Ενας συγγραφέας με βρετανικό φλέγμα παρατήρησε μερικούς αιώνες πριν πως το φλερτ είναι για τον γάμο ό,τι ένας πολύ πνευματώδης πρόλογος σε ένα πολύ βαρετό έργο. Η περίπτωση της ελληνικής Κεντροαριστεράς δεν τον επιβεβαιώνει όμως. Οσοι επιχειρούν να ενώσουν τα κόμματά της σε ένα δεν φλερτάρουν καν. Μιλούν ανοιχτά για συνοικέσιο από εκλογική ανάγκη. Και συζητούν από τώρα τις πρακτικές λεπτομέρειες της κοινής τους ζωής με την ψυχρότητα ενός επιχειρηματία που κανονίζει κάποιο ντιλ. Για να είμαστε δίκαιοι, η έλλειψη ενθουσιασμού και συναισθήματος δικαιολογείται. Η κουβέντα για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού στη μητσοτακική ΝΔ πόλου έχει ξαναγίνει στο πρόσφατο παρελθόν χωρίς να έρθει το happy end. Ωστόσο, μετά την 9η Ιουνίου πληθαίνουν αυτοί που θέλουν να λούσουν τον γαμπρό και να τραγουδήσουν τη νύφη το συντομότερο δυνατό. Οπότε, προκύπτει εύλογα το ερώτημα: πού μπορεί να σκαλώσει το πρότζεκτ ενωμένη Κεντροαριστερά και ποιοι παράγοντες ενδέχεται να φέρουν την υλοποίησή του πιο κοντά;
ΣΥΜΜΑΧΙΑ
Τα στελέχη (ειδικά του ΣΥΡΙΖΑ) που ζητούν δημόσια μια συμμαχία είναι πλέον πιο πολλά, και σίγουρα πιο ψυχωμένα, από κάθε άλλη φορά. Το βασικό τους επιχείρημα είναι αριθμητικό – ελπίζουν, δηλαδή, ότι μια πρόσθεση των ποσοστών τους αρκεί για να απειληθεί στ’ αλήθεια το κυβερνών κόμμα. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι η δική τους επιθυμία εκείνη που αυξάνει τις πιθανότητες του εγχειρήματος.
Η αποτυχία του δεύτερου και του τρίτου κόμματος να καρπωθούν τις εκλογικές απώλειες της ΝΔ ερμηνεύτηκε ήδη από το βράδυ των ευρωεκλογών ως μήνυμα των ψηφοφόρων προς την Κεντροαριστερά να συνασπιστεί. Οι απαντήσεις στα σχετικά με τη συμπόρευση ερωτήματα, που τέθηκαν στις πρώτες μετεκλογικές δημοσκοπήσεις, το επιβεβαίωσαν.
Σε γκάλοπ της Opinion Poll το 79,8% όσων δήλωσαν ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ και το 73,5% εκείνων που ψήφισαν ΠΑΣΟΚ ανέφεραν ότι θα ήταν θετική εξέλιξη για την πολιτική ζωή του τόπου. Το ίδιο πιστεύει και το 57,5% του συνόλου των συμμετεχόντων στη μέτρηση. Οταν η GPO ρώτησε το δείγμα της αν πρέπει να συνεργαστούν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, το 70,9% της βάσης του πρώτου και το 52,3% εκείνης του δεύτερου απάντησαν «ναι» και «μάλλον ναι». Σε έρευνα της Metron Analysis, το 69% τάχθηκε υπέρ ενός ενιαίου κεντροαριστερού σχήματος.
Η πλειονότητα της κοινής γνώμης, λοιπόν, προκρίνει πλέον ως λύση τον γάμο τους – ή τη σύναψη ενός συμφώνου συμβίωσης έστω – επειδή δείχνει να έχει πειστεί πως κανένα δεν έχει από μόνο του τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ζωής μιας ισχυρής αξιωματικής αντιπολίτευσης. Την τελευταία πενταετία, άλλωστε, και τα δύο έχουν χάσει συνολικά 1.137.148 ψηφοφόρους.
Βέβαια, οι μυημένοι στα κεντροαριστερά παρασκήνια υποστηρίζουν ότι η συζήτηση για ένα κοινό μέλλον ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και λοιπών προοδευτικών δυνάμεων είναι πρόωρη για πολλούς λόγους. Οι προφανέστεροι είναι οι εσωκομματικές εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ και η τεταμένη κατάσταση στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης – αφού αρκετοί προεξοφλούν μια τρίτη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στο 2024.
ΕΜΠΟΔΙΟ
Οι πολιτικοί ναρκισσισμοί των τωρινών επικεφαλής των δύο κομμάτων αποτελούν αναμφίβολα εμπόδιο, σύμφωνα με όσους γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις. Και μάλιστα εμπόδιο το οποίο κανείς δεν βλέπει πώς είναι δυνατόν να ξεπεραστεί όταν ακούει ή διαβάζει τις σχετικές με τη συνεργασία τοποθετήσεις τους. Αμφότεροι ομνύουν θεωρητικά σ’ αυτήν, αλλά μόνο αν έρθει από τα κάτω κι όχι από κάποιο κακό «σύστημα» που τους πολεμάει.
Μια επιπλέον δυσκολία προκύπτει από την αμοιβαία καχυποψία που επικρατεί στον χώρο. Πολλοί είναι εκείνοι που αμφισβητούν τις αγαθές προθέσεις όποιων μιλούν ανοιχτά υπέρ της ένωσης, αποδίδοντάς τους ως κίνητρο την ίδια τους την πολιτική επιβίωση. Κι ακόμη περισσότεροι – και στις δύο πλευρές – είναι αυτοί που δυσκολεύονται να λησμονήσουν ό,τι τους έχουν προσάψει παλαιότερα οι «άλλοι». Παράλληλα, αριστεροί κι ορίτζιναλ κεντροαριστεροί φαίνεται να ενστερνίζονται το λενινιστικό τσιτάτο που θέλει κάποιον να κάνει τον καβαλάρη και κάποιον το άλογο σε μια συμμαχία. Οπότε, και οι μεν και οι δε εξετάζουν το ενδεχόμενο μόνο εφόσον καβαλικέψουν.
Οι ρεαλιστές βάζουν στο τραπέζι μερικούς έξτρα ανασταλτικούς παράγοντες. Εφόσον συνεργαστούν διατηρώντας την κομματική τους αυτονομία, δεν θα πάρουν το μπόνους των εδρών που προβλέπει ο εκλογικός νόμος για το πρώτο κόμμα, λένε. Αν συμφωνήσουν στη συγκρότηση ενός ενιαίου σχήματος και κλείσουν τους ΑΦΜ τους τι θα γίνει με τα χρέη του ΠΑΣΟΚ, αναρωτιούνται ορισμένοι αριστεροί – ενώ παροικούντες το Κίνημα διατείνονται πως κανένας αρχηγός του ΠΑΣΟΚ δεν θα αποφάσιζε την αναστολή της λειτουργίας του επειδή έτσι θα ρίσκαρε να απομακρύνει τους πιστούς του κόμματος.
Αναλυτές που κοιτούν τη μεγάλη εικόνα, πάντως, επιμένουν ότι ήδη ξοδεύεται περισσότερος χρόνος για τον σχεδιασμό της γαμήλιας τελετής παρά για τον σχεδιασμό του ίδιου του γάμου. Αυτό που εννοούν είναι πως οι υπέρμαχοι του εγχειρήματος δεν δίνουν βάση στην πιο σημαντική του προϋπόθεση: τη σύγκλιση των προγραμματικών θέσεων των υπαρχόντων κομμάτων.