Τα πέντε συμπεράσματα από τις χθεσινές ευρωεκλογές παραθέτει σε εκτενή ανάλυσή του το Politico ξεκινώντας με την καθαρή νίκη του ΕΛΚ που κρατά τον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρά το γεγονός ότι οι ακροδεξιές ομάδες σημείωσαν σημαντικά κέρδη.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
Η κεντροδεξιά δύναμη βρίσκεται σε καλό δρόμο να έχει περίπου 184 βουλευτές στο Κοινοβούλιο, το ένα τέταρτο των 720 σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία. Είναι το μόνο κεντρώο κόμμα που αναπτύχθηκε σε αυτές τις εκλογές: Οι κεντροαριστεροί Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) παρέμειναν σταθεροί, ενώ η φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe αποδεκατίστηκε.
Από τη θέση ισχύος του, το ΕΛΚ βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να καθορίσει την πολιτική της ΕΕ, γέρνοντας την ατζέντα προς τα δεξιά. “Είμαστε το κόμμα της βιομηχανίας, είμαστε το κόμμα των αγροτικών περιοχών, είμαστε το κόμμα των αγροτών της Ευρώπης”, δήλωσε πρόσφατα στο POLITICO ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της Ομάδας του ΕΛΚ στο Κοινοβούλιο.
Το ΕΛΚ πλέον διατηρεί το προνόμιο της επιλογής για τη δημιουργία συμμαχιών καθώς θα μπορούσε να ενταχθεί για άλλη μια φορά σε έναν μεγάλο συνασπισμό με τους σοσιαλιστές και τους φιλελεύθερους, αλλά θα μπορούσε επίσης να διαπραγματευτεί ορισμένα ζητήματα με κόμματα που τοποθετούνται πιο δεξιά, με κύριο μέλημα ωστόσο να μην αποξενωθεί από τους κεντρώους συμμάχους του.
Τα μεγάλα κέρδη της ακροδεξιάς
Όπως προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις, οι ακροδεξιές δυνάμεις σημείωσαν σημαντικά κέρδη σε ολόκληρη την EE. Στη Γαλλία, ο Εθνικός Συναγερμός συγκέντρωσε σχεδόν το ένα τρίτο των ψήφων, εδραιώνοντας την ισχύ του ως η κορυφαία υπερεθνικιστική ομάδα στο επόμενο Κοινοβούλιο. Τα Αδέλφια της Ιταλίας της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι αύξησαν επίσης τις δυνάμεις τους, κερδίζοντας περισσότερους από το ένα τέταρτο των ψηφοφόρων.
Οι δύο ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που τοποθετούνται στην πιο δεξιά πλευρά του φάσματος, οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR) και η ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας (ID), θα καταλάβουν 131 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στον συγκεκριμένο αριθμό δεν υπολογίζονται οι 15 βουλευτές της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, οι 10 ευρωβουλευτές του κόμματος Fidesz του Ούγγρου πρωθυπουργού, Βίκτορ Όρμπαν, οι έξι που ανήκουν στο κόμμα “Συνομοσπονδία” της Πολωνίας ή τα τρία μέλη του φιλορωσικού κόμματος “Αναγέννηση” της Βουλγαρίας.
Η άνοδος του κόμματος της Μελόνι στην Ιταλία υποσκέλισε τη Λέγκα του Βορρά, που έχασε τα δύο τρίτα των εδρών του την Κυριακή και κάποτε αποτελούσε το ηγετικό κόμμα στην ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας. Στην Ισπανία, το κόμμα Vox έχασε ποσοστά με παρόμοιο τρόπο από το The Party is Over, ένα νέο κόμμα με επικεφαλής τον ακροδεξιό Alvise Pérez, το οποίο εξασφάλισε τρεις έδρες. Ωστόσο, το Vox διπλασίασε τις έδρες του και θα έχει έξι βουλευτές στις Βρυξέλλες στο επόμενο Κοινοβούλιο.
Εάν η ακροδεξιά συγκροτούσε μια ενιαία ομάδα, θα ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη στο Κοινοβούλιο, πίσω από το παραδοσιακά κυρίαρχο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Οι αντιπαλότητες και οι διαφωνίες στις τάξεις της καθιστούν αυτό το σενάριο απίθανο, αλλά το μέγεθός της θα ασκήσει, ωστόσο, πίεση στην πολιτική της ΕΕ.
Ο δύσκολος δρόμος της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς τη νίκη
Τα αποτελέσματα της Κυριακής δείχνουν ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει καλές πιθανότητες να παραμείνει στην εξουσία, χωρίς ωστόσο να είναι σίγουρο.
Εάν κερδίσει την υποστήριξη των εθνικών ηγετών της ΕΕ, θα πρέπει να ζητήσει από το Κοινοβούλιο να επιβεβαιώσει την υποψηφιότητά της. Το 2019 εξελέγη με ψήφους από το ΕΛΚ, το S&D και το Renew Europe. Ο ίδιος συνασπισμός θα μπορούσε, καταρχήν, να της εξασφαλίσει μεγαλύτερη πλειοψηφία.
Η στήριξη ωστόσο προς το πρόσωπό της δεν θεωρείται βέβαιη καθώς η ψηφοφορία για την υποψηφιότητά της είναι μυστική. Την τελευταία φορά που ζήτησε την υποστήριξη του Κοινοβουλίου, πριν από πέντε χρόνια, μπορούσε θεωρητικά να υπολογίζει στην υποστήριξη των 440 βουλευτών που ανήκαν στις τρεις κεντρώες ομάδες, αλλά συγκεντρωσε μόλις 383 ψήφους.
Αυτή τη φορά, οι τρεις ομάδες συγκεντρώνουν περισσότερους από 400 από τους 720 βουλευτές του Κοινοβουλίου, αριθμός ικανός για την επανεκλογή της εάν όλα τα μέλη τους την ψηφίσουν. Ωστόσο, ορισμένα κόμματα του ΕΛΚ έχουν δηλώσει ότι δε θα την υποστηρίξουν.
Άσχημο αποτέλεσμα των Πρασίνων
Μετά από πέντε χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων οι Βρυξέλλες υπέγραψαν την Πράσινη Συμφωνία, οι ψηφοφόροι καταψήφισαν κόμματα που στην κορυφή της ατζέντα τους είναι η οικολογία.
Οι πιο σημαντικές απώλειες των Πρασίνων προήλθαν από τις αντιπροσωπείες που εκπροσωπούσαν τη Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίες αποτελούσαν το ήμισυ της δύναμης του κινήματος στο Κοινοβούλιο. Παρά τα μικρά κέρδη σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Δανία, η ομάδα θα χάσει περισσότερες από δώδεκα έδρες, μειώνοντας τη δύναμή τους από το τέταρτο στο έκτο μεγαλύτερο κόμμα της Βουλής.
Το Renew Europe αποτυγχάνει να ανανεωθεί
Η ομάδα Renew Europe – ο τρίτος πυλώνας του τριμερούς μεγάλου συνασπισμού που κυριάρχησε στο Κοινοβούλιο τα τελευταία πέντε χρόνια – συνετρίβη την Κυριακή.
Στη Γαλλία, το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν υπέστη βαριά ήττα καθώς οι ψηφοφόροι εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την εθνική κυβέρνηση ψηφίζοντας υπέρ της ακροδεξιάς. Το ίδιο και στην Ισπανία με τους Ciudadanos να εξαφανίζονται εντελώς: Οι επτά έδρες που είχαν στο Κοινοβούλιο κατευθύνθηκαν όλες προς το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα. Απώλειες σημείωσαν επίσης παρόμοιες ομάδες στη Ρουμανία, τη Δανία και την Εσθονία.
Με περίπου 14% των εδρών του Κοινοβουλίου, το Renew αποτελούσε σημαντική δύναμη επιρροής στο προηγούμενο Κοινοβούλιο. Τώρα, το κόμμα είναι απίθανο να έχει τόση δύναμη λόγω του μικρότερου μεγέθους του, μια κακή εξέλιξη για τον Μακρόν και την επιρροή του στην πολιτική σκηνή των Βρυξελλών.
Τι σηματοδοτεί το αποτέλεσμα για τους ηγέτες των χωρών
Όπως συμβαίνει συνήθως στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι πολίτες σε ολόκληρο το μπλοκ χρησιμοποίησαν την ψήφο τους ως de facto δημοψήφισμα για τις εθνικές τους κυβερνήσεις. Στη Γαλλία, η συντριπτική νίκη που σημείωσε η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση ανάγκασε τον Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να αντιδράσει διαλύοντας την Εθνοσυνέλευση και προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές.
Ενώ κανένας άλλος εθνικός ηγέτης δεν αντέδρασε με μία τόσο δραματική κίνηση, τα αρνητικά αποτελέσματα για τα κυβερνητικά κόμματα σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ουγγαρία ερμηνεύτηκαν ως πλήγματα για τους ηγέτες τους.
Στη Δανία, οι Σοσιαλδημοκράτες της πρωθυπουργού Μέττε Φρεντέρικσεν διατήρησαν τις έδρες τους στις εκλογές, που λειτούργησαν ως δημοψήφισμα για τον χειρισμό της μετανάστευσης από την κεντρώα κυβέρνησή της. Στην Ισπανία, μια προσπάθεια να παρουσιαστούν οι εκλογές ως δημοψήφισμα για τον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ απέτυχε: το Σοσιαλιστικό Κόμμα του ήταν πολύ κοντά σε ποσοστά με το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα, εμποδίζοντας την προσπάθεια των συντηρητικών να τα χρησιμοποιήσουν για να ρίξουν την κυβέρνηση μειοψηφίας.