ως υφυπουργός Οικογένειας.
Το νεοδημοκρατικό πρόσημο
Οπως αναμενόταν, αποδείχθηκε ισχυρό το νεοδημοκρατικό πρόσημο – μια σαφής στροφή του Μητσοτάκη στους βουλευτές του προς αναζήτηση εσωκομματικών ισορροπιών. Υπήρξε επίσης το… γεωγραφικό κριτήριο, παρότι πρωθυπουργικοί συνεργάτες το ξορκίζουν. Δεν είναι όμως τυχαία η επιστροφή στην κυβέρνηση του Νίκου Παναγιωτόπουλου ως υπουργού Μετανάστευσης μετά την έξοδο του Δημήτρη Καιρίδη. Πρόκειται για στέλεχος της λεγόμενης καραμανλικής Δεξιάς, προερχόμενο από τη Βόρεια Ελλάδα, η οποία δυσκόλεψε εκλογικά τη ΝΔ. Επίσης ο Βορειοελλαδίτης Κώστας Γκιουλέκας αναλαμβάνει τα θέματα Μακεδονίας – Θράκης, ενώ από τους βουλευτές της περιφέρειας εισήλθαν σε υφυπουργικές θέσεις ο Κερκυραίος Στέφανος Γκίκας (Ναυτιλίας), ο Κώστας Καραγκούνης από την Αιτωλοακαρνανία (Εργασίας), ο Αχαιός Ιάσων Φωτήλας (Πολιτισμού). Από την Αττική επιστρέφει η Ζωή Ράπτη (υφυπουργός Ανάπτυξης) και μπαίνει ο Βασίλης Οικονόμου (υφυπουργός Υποδομών).
Το κράτος
Ο Μητσοτάκης φαίνεται να αναγνώρισε ότι δεν ήταν στιγμή… επιβραβεύσεων – κάτι που δεν έχει λείψει από τις «διορθωτικές κινήσεις» τού προηγούμενου διαστήματος -, αλλά ούτε και ενός εκτεταμένου ροτέισον, υπό τον φόβο ότι οι «μουσικές καρέκλες» θα έστελναν μήνυμα ατολμίας για αλλαγή πλεύσης σε συγκεκριμένες πολιτικές. Η μοναδική αναβάθμιση αφορά τον Θοδωρή Λιβάνιο, γιατί συνοδεύεται από το «μήνυμα», όπως το επιδιώκει το Μαξίμου, για «αποτελεσματικότερο κράτος» και «δημόσια διοίκηση πιο κοντά στην καθημερινότητα» του πολίτη. Η θέση του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών καταργήθηκε και ο «εκλογολόγος» της ΝΔ αναλαμβάνει το υπουργείο, με το Μαξίμου να έχει ορίσει ήδη ως ύψιστη προτεραιότητα τις δομικές παρεμβάσεις για την επιτάχυνση των διαδικασιών προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ. Με υφυπουργό Εσωτερικών τον μετακινούμενο από το Εργασίας Βασίλη Σπανάκη, η Νίκη Κεραμέως δεν έμεινε εκτός, αλλά μπήκε στο υπουργείο Εργασίας, με έξοδο της Δόμνας Μιχαηλίδου, η οποία κρίθηκε ότι δεν έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Η επόμενη ημέρα
Ουδεμία αλλαγή προκρίθηκε στα μισά υπουργεία (στα 10 από τα 20), όπως στο Υγείας, στο Δικαιοσύνης και στο Περιβάλλοντος και το Ενέργειας. «Εκεί», έλεγαν πρωθυπουργικοί συνεργάτες, «έχουν δρομολογηθεί μεγάλες μεταρρυθμίσεις» και «θα παρακολουθούνται στενά». Η επόμενη ημέρα του ανασχηματισμού φέρνει συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου σήμερα, με την ελαφριά ατζέντα που είχε οριστεί για χθες. Μετά την ολοκλήρωση των δύο ταξιδιών του, στην Ελβετία (απόψε και την Κυριακή) για τη διεθνή διάσκεψη για την Ουκρανία και στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα για το άτυπο γεύμα των ευρωπαίων ηγετών, ο Μητσοτάκης θα επισκεφθεί τα τέσσερα υπουργεία στα οποία άλλαξαν οι επικεφαλής – Εσωτερικών, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Μετανάστευσης.
Σίγουρη είναι για το επόμενο διάστημα η σύγκληση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, προκειμένου να γίνει κλειστή συζήτηση αποσυμπίεσης, δεδομένης της διαφορετικής ερμηνείας του 28,3% της ευρωκάλπης από το δεξιότερο και το πιο κεντρώο κομμάτι της παράταξης. Πάντως όλες οι γαλάζιες προσεγγίσεις συναντιούνται τελικά στο πεδίο της καθημερινότητας: ακρίβεια και εισοδήματα, στέγη, αγροτικό, υγεία, ασφάλεια. Ολα δείχνουν ότι θα ακολουθήσει και συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ στην Πειραιώς.