Αυτές οι ευρωεκλογές έχουν ένα παράδοξο: όλοι γνωρίζουμε το πρώτο κόμμα. Αυτό που δεν ξέρουμε είναι τα «ψιλά γράμματα» – τον αριθμό που θα επιλέξει την αποχή, το ποσοστό που θα λάβει η ΝΔ και την απόστασή της από τον δεύτερο, που θα κρίνει και την πορεία της επόμενης τριετίας. Στην παράλληλη μάχη για τη δεύτερη θέση και τα ηνία της Κεντροαριστεράς, το διακύβευμα είναι κάπως μεγαλύτερο: ο νικητής σ’ αυτήν, μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο θα πάρει το προβάδισμα για τις διεργασίες στον χώρο, αλλά θα επιτρέψει στην ηγεσία του να προβάλει ως εν δυνάμει πρωθυπουργός, αντίπαλος του Κυριάκου Μητσοτάκη για το 2027. Εκεί τα «ψιλά γράμματα» είναι περισσότερα: τα ποσοστά των αστικών κέντρων και των περιφερειών που θεωρούνται «κάστρα» της Δημοκρατικής Παράταξης και η διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών θα διαμορφώσουν καθοριστικά όχι μόνο το τι θα συζητάμε αύριο το βράδυ, αλλά πολύ πιθανό όλο το καλοκαίρι. Ανάμεσα στις εθνικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου και αυτές υπήρξαν πολλές στιγμές που μπορεί να έχουν διαμορφώσει τις συνειδήσεις των ψηφοφόρων. Αυτές οι έξι, όμως, είναι ενδεχομένως οι πιο καθοριστικές – γιατί είναι αυτές που επηρεάζουν, εν πολλοίς και λόγω θυμικού ή ιδεολογικού προσανατολισμού, την εκλογική συμπεριφορά κρίσιμων κοινωνικών ομάδων. Και, μαζί, το αφήγημα των τριών βασικών παικτών.
175 «ναι» στα ομόφυλα ζευγάρια
Η επιλογή της κυβερνητικής ΝΔ να φέρει προς ψήφιση την ισότητα στο δικαίωμα του πολιτικού γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια δοκίμασε την κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά, παραδόξως, και τα κόμματα της αντιπολίτευσης: στην πραγματικότητα, οι διαρροές που υπήρξαν, απόρροια και της συντηρητικής αντίδρασης στο νομοσχέδιο κυρίως στην περιφέρεια και στη Βόρεια Ελλάδα, άνοιξαν ένα νέο πεδίο δράσης για τα κόμματα δεξιά της Δεξιάς. Εχοντας πια βρει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, εκείνα έψαχναν τρόπο να επηρεάσουν την κοινωνική ατζέντα. Οσοι θεωρούν πως «απειλείται η παραδοσιακή μορφή της οικογένειας» κοιτούν και πέραν της ΝΔ για την εκπροσώπησή τους και με δικαιολογίες που αφορούν τις αλλαγές στον πολιτικό γάμο – το αν θα επιμείνουν στον λόγο της επιλογής τους ως το τέλος θα αποτυπωθεί και στο ποσοστό του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και στα ποσοστά της Ελληνικής Λύσης και της Νίκης. Ενδιαφέρον, πάντως, έχει και η απέναντι πλευρά: επηρεάζει η σεξουαλική προτίμηση του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και οι 11 διαφωνίες βουλευτών στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, την επιλογή των προοδευτικών ψηφοφόρων;
Ο Καραμανλής χειροκροτούμενος
«Δεν έχω να κρύψω κάτι, ούτε να φοβηθώ (…) Οποιος έχει πραγματικά κατηγορίες για μένα ας τις φέρει. Είμαι εδώ, είμαστε όλοι εδώ»: το χειροκρότημα της γαλάζιας Κοινοβουλευτικής Ομάδας προς τον πρώην υπουργό Μεταφορών αξιοποιήθηκε από την αντιπολίτευση όσο περισσότερο γινόταν και αποτελεί ως τώρα μια εικόνα που επαναλαμβάνεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η τραγωδία στα Τέμπη είναι πάντα παρούσα στη δημόσια συζήτηση, ακόμα κι όταν δεν φαίνεται, ακόμα κι όταν οι κυβερνητικοί παράγοντες αρνούνται να απαντήσουν στα ερωτήματα που θέτουν οι συγγενείς των θυμάτων. Η κοινοβουλευτική πορεία της υπόθεσης, οι τσακωμοί στην Εξεταστική, τα πολλά πορίσματα, η ομιλία της Μαρίας Καρυστιανού και η επιμονή (χωρίς ως τώρα αντίκρισμα) της αντιπολίτευσης για σύσταση Προανακριτικής έρχονται να «κουμπώσουν» με τη δημοσιογραφική έρευνα για το «μπάζωμα» του χώρου του δυστυχήματος και τα πορίσματα των πραγματογνωμόνων. Για τους νεαρότερους σε ηλικία ψηφοφόρους, τα Τέμπη και ρόλο παίζουν και αποφάσεις κρίνουν. Ακόμα κι αν είναι αποφάσεις αποχής.
Πρόταση μομφής
με παραιτήσεις
Η κατάθεση πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης από τα περισσότερα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης έφερε αποτελέσματα: δύο στενοί συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη, το δίδυμο Μπρατάκος – Παπασταύρου, παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου, ενώ η κυβέρνηση είδε για πρώτη φορά την αντιπολίτευση να συσπειρώνεται απέναντί της. Το ματς ανάμεσά τους έληξε ισοπαλία, όμως σε αυτόν τον αγώνα η κάθε πλευρά «ποντάρει» περισσότερο στα κέρδη παρά στις ζημιές: η ΝΔ πέρασε τον κάβο χωρίς σημαντικές απώλειες στις δημοσκοπήσεις, ενώ το ΠΑΣΟΚ κατάφερε να είναι το κόμμα που συντόνισε και συσπείρωσε την αντιπολίτευση για τη σχετική κοινοβουλευτική ενέργεια. Η μια πλευρά απέδειξε τη σταθερότητα που προσφέρει η μεγάλη πλειοψηφία, βάζοντας όλους τους αντιπάλους της στο ίδιο κάδρο. Η άλλη φέρνει ακόμα εκείνο το τριήμερο ως παράδειγμα που επιβεβαιώνει την πεποίθηση πως κανείς δεν είναι άτρωτος – και πως η ισχύς βρίσκεται στην ένωση, αρκεί να βρεθεί αυτός που θα την κάνει σωστά.
Η απόφαση του ΣτΕ για τις υποκλοπές
Από την πρώτη στιγμή που το θέμα των υποκλοπών είδε το φως της δημοσιότητας, η συζήτηση που γινόταν αφορούσε το αν και κατά πόσο ενδιαφέρει την κοινή γνώμη. Μερικά ζητήματα, όμως, δεν έχει σημασία να είναι δημοφιλή – μπορούν να είναι επιδραστικά και χωρίς να κυριαρχούν στα δελτία ειδήσεων. Η απόφαση του ΣτΕ να κρίνει αντισυνταγματικό τον νόμο Τσιάρα για τις υποκλοπές (και να ανοίξει τον δρόμο για την ενημέρωση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη για τους λόγους της παρακολούθησής του μέσω της ΑΔΑΕ) άνοιξε εκ νέου έναν φάκελο που προεκλογικά έδειχνε πως έχει κλείσει. Η απόφαση έφερε άλλες δύο: αυτήν της ΑΔΑΕ να ζητήσει από την ΕΥΠ τον φάκελο του Ανδρουλάκη και μία ακόμα, να μην καλέσει τον διοικητή της σε ακρόαση όταν τα στοιχεία δεν παραδόθηκαν. Δύο τινά προκύπτουν: ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει νομικά εργαλεία στα χέρια του. Και, μαζί, η κυβέρνηση θα έχει ξανά τις υποκλοπές στο κεφάλι της μετά τις κάλπες.
Η γέννηση της Νέας Αριστεράς
Η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έφερε ίσως την πιο απρόβλεπτη εναλλαγή ηγεσίας για την αξιωματική αντιπολίτευση. Σε μια σκληρή εσωκομματική διαμάχη, όπου βγήκαν στην επιφάνεια ιδεολογικές και πολιτικές πληγές που ο ΣΥΡΙΖΑ κρατούσε καλά (ή λιγότερο καλά) κρυμμένες για χρόνια, ο νεόφερτος Στέφανος Κασσελάκης εξελέγη αντί της Εφης Αχτσιόγλου υποσχόμενος να τα αλλάξει όλα και στη χώρα και στο κόμμα. Σε λίγους μήνες, τα στελέχη με πιο αριστερό προφίλ αποχώρησαν επεισοδιακά, με τους βουλευτές που ηγήθηκαν της αποχώρησης να φτιάχνουν την ΚΟ της Νέας Αριστεράς με επικεφαλής τον Αλέξη Χαρίτση – η οποία διεκδικεί να εκλέξει τον πρώτο της ευρωβουλευτή. Το πλήγμα για τον ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται μικρό από την Κουμουνδούρου, με τα ποσοστά των τελευταίων δημοσκοπήσεων να λένε πως έχει ισοσκελίσει τις απώλειες της διάσπασης με νέους ψηφοφόρους, όμως η τελική διαμόρφωση του ποσοστού του κρίνεται και από τη στάση που θα κρατήσει στην κάλπη η παλιά βάση του ΣΥΡΙΖΑ.
Η σύγκρουση του συνεδρίου
Η εικόνα της παρουσίας του Αλέξη Τσίπρα στην κεντρική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στην Αθήνα, στην ομιλία του Στέφανου Κασσελάκη, ήταν σημαντική για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και φάνηκε από τα θερμά λόγια του νυν για τον πρώην από το βήμα. Δεν ήταν μόνο σημαντική, ήταν απαραίτητη για τη συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ και την αναδιαμόρφωση της εικόνας του συνεδρίου του Φεβρουαρίου. Αποκαλύπτοντας, επί της ουσίας, πως το χάσμα που υπάρχει μεταξύ νέου και παλιού ΣΥΡΙΖΑ δεν έκλεισε με την αποχώρηση των 11 βουλευτών και όσων τους ακολούθησαν, αλλά συνεχίζει να υπάρχει και αναγνωρίζεται και από την προηγούμενη ηγεσία του – που βγήκε μπροστά και έκανε κριτική στη σημερινή. Μια νέα εσωκομματική κάλπη αποσοβήθηκε στο παρά πέντε, με όλες τις πλευρές να καταλήγουν σε μια συμφωνία νηνεμίας τουλάχιστον μέχρι τις αυριανές κάλπες. Το ποσοστό των ευρωεκλογών θα κρίνει αν η νηνεμία θα συνεχιστεί. Κι αυτό, όμως, βασίζεται στην καλή πρόθεση, την ενεργοποίηση (και, προφανώς, την ψήφο) της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.