Παρ’ όλη τη μανία σχετικά με την παρακμή της Δύσης, εξακολουθεί να ελέγχει σε μεγάλο βαθμό αν οι αναδυόμενες αγορές ευδοκιμούν ή υποφέρουν.
Η ευρεία παγκόσμια αύξηση της ανάπτυξης φέτος οδήγησε τις αναδυόμενες αγορές προς τα μεγαλύτερα κέρδη των μετοχών και των νομισμάτων σε σχεδόν μια δεκαετία. Το ξέσπασμα χρεών της Κίνας έθεσε το στραγγαλιστικό πηνίο στην παγκόσμια επέκταση και οι γείτονες της χώρας είναι ευάλωτοι σε κάθε ξαφνικό κτύπημα εκεί, όσο απίθανο κι αν είναι. (Η σταδιακή εκτόνωση, καθοδηγούμενη από το κράτος, φαίνεται πιθανότερη.)
Αλλά σε έναν χρόνο γεμάτο με σχόλια σχετικά με την υποχώρηση των ΗΠΑ και την αμφισβητούμενη διαδικασία διαζυγίου μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ, αξίζει να θυμηθούμε ότι σε μερικά στάδια το Παλιό ακόμα χτυπά πολύ πάνω από το βάρος του σε σχέση με το Νέο. Η απόσυρση της νομισματικής ενίσχυσης στις ΗΠΑ και στη ζώνη του ευρώ εισέρχεται σε μια νέα φάση το 2018, και το πώς αυτό θα εξελιχθεί εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τι θα κάνουν οι ίδιες οι αναδυόμενες αγορές. Ακόμα και η Ιαπωνία μπορεί να αρχίσει να χαλαρώνει τη ρευστότητα.
Η Fed είναι μπροστά από όλους. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους κύκλους επιτοκίων της Fed, μεγάλες χώρες με αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδονησία και η Βραζιλία κατάφεραν να μειώσουν το κόστος δανεισμού. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο πληθωρισμός ήταν σχετικά χαμηλός και επίσης επειδή οι ενέργειες της Fed ήταν προβλέψιμες. η καθοδήγηση προς τα εμπρός ήταν ένα αξιόπιστο σενάριο. Εδώ κρύβεται ο κίνδυνος: Τι γίνεται αν η Fed θεωρεί ότι πρέπει να είναι πιο επιθετική το 2018 από ό, τι αναφέρεται, επειδή η ανεργία είναι τόσο χαμηλή ώστε οι μισθοί και ο πληθωρισμός να αρχίσουν να ανεβαίνουν;
Οι αναδυόμενες αγορές μπορούν πιθανώς να χειριστούν τέσσερις αυξήσεις της Fed τον επόμενο χρόνο, αντί για τις τρεις που υποδεικνύονται από το διάσημο «dot plot». Η ένταση είναι ότι οι τέσσερις δεν αποτιμώνται από τους επενδυτές. Ορισμένα μοντέλα δείχνουν να έχουν υπολογίσει λιγότερα και από δύο στάδια. Η μετατόπιση της τιμολόγησης μπορεί να προκαλέσει αστάθεια στα περιουσιακά στοιχεία της αναδυόμενης αγοράς, λέει ο Λουίς Ογκάνες, επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας αναδυόμενων αγορών στην JPMorgan. Τα πράγματα ενδέχεται να αρχίσουν να γίνονται περίπλοκα εάν η Fed πρέπει να κάνει περισσότερα το 2019.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βρίσκεται σε καλό δρόμο για τον τερματισμό της ποσοτικής χαλάρωσης τον Σεπτέμβριο. Δεν το λέει αυτό ξεκάθαρα, μόνο ότι το τρέχον πρόγραμμα των 30 δισεκατομμυρίων ευρώ τον μήνα διαρκεί μέχρι τον Σεπτέμβριο. Αλλά δεν μπορείτε να είστε τόσο αισιόδοξοι όσο ήταν ο Μάριο Ντράγκι την περασμένη εβδομάδα και στη συνέχεια να πείτε ότι χρειάζεστε περισσότερο QE πέρα από τον τρέχοντα ορίζοντα. Είναι μια σταδιακή κατάργηση, αλλά όταν τελειώσει, ένα κεφάλαιο στη νομισματική ιστορία θα έχει κλείσει.
Η Ιαπωνία, από την πλευρά της, φαίνεται πιο κοντά στο τέλος του QE παρά στην αρχή, ακόμα και αν δεν υπάρχει πιθανότητα άμεσης αποκοπής.
Η δεύτερη μεγάλη απειλή για τις αναδυόμενες αγορές προέρχεται επίσης από τον ανεπτυγμένο κόσμο. Και δεν θα ήταν Δεκέμβριος του 2017 αν δεν αναφερόμασταν στο bitcoin ή στην ισοπέδωση της καμπύλης αποδόσεων στις ΗΠΑ, σωστά; Η καμπύλη αποδόσεων παίρνει το πρώτο βραβείο. Ενώ το ιστορικό της ως πρόβλεψη της ύφεσης δεν είναι τέλειο, ίσως να μας λέει ότι κάτι πάει στραβά. Από αλλού υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι πλησιάζει ύφεση. Κάτι που πρέπει να προσέξουμε, προειδοποιεί ο Ογκάνες, είναι κατά πόσον η καμπύλη δείχνει μειωμένη όρεξη δανεισμού από τις τράπεζες, η οποία με τη σειρά της θα εξασθενίσει την προσφορά πιστώσεων και θα περιορίσει την ανάπτυξη.
Οι πολιτικοί κίνδυνοι είναι διάσπαρτοι σε μεμονωμένες χώρες, κυρίως εκλογές, αν και όχι σε επίπεδο που είναι πιθανό να αποδειχθεί συστημικό. Οι εκλογές στο Μεξικό και τη Βραζιλία βρίσκονται στην κορυφή της λίστας. Σχετικά με το πρώτο, ο αριστερός λαϊκιστής Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ είναι μπροστά στις περισσότερες δημοσκοπήσεις, και ορισμένες από τις θέσεις του είναι δύσπεπτες για τους επενδυτές. Τούτου λεχθέντος, ο Λόπες Ομπραδόρ προσπαθεί να καθησυχάσει τους επικριτές. Έχει κάνει αρκετές επισκέψεις στη Νέα Υόρκη πρόσφατα και αυτό το μήνα είπε ότι θα ονομάσει τον Κάρλος Ουρζούα ως υπουργό Οικονομικών αν κερδίσει. Ο Ουρζούα είναι πρώην υπουργός Οικονομικών της πόλης του Μεξικού και σεβαστός γενικώς. Ο Λόπες Ομπραδόρ μπορεί να είναι λιγότερο επαναστατικός απ’ ότι φοβούνται οι επενδυτές.
Και πάλι, ίσως η πολιτική δεν έχει τόση σημασία ούτως ή άλλως. Σε τελική ανάλυση, πριν από 12 μήνες, ένας από τους πιο μεγάλος κινδύνους ήταν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα ξεκινούσε έναν εμπορικό πόλεμο και ότι η παγκοσμιοποίηση θα ήταν νεκρή. Και τα δύο αυτά θα είχαν χτυπήσει σοβαρά τα περιουσιακά στοιχεία των αναδυόμενων αγορών.
Είναι καλό που οι κεντρικές τράπεζες του ανεπτυγμένου κόσμου ελέγχουν ουσιαστικά τα πράγματα. Η Κίνα και η Ινδία αναπτύσσονται, αλλά δεν μπορούν ακόμα να κινήσουν τον οικονομικό κόσμο κατά τη βούλησή τους με συνέπεια. Εξακολουθεί να μην υπάρχει νόημα να τα βάλουν με τη Fed.