Πριν από λίγες ημέρες η κυβέρνηση έσπευσε να ανακοινώσει τάχιστα ένα πλαίσιο επιδοτήσεων για τα κυμαινόμενα οικιακά τιμολόγια, μετά τις τρομακτικές ανατιμήσεις στη χονδρική τιμή του ρεύματος και της εύλογης ανησυχίας ότι αυτή η αύξηση θα περάσει και στις λιανικές τιμές που αφορούν τους καταναλωτές. Εκτός του σχήματος της έκτακτης επιδότησης που θα προέλθει από τη φορολόγηση των υπερκερδών των ηλεκτροπαραγωγών έμεναν οι επιχειρήσεις, με την κυβέρνηση να επιδιώκει την αντιστάθμιση μέσω της μη υποχρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ.
Σήμερα, πάντως, και εν όψει των ανακοινώσεων για το ύψος της επιδότησης που αναμένονται στο τέλος αυτής της εβδομάδας, και συγκεκριμένα στις 2 Αυγούστου, στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι θα υπάρξει ευρύτερη συγκράτηση. Οι μεν εταιρείες αναμένεται να απορροφήσουν μεγάλο μέρος των βραχυπρόθεσμων ανατιμήσεων που προέκυψαν για λόγους που δεν αφορούν τη χώρα μας, το δε κράτος πρόκειται να περιορίσει το ύψος της αναγκαίας επιδότησης, κάτι που θα αντανακλάται στη νομοθετική ρύθμιση που θα περάσει από τη Βουλή αυτή την εβδομάδα. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση θα περιμένει να δει τις τιμές όλων των παρόχων, που θα ανακοινωθούν την Πέμπτη 1η Αυγούστου, και αμέσως μετά θα δρομολογήσει την παρέμβαση.
Την… τάση ανάμεσα στους παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος έδειξε προ ημερών η εταιρεία Protergia, η οποία προανήγγειλε συγκράτηση των επιμέρους ανατιμήσεων που υπήρξαν για τα κυμαινόμενα τιμολόγια που αφορούν τον Αύγουστο (και προκύπτουν με βάση τις τιμές Ιουλίου). Σύμφωνα με την εκτίμηση ανώτερης πηγής του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την ίδια οδό θα ακολουθήσουν και άλλοι πάροχοι επιλέγοντας να στείλουν και το μήνυμα προς τους πελάτες τους ότι ανταποκρίνονται σε σύντομες διακυμάνσεις του συστήματος και των τιμών της χονδρικής. Για την κυβέρνηση, παράλληλα, αυτή η πρακτική είναι κρίσιμη, καθώς δεν τίθεται πλέον θέμα διαφορετικής αντιμετώπισης οικιακών καταναλωτών και επιχειρήσεων, καθώς αρκετοί μικρομεσαίοι επιχειρηματίες που έχουν ενεργοβόρες επιχειρήσεις είχαν αρχίσει να προβληματίζονται έντονα. Αν, δε, συνυπολογίσει και τις διακοπές ρεύματος που όμως δεν αντανακλώνται στους λογαριασμούς ρεύματος, η δυσαρέσκεια αρκετών κλιμακώνεται.
Στη Ρουμανία… φύσηξε
Η υπόθεση των ανατιμήσεων που ηλέκτρισαν την κυβέρνηση πριν από αρκετές ημέρες και έφεραν τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη προ της αναγκαιότητας να δώσει εντολή για την επιστροφή του σχήματος των επιδοτήσεων, πάντως, καταδεικνύει τις δεδομένες στρεβλώσεις της αγοράς ενέργειας. Διότι την ώρα που στα Βαλκάνια και ευρύτερα στη ΝΑ Ευρώπη οι τιμές σκαρφάλωναν στα ύψη, σε χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης παρέμεναν καθηλωμένες.
Οι λόγοι που οδήγησαν στην έκρηξη είναι λίγο έως πολύ γνωστοί: στη Ρουμανία επικρατούσε άπνοια, συνεπώς δεν παράγονταν -, η Ουκρανία είχε επαυξημένες ανάγκες τροφοδοσίας από την Ουγγαρία, το εργοστάσιο Κοζλοντούι στα σύνορα Βουλγαρίας – Ρουμανίας είχε βγει πρακτικά εκτός λειτουργίας, ενώ υπάρχουν δεδομένα προβλήματα δικτύου σε αυτή την περιοχή. Εσχάτως, όμως, στη Ρουμανία… φύσηξε, ενώ και το εργοστάσιο αποκατέστησε τη λειτουργία του και η ισορροπία στην περιοχή αποκαταστάθηκε. Κάπως έτσι και οι τιμές πήραν την κατηφόρα, με αποτέλεσμα το πλαίσιο της παρέμβασης να εκτιμάται ότι θα μπορεί να είναι πιο περιορισμένο. Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο είχε αποφύγει να κάνει ακριβείς ανακοινώσεις για το πλαίσιο της επιδότησης προ ημερών.
Στρεβλώσεις
Τα ενεργειακά, πάντως, βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων και στην καθιερωμένη δεξίωση για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο. Οχι τόσο μεταξύ των συνδαιτυμόνων στα σταντ του κήπου του Προεδρικού όσο περισσότερο στο κιόσκι με την παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας. Για παράδειγμα, κατά την έξοδο των αρχηγών προς τον κήπο, ο κ. Μητσοτάκης φάνηκε να συζητά το θέμα με τον κ. Νίκο Ανδρουλάκη, διέκοψε όμως τη συζήτηση λόγω των δημοσιογράφων.
Και εκτός κάμερας, όμως, η συζήτηση ήταν έντονη, με τον πρωθυπουργό να υπογραμμίζει ότι τα δομικά προβλήματα της αγοράς ενέργειας και η ρηχότητα αυτής είναι ευρωπαϊκά φαινόμενα. Απέναντί του βρήκε και άλλους πολιτικούς αρχηγούς, όπως τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη και τον πρόεδρο της Νέας Αριστεράς Αλέξη Χαρίτση, μεταξύ άλλων, οι οποίοι επέμειναν ιδιαίτερα για τις στρεβλώσεις της εγχώριας αγοράς, επικαλούμενοι στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
Η επίπτωση των ενεργειακών αναταράξεων στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, πάντως, είναι ένα κρίσιμο σημείο για το πολιτικό σύστημα, καθώς για την κυβέρνηση η προοπτική ενός νέου γύρου ανατιμήσεων, άμεσων και έμμεσων λόγω δευτερογενών ανατιμήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα, «τρομάζει».