Πριν από λίγο καιρό, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μιλούσαν για μια μεγάλη συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της νομισματικής τους ένωσης. Δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρώπης μόλις ενέκριναν μια δέσμη μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της νομισματικής ένωσης. Το σχέδιό τους απέχει πολύ από αυτό που χρειάζεται.
Οι νέες προτάσεις δεν είναι ανούσιες -είναι ευπρόσδεκτες όλες οι ενέργειες για την καλύτερη προετοιμασία της ζώνης του ευρώ για την αντιμετώπιση της επόμενης χρηματοπιστωτικής κρίσης. Αλλά αποτυγχάνουν εμφανώς να αντιμετωπίσουν τις σημαντικότερες αδυναμίες του συστήματος: την ασφάλιση των καταθέσεων και τη δημοσιονομική πολιτική.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι η Ευρωζώνη χρειάζεται ένα σύστημα κοινής ασφάλισης καταθέσεων, που θα καλύπτει ποσά μέχρι 100.000 ευρώ. Αυτό θα ολοκληρώσει την ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση και θα συμβάλει στη διάσπαση του λεγόμενου “doom-loop” που συνδέει τα οικονομικά των εθνικών κυβερνήσεων με τις τράπεζες που καταρρέουν. Αλλά οι υπουργοί, για άλλη μια φορά, δεν κατέληξαν σε κανένα σχέδιο. Μια ομάδα εργασίας θα το σκεφτεί και θα επανέλθει τον ερχόμενο Ιούνιο. Η Ευρώπη το επεξεργάζεται όλο αυτό εδώ και έξι χρόνια.
Η νομισματική ένωση χρειάζεται επίσης έναν μικρό προϋπολογισμό της Ευρωζώνης που θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση των χωρών που υποφέρουν από μεμονωμένα οικονομικά σοκ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ορίζει τη νομισματική πολιτική για την Ευρωζώνη ως σύνολο, οπότε δεν μπορεί να στηρίξει μια μεμονωμένη χώρα που βρίσκεται σε ύφεση, καθιστώντας απαραίτητο κάποιου είδους δημοσιονομικό μηχανισμό. Η Γαλλία και η Γερμανία φαινόταν να έχουν καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με την ιδέα, αλλά η αντίθεση άλλων φαίνεται ότι την εμπόδισε.
Οι υπουργοί συμφώνησαν να αλλάξουν τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης. Και εδώ, όμως, οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι τολμηρές. Οι υπουργοί Οικονομικών ήθελαν να διευκολύνουν τις χώρες με οριακά υγιείς δημοσιονομικές θέσεις να μπορούν να αξιοποιήσουν μια γραμμή πίστωσης όταν το απαιτούν οι συνθήκες – αλλά οι αλλαγές αφήνουν υπερβολικά αυστηρούς τους κανόνες που συνδέονται με αυτά τα δάνεια. Στην πράξη, οι γραμμές πίστωσης είναι πιθανόν να είναι διαθέσιμες μόνο σε χώρες που δεν τις χρειάζονται.
Σημειώθηκε κάποια πρόοδος; Λίγη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ESM συμφώνησαν σε έναν σαφέστερο καταμερισμό της εργασίας. Οι υπουργοί οριστικοποίησαν μια συμφωνία για την ενίσχυση του κοινού ταμείου που χειρίζεται τις τράπεζες που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Και συμφώνησαν να ενθαρρύνουν τη χρήση ρητρών συλλογικής δράσης σε νέα ομόλογα: αυτά καθιστούν ευκολότερη την αναδιάρθρωση του χρέους, εάν αυτό αποδειχθεί αναγκαίο.
Αυτό είναι κάτι – αλλά η μεγάλη συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης δεν φαίνεται πουθενά. Όταν έρθει η επόμενη ύφεση, η ΕΕ μπορεί κάλλιστα να πληρώσει το τίμημα.