Oρισμένες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές έχουν καταλήξει σε ένα βιώσιμο σχέδιο για την αντιμετώπιση της χρόνιας οικονομικής παράλυσης της περιοχής. Μακάρι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ιδιαίτερα στη Γερμανία, να τις άκουγαν.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν περάσει ένα μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας να συζητούν -αλλά χωρίς να φτάνουν ποτέ στην τελική λύση- τι πρέπει να κάνουν για τον σωρό των επισφαλών δανείων που έχουν συσσωρεύσει οι τράπεζες της ΕΕ, που πρόσφατα εκτιμήθηκε ότι ξεπερνούν τα 1 τρισ. ευρώ. Κανείς δεν ξέρει πόσο μεγάλες θα είναι τελικά οι απώλειες και αυτή η αβεβαιότητα τρομάζει τους επενδυτές, αναστέλλει τη χορήγηση νέων δανείων και υπονομεύει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη.
Τώρα, μια ομάδα υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών – με την υποστήριξη των συναδέλφων τους στην ΕΚΤ και στο ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας- επεξεργάζονται μια πρόταση που θα μπορούσε να βοηθήσει: Δημιουργήστε μία χρηματοδοτούμενη από τα κράτη, πανευρωπαϊκή “bad bank”. Στόχος της θα είναι να διαλύσει την αβεβαιότητα με τον προσδιορισμό της εύλογης αξίας των προβληματικών περιουσιακών στοιχείων και με τη βοήθεια των ιδιωτών επενδυτών που θα αγοράζουν ένα μεγάλο μέρος αυτών.
Το σχέδιο έχει αρκετά πλεονεκτήματα. Το να αναγκαστούν οι τράπεζες να αναγνωρίσουν τις απώλειες, θα μπορούσε να δώσει το έναυσμα για την τόσο αναγκαία αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη: οι μη υγιείς τράπεζες θα πρέπει είτε να αντλήσουν περισσότερα κεφάλαια είτε να κλείσουν. Με την αποτροπή μιας εσπευσμένης πώλησης σε μη εύκολα ρευστοποιήσιμες αγορές, το σχέδιο θα περιορίσει τις απώλειες σε όλο το σύστημα και θα κάνει την ώρα του απολογισμού λιγότερο επώδυνη. Η bad bank θα μπορούσε ακόμη και να αποφέρει κέρδος στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που θα παράσχουν τα κεφάλαιά της.
Δυστυχώς, το μεγαλύτερο μέλος της ΕΕ, η Γερμανία, δεν έχει υποστηρίξει το σχέδιο, προφανώς επειδή ανησυχεί πως η συνεισφορά της θα διοχετευτεί στη διάσωση των τραπεζών άλλων χωρών. Το οποίο δημιουργεί την εξής απορία: Αυτό δεν είναι το νόημα; Μέρος του σκοπού μιας πανευρωπαϊκής bad bank είναι να επιτρέψει το είδος του επιμερισμού του κινδύνου που απαιτείται για να καταστεί εφικτή η τραπεζική ένωση της Ευρωπης και το κοινό νόμισμα. Η παραχώρηση του σχεδίου σε αυτόν το τομέα -αν η bad bank δεν μπορεί να πωλήσει τα περιουσιακά στοιχεία τουλάχιστον έναντι του τιμήματος που κατέβαλε, μπορεί να ανακτήσει τη διαφορά από τη σχετιζόμενη τράπεζα ή την εθνική κυβέρνηση- είναι αδυναμία, δεν είναι δύναμη.
Η αδιαλλαξία της Γερμανίας είναι λανθασμένη. Οι αξιωματούχοι της χώρας είναι δικαιολογημένα δύσπιστοι ότι το νέο σύστημα χρηματοοικονομικής εποπτείας της Ευρώπης -το οποίο συγκεντρώθηκε υπό την ΕΚΤ το 2014 – θα είναι αρκετά σκληρό ώστε να αναγκάζει τα ιδρύματα σε “λουκέτο” ή αναδιάρθρωση. Ωστόσο, με το να φέρνουν αντίρρηση σε μια ευρωπαϊκή bad bank, στερούν από τις εποπτικές αρχές της ευκαιρία για να κάνουν ακριβώς αυτό.
Σύμφωνοι, πολλά εξαρτώνται από την εκτέλεση. Το σχέδιο δεν πρέπει να καθυστερήσει τη συνεχιζόμενη προσπάθεια της Ιταλίας να καλύψει τις τράπεζες της, και θα πρέπει να απαιτήσει από όλες τις τράπεζες να αυξήσουν το μετοχικό τους κεφάλαιο ως το επίπεδο που απαιτείται για γίνει το ευρύτερο σύστημα πιο ανθεκτικό. Αν αυτός είναι ο στόχος, τότε η Γερμανία θα πρέπει να δώσει μια ευκαιρία.