Του Κώστα Ράπτη
Η παρουσίαση από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν της σύνθεσης και της κατανομής χαρτοφυλακίων του νέου Κολλεγίου των Επιτρόπων για την επόμενη πενταετία συνοδεύθηκε από τις συνήθεις υψιπετείς διακηρύξεις για μια Ευρώπη περισσότερο ισχυρή, ασφαλή και ανταγωνιστική. Επιπλέον η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν στάθηκε ιδιαίτερα στις προσπάθειές της να επιτύχει ισορροπία των φύλων στο νέο Κολλέγιο, εξασφαλίζοντας την παρουσία 11 γυναικών επιτρόπων (εξ vν 4 κατέλαβαν θέσεις αντιπροέδρων), παρά τις πολύ λιγότερες γυναικείες υποψηφιότητες που είχαν αρχικά παρουσιασθεί από τα κράτη-μέλη.
Όμως η συμπεριληπτικότητα δεν είναι από μόνη της φάρμακο για την στρατηγική καχεξία και τα συνολικά συμφραζόμενα των σημερινών ανακοινώσεων εμπνέουν πολύ λιγότερο ενθουσιασμό.
Το πρώτο στοιχείο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η σύνθεση της νέας Κομισιόν δεν μπορεί να θεωρηθεί οριστική: όχι μόνο διότι η υποψήφια επίτροπος από τη Σλοβενία, Μάρτα Κος δεν έχει λάβει ακόμη την έγκριση του κοινοβουλίου της, λόγω εσωτερικών διαφωνιών, αλλά και διότι το Ευρωκοινοβούλιο, στο οποίο ανήκει και ο τελικός λόγος, έχει καθιερώσει την ανά πενταετία απόρριψη ενός τουλάχιστον προτεινόμενου, ώστε να υπενθυμίζει τον ρόλο του. Και μόνο λόγω της καταγωγής του, ο Ούγγρος Όλιβερ Βάρχελι θέτει μία καλή υποψηφιότητα για αυτό.
Αλλά η μεγαλύτερη έκπληξη προηγήθηκε κατά ένα 24ωρο της παρουσίασης της νέας Επιτροπής: αφορούσε την ηχηρή παραίτηση του Γάλλου επιτρόπου Τιερί Μπρετόν, εν μέσω καταγγελιών για αδιαφανή άσκηση από τον φον ντερ Λάιεν των καθηκόντων της, και την εσπευσμένη αντικατάστασή του από τον μέχρι τώρα υπουργό Εσωτερικών της Γαλλίας, Στεφάν Σεζουρνέ.
Ο Μπρετόν υποστηρίζει ότι η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν παζάρευε με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν την εξασφάλιση ισχυρότερου χαρτοφυλακίου για τον αυριανό Γάλλο επίτροπο, αρκεί αυτός που θα πρότεινε να μην ήταν ο παλαιός αντίπαλός της, Μπρετόν.
Οι σχέσεις ανάμεσα στην φον ντερ Λάιεν και τον Μπρετόν σημαδεύτηκαν από τις συνεντεύξεις και τις διαρροές με τις οποίες ο πληθωρικός Γάλλος συχνά πυκνά αμφισβητούσε τις επιλογές της προϊσταμένης του, φθάνοντας μέχρι του σημείου να σχολιάσει το χρίσμα που δόθηκε από το ΕΛΚ στην Γερμανίδα πολιτικό (εν μέσω πάντως πολλών απουσιών από την ψηφοφορία) για μία δεύτερη πενταετία με την φράση “Ούτε οι ίδιοι δεν είναι πεισμένοι για την υποψήφιά τους”.
Ο Μπρετόν έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να κινητοποιήσει και άλλους επιτρόπους ώστε να αντιταχθούν δημόσια στον διορισμό του Γερμανού Χριστιανοδημοκράτη Μάρκους Πίπερ στην θέση του ειδικού απεσταλμένου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και της Αμερικανίδας Φιόνα Σκοτ-Μόρτον ως επικεφαλής οικονομολόγου της Κομισιόν.
Εκ του αποτελέσματος, αποδεικνύεται ότι μετά την εκλογική του αποδυνάμωση κατ’ οίκον ο Μακρόν δεν ήταν σε θέση να αποκρούσει το “βέτο” της φον ντερ Λάιεν, προτιμώντας το ισχυρότερο χαρτοφυλάκιο παρά να υπερασπισθεί τον Μπρετόν. Αλλά το γεγονός ότι το Παρίσι αδυνατεί πλέον να επιβάλλει τις επιλογές του αποτελεί ήδη ηχηρό μήνυμα, πόσω μάλλον που το συγκεκριμένο επεισόδιο θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα ακόμη δείγμα διάρρηξης του γαλλο-γερμανικού άξονα.
Το πλαίσιο αυτών των εξελίξεων συμπληρώνει η με συνοπτικές διαδικασίες απόρριψη από τη Γερμανία της έκθεσης Ντράγκι για την αποκατάσταση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων σε όλα τα χερσαία σύνορα της Γερμανίας και η σύμπλευση της δεξιάς Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζιόρτζια Μελόνι με τον “κεντροαριστερό” ομόλογό της Κιρ Στάρμερ της εκτός ΕΕ Βρετανίας στα θέματα χειρισμού του μεταναστευτικού.
Μόνος τομέας στον οποίο η ΕΕ δείχνει να κινείται συντονισμένα σε σαφή κατεύθυνση είναι η άνωθεν εντατικοποίηση του νέου Ψυχρού Πολέμου με τη Ρωσία, όπως δείχνει ο διορισμός της Εσθονής Κάγια Κάλας στη θέση της Ύπατης Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική και του Λιθουανού Άντριους Κουμπίλιους στο νεοσύστατο χαρτοφυλάκιο της Άμυνας.