Tο Bitcoin κλείνει φέτος τα 10 του χρόνια, αλλά δεν έχει λόγο να γιορτάζει. Η τιμή του έχει βουτήξει στα 4.000 δολάρια, χάνοντας 30% μέσα σε έναν μήνα, 50% το τελευταίο εξάμηνο και σχεδόν 80% από τον Δεκέμβριο.
Οι ειδικοί του κλάδου των κρυπτονομισμάτων, οι οποίοι σαφώς δεν το είχαν προβλέψει αυτό, βρίσκουν κάθε λογής ένοχο -από τις νευρικές αγορές έως τα “hard forks” (ορολογία του blockchain για ριζικές τεχνικές αλλαγές σε ένα ψηφιακό νόμισμα). Αλλά αυταπατώνται. Πρόκειται για το μακροπρόθεσμο ξεδίπλωμα όλων των ψεμάτων, της υπερβολής και των λαϊκιστικών φαντασιώσεων που πυροδότησαν την περυσινή φρενίτιδα στην αγορά.
Καταστροφέας αξίας
Το bitcoin αλλά και το σύμπαν των κρυπτονομισμάτων έχουν πάρει την κατιούσα από τα τέλη του περασμένου έτους
Το Bitcoin υποτίθεται ότι θα έκανε πλούσιους όλους τους επενδυτές, κάτι που φάνταζε ιδιαίτερα ελκυστικό στη γενιά των millenials που ήταν πεινασμένοι για κέρδη σε έναν κόσμο συντριπτικού φοιτητικού χρέους, εισοδηματικής ανισότητας και χαμηλής ποιότητας εργασίας. Σκοπός του ήταν να είναι απαλλαγεί από τη διαφθορά της Wall Street και τους παρεμβατικούς τεχνοκράτες των αμερικανικών κυβερνήσεων. Προοριζόταν να είναι ασφαλής, με μια τιμή που θα αυξανόταν ολοένα και περισσότερο. Για τους σκληροπυρηνικούς “ευαγγελιστές” του ψηφιακού νομίσματος, θα αντάμειβε τους πιστούς του όταν θα έφτανε η ώρα της χρηματοοικονομικής Αποκάλυψης. Το δολάριο προοριζόταν για “παλιοσίδερα”.
Και επίσης θα έδειχνε ότι πρέπει όλοι να σταματήσουμε να ακούμε τους παλιομοδίτες, βαρετούς “εμπειρογνώμονες” όπως ο Jamie Dimon, ο Warren Buffett και ο Jack Bogle. Οι παλιοί, κλειστοί τρόποι επένδυσης θα καθίσταντο ξεπερασμένοι από την αγοραστική δύναμη των μαζών.
Χωρίς να μας εκπλήσσει, τίποτα από αυτά δεν έχει συμβεί. Η φούσκα του Bitcoin του 2017 – σπλαχνικά σύντομη και οικονομικά περιορισμένη- έχει φέρει πλούτο μόνο σε όσους έχουν πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες όπως οι εταιρείες εξόρυξης και τα ανταλλακτήρια νομισμάτων, καθώς και στους αρχικούς παίκτες ή την ελίτ της τεχνολογίας που εισέπραξαν την κατάλληλη στιγμή.
Για τα κορόιδα που έφτασαν αργά στο πάρτι, ήταν ένα εργαλείο οικονομικής εξαθλίωσης. Περίπου 700 δισεκατομμύρια δολάρια της αξίας του ψηφιακού νομίσματος έχουν γίνει καπνός από τον Ιανουάριο. Ένας Κορεάτης δάσκαλος δήλωσε στους New York Times τον Αύγουστο: “Νόμιζα ότι τα κρυπτονομίσματα θα είναι η μία και μοναδική σημαντική ανακάλυψη για τους απλούς σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους σαν εμάς”.
Τίποτα από αυτά που αναγράφονταν στην “ετικέτα” του Bitcoin δεν βρέθηκε στο “μπουκάλι”. Ως μέσο πληρωμών, είναι δύσχρηστο, ασταθές και δαπανηρό. Έχει καταστρέψει την αξία αντί να την αποθηκεύει. Η αποκεντρωμένη του τεχνολογία της πωλήθηκε στους επενδυτές ως μοναδική. Ήταν κάθε άλλο παρά αυτό.
Αυτά τα “hard forks” δημιούργησαν πολυάριθμες υποκατηγορίες Bitcoin κατά το παρελθόν έτος και τα κατοχυρωμένα συμφέροντα εκείνων που βγάζουν χρήματα από αυτό – μετατρέποντας το δικό τους νόμισμα στο νέο spin-off, φέρνοντας τους miners στο πλευρό τους και παίρνοντας αποτελεσματικά τον έλεγχο του νέου νομίσματος – έχουν θριαμβεύσει κόντρα στα όνειρα ενός ουδέτερου συστήματος blockchain που θα αντιμετώπιζε όλους ίσα.
Ακόμη και οι οπαδοί των hedge funds, που πίστευαν ότι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν περίπλοκα εργαλεία για να στοιχηματίσουν στην άνθηση, καλύπτοντας τα μειονεκτήματά τους, αποδείχθηκαν λάθος σε μια αγορά όπου οι τιμές και η ροή πληροφοριών δεν είναι διαφανείς – και συχνά χειραγωγούνται.
Φυσικά, οι φούσκες και οι συντριβές αποτελούν μέρος της ιστορίας. Εάν οι ρυθμιστικές αρχές και οι δημοσιογράφοι κάνουν τη δουλειά τους να προειδοποιούν τους καταναλωτές για τους κινδύνους – και το έκαναν με το Bitcoin – τότε γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούν να είναι ελεύθεροι να κάνουν ό, τι θέλουν με τα χρήματά τους;
Αλλά ενώ το Bitcoin έχει σοβαρά προβλήματα, σίγουρα δεν έχει αποσυρθεί και εξακολουθεί να είναι ανάγκη οι παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές να βρουν έναν αποτελεσματικό τρόπο για να χαλιναγήσουν την αγορά. Κι ενώ αυτή τη φορά δεν υπήρξε συστημικός κίνδυνος, η εξάπλωση των ψηφιακών νομισμάτων θα αφήνει ανοιχτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Τέλος, αν η απογοήτευση που οδήγησε τους ανθρώπους να βάλουν τις αποταμιεύσεις τους σε ένα εικονικό σχέδιο ponzi δεν επιλυθεί, βάζουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο για μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα στο μέλλον.