
Είναι δικαιολογημένοι αυτοί οι φόβοι; Αν και το επίπεδο ανησυχίας έχει αυξηθεί, δεν θα πατούσα και το κουμπί του πανικού.
Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC), η οποία καθορίζει τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ, αποτελείται κατά τη συντριπτική πλειοψηφία από ανθρώπους που αφήνουν την πολιτική έξω από την πόρτα. Ακόμη κι αν ο Trump κατάφερνε να κερδίσει την έγκριση της Γερουσίας για τον Stephen Moore και έναν άλλο σύμμαχό του και ακόμη και αν και οι δύο αποδεικνύονταν απόλυτα πιστοί, θα είχαν μόνο 2 από τις 12 ψήφους στην επιτροπή. Αυτό απέχει πολύ από την πολιτικοποίηση των αποφάσεων της Fed.
Τα σημερινά μέλη της επιτροπής συμφωνούν μεταξύ τους για την κατάλληλη πορεία της νομισματικής πολιτικής. Κανένας δεν διαφώνησε δημοσίως με τις αποφάσεις της ομάδας στις εννέα συνεδριάσεις που πραγματοποιήθηκαν από όταν ανέλαβε τα ηνία ο Jerome Powell ως πρόεδρος τον Φεβρουάριο του 2018. Αν η επιτροπή ήταν ήδη κατακερματισμένη, η προσθήκη μελών που ενδέχεται να διαφωνούν θα ήταν πολύ πιο προβληματική.
Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η επιρροή στην επιτροπή δεν είναι απλώς θέμα αριθμών. Τα μέλη με την μεγαλύτερη πείρα – σήμερα ο Powell, ο Richard Clarida και ο John Williams- εργάζονται πιο στενά με το προσωπικό της Fed, θέτουν την ημερήσια διάταξη και ως εκ τούτου έχουν μακράν περισσότερο λόγο στη ρύθμιση της νομισματικής πολιτικής. Επίσης, επειδή οι ομοσπονδιακοί κανόνες περί διαφάνειας απαιτούν οι συσκέψεις τεσσάρων και πάνω αξιωματούχων να δημοσιοποιούνται, συνήθως μόνο δύο ή τρεις αξιωματούχοι συσκέπτονται για τη διαμόρφωση στρατηγικής και τακτικής πριν από τις επίσημες συνεδριάσεις επιτροπών και συμβουλίων. Επομένως, όσοι δεν περιλαμβάνονται στην κεντρική ομάδα έχουν μικρότερη επιρροή.
Εν ολίγοις, όποιον κι αν διορίσει ο Trump δεν θα έχει κεντρικό ρόλο στη διαδικασία χάραξης πολιτικής εκτός εάν ένας από αυτούς γίνει Πρόεδρος. Αυτό δεν είναι πιθανό να συμβεί σύντομα, καθώς ο πρόεδρος Powell έχει πει ότι σκοπεύει να υπηρετήσει τη θητεία του, η οποία εκτείνεται έως τον Φεβρουάριο του 2022.
Από την άλλη, δεν δηλώνω υπεραισιόδοξος. Η αλλαγή στην ποιότητα των δυνητικών υποψηφίων – από τους Powell και Clarida στον Moore και τον Herman Cain (ο οποίος πρόσφατα απέσυρε την υποψηφιότητά του) – είναι εντυπωσιακή. Εάν ανοίξουν περισσότερες θέσεις στο Διοικητικό Συμβούλιο της Fed, εξακολουθεί να είναι πιθανό ότι περισσότεροι διορισμένοι με εμφανείς πολιτικές ατζέντες θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη χάραξη πολιτικής της κεντρικής τράπεζας. Και αν ο Πρόεδρος Trump κερδίσει μια δεύτερη θητεία, θα έχει την ευκαιρία να αντικαταστήσει τον Powell με κάποιον πιο “εύκαμπτο”. Έτσι, το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για τη μακροπρόθεσμη ανεξαρτησία της Fed.
Πέρα από το προσωπικό, οι επιθέσεις του προέδρου απειλούν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στην Fed. Καταρχάς, η τάση του να κατηγορεί την Fed για κακές οικονομικές επιδόσεις θα μπορούσε να ενθαρρύνει άλλους να κάνουν το ίδιο. Δεύτερον, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι αποφάσεις για επιτόκια της Fed είναι οριακές, η λεκτική κριτική του Trump θα μπορούσε να κάνει τον κόσμο να πιστέψει ότι η Fed υπέκυψε στα αιτήματά του. Ακόμη και αν δεν είναι αλήθεια, μια τέτοια αντίληψη θα έθετε υπό αμφισβήτηση την ακεραιότητα της Fed.
Οι πρόεδροι των ΗΠΑ απέφευγαν να επικρίνουν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα από το 1993, όταν ο Robert Rubin – τότε επικεφαλής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Προέδρου Bill Clinton – αναγνώρισε ότι το να συμβαίνει αυτό είχε ελάχιστα οφέλη. Πιθανώς δεν θα άλλαζε την κατεύθυνση της Fed, αλλά θα μπορούσε να κλονίσει την εμπιστοσύνη της αγοράς στην ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. Αν οι αγορές αποφάσιζαν ότι η Fed είχε μια πολιτική ατζέντα – κάνοντας για παράδειγμα την οικονομία να δείχνει καλύτερη πριν από τις εκλογές – θα γίνονταν πιο ασταθείς και το μακροπρόθεσμο κόστος δανεισμού πιθανότατα θα αυξανόταν για να αντισταθμίσει τον κίνδυνο υψηλότερου πληθωρισμού. Το κόστος αυτό θα αντιστάθμιζε με το παραπάνω κάθε πιθανό όφελος από τον επηρεασμό των αποφάσεων της νομισματικής πολιτικής της Fed.
Ο Πρόεδρος Trump δεν φαίνεται να συμμερίζεται τέτοιους φόβους. Η επιθυμία του να έχει την Fed ως αποδιοπομπαίο τράγο φαίνεται να υπερβαίνει τις ανησυχίες του για την απειλή της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας. Κατά ειρωνικό τρόπο, όσο καλύτερα ο Powell και οι συνάδελφοί του κάνουν τη δουλειά τους -όσο περισσότερο μπορούν να αντισταθούν στον Trump και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών στην ανεξαρτησία τους- τόσο λιγότερο ο πρόεδρος θα πληρώσει για τη θλιβερή επιλογή του να επικρίνει συνεχώς την Fed.