Του Κώστα Ράπτη
Μετά το Κουρσκ, το Μπέλγκοροντ. Η μεγάλη ουκρανική επιχείρηση εντός ρωσικού εδάφους που εξαπολύθηκε αιφνιδιαστικά στις 6 Αυγούστου συνεχίσθηκε για δεύτερη εβδομάδα, θέτοντας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης άλλη μία περιφέρεια της Ρωσίας.
Ο περιφερειάρχης του Μπέλγκοροντ, ρωσικής περιφέρειας που γειτονεύει με την ουκρανική επικράτεια, ανακοίνωσε πως κηρύσσει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, επικαλούμενος την “εξαιρετικά δύσκολη” κατάσταση λόγω των συνεχιζόμενων ουκρανικών βομβαρδισμών. “Καταστράφηκαν σπίτια, σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν πολίτες”, ανέφερε την Τετάρτη ο περιφερειάρχης Βιτσισλάβ Γκλάντκοφ ζητώντας μάλιστα από τη Μόσχα να κηρύξει επίσης κατάσταση εκτάκτου ανάγκης “σε ομοσπονδιακό επίπεδο”.
Οι ρωσικές αρχές αναγνωρίζουν πως έχασαν 28 κοινότητες και αναφέρουν πως τα ουκρανικά εδαφικά κέρδη εκτείνονται σε ζώνη πλάτους 40 χιλιομέτρων και βάθους 12.
Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν προωθηθεί κατά 800 τετραγωνικά χιλιόμετρα εντός της ρωσικής περιφέρειας του Κουρσκ, σύμφωνα με ρωσικές πηγές, τις οποίες συγκέντρωσε το Αμερικανικό Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου (ISW) και αναλύθηκαν από το Γαλλικό Πρακτορείο. Ως μέτρο σύγκρισης, η Ρωσία έχει καταλάβει από την 1η Ιανουαρίου φέτος 1.360 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους, έπειτα από μήνες ουκρανικής υποχώρησης στο ανατολικό μέτωπο. Ωστόσο, η προέλαση των Ρώσων στο ουκρανικό έδαφος δεν σταμάτησε μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της 6ης Αυγούστου: ο ρωσικός στρατός κατέλαβε συνολικά 111 τετρ. χλμ. από τις αρχές μέχρι τα μέσα του μήνα.
Οι ουκρανικές δυνάμεις φέρονται πλέον να έχουν τον πλήρη έλεγχο της πόλης Σούτζα, που αποτελεί νευραλγικό κόμβο διαμετακόμισης του ρωσικού φυσικού αερίου.
Αντιπερισπασμός προς νότον;
Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο που μίλησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς, σκοπός της ουκρανικής επιχείρησης μοιάζει να είναι να αναγκαστεί η Ρωσία να αποσύρει στρατεύματα από κρισιμότερους τομείς της Ουκρανίας για να αμυνθεί.
Άλλοι αναλυτές εκτιμούν ότι το άνοιγμα αυτού του μετώπου στα βόρεια ενδεχομένως προοιωνίζεται ουκρανικό αιφνιδιασμό προς νότον, ώστε να εκπληρωθεί η πάγια επιθυμία του Κιέβου για αποκοπή της χερσαίας σύνδεσης της Ρωσίας με την Κριμαία. Επίσης τυχόν κατάληψη ρωσικού πυρηνικού σταθμού, είτε αυτού του Κουρσκ (όπου η ρωσική Εθνοφρουρά έλαβε πρόσθετα μέτρα φύλαξης) είτε του Ζαπορόζιε, θα αποτελούσε μεγάλο πλήγμα στο γόητρο της Μόσχας, αλλά και ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί.
Ο Ρώσος στρατιωτικός μπλόγκερ με το ψευδώνυμο Rybar αναφέρει ότι μέχρι τα μέσα της εβδομάδας οι ουκρανικές δυνάμεις συνέχιζαν να επιτίθενται σε πολλαπλές κατευθύνσεις, ενώ τα ρωσικά στρατεύματα επιδιώκουν να τις καθηλώσουν και να καταστρέψουν ιδίως τα εχθρικά τεθωρακισμένα, καθώς αναμένουν περαιτέρω ενισχύσεις.
Από αυτή την άποψη διαψεύδονται οι δηλώσεις της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας ότι η ουκρανική διείσδυση έχει αποκρουσθεί, ενώ οι αρχικές εκτιμήσεις του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου της Ρωσίας Βαλέρι Γκερασίμοφ, ότι στην επιχείρηση εμπλέκονται περί τους χίλιους Ουκρανούς στρατιώτες, προφανώς έχουν κατά πολύ ξεπεραστεί από την πραγματικότητα. Το γεγονός ότι διέφυγε της προσοχής της ρωσικής πλευράς η συγκέντρωση τόσων δυνάμεων από την άλλη πλευρά των συνόρων αποτελεί πρώτου μεγέθους αποτυχία του συστήματος πληροφοριών.
“Υπάρχουν 74 οικισμοί υπό τον έλεγχο της Ουκρανίας. Γίνονται εκεί επιθεωρήσεις και λαμβάνονται μέτρα σταθεροποίησης”, ανέφερε σε ανάρτησή του ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υποστηρίζοντας επίσης ότι εκατοντάδες Ρώσοι έχουν αιχμαλωτισθεί. “Αποδείξαμε για ακόμη μια φορά ότι, σε οποιαδήποτε κατάσταση, εμείς οι Ουκρανοί μπορούμε να επιτύχουμε τους στόχους μας, μπορούμε να προασπίσουμε τα συμφέροντά μας και την ανεξαρτησία μας”, τόνισε ο Ζελένσκι σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του.
Οι εκτιμήσεις Μπάιντεν και Πούτιν – Η πιθανότητα νέας διάσκεψης
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έκρινε ότι η κατάσταση “δημιουργεί αληθινό δίλημμα” για τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο ένοικος του Λευκού Οίκου, στις πρώτες του δηλώσεις για την ουκρανική αντεπίθεση, τόνισε πως βρίσκεται σε μόνιμη επαφή με το Κίεβο, παρότι αρχικά η κυβέρνησή του διαβεβαίωνε πως δεν έχει την παραμικρή ανάμειξη στον σχεδιασμό, στην προετοιμασία ή τη διεξαγωγή της.
Δεν λείπουν και οι αναλύσεις ότι η παρατηρούμενη κλιμάκωση αποτελεί πρωτοβουλία του Ζελένσκι, με την οποία απαντά σε σενάρια (στα οποία αναφέρθηκε ρητά ανακοίνωση της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών SVR) περί “αποκαθήλωσής” του από τις ΗΠΑ, ως “ανεξέλεγκτου”, και αντικατάστασής του από τον Ουκρανό πρώην υπουργό Εσωτερικών Αρσέν Αβάκοφ, σε χρόνο ταιριαστό και με τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου (και την πιθανή έλευση Τραμπ). Και από ρωσικής πλευράς, χαρακτηριστικά, έχει ειπωθεί ότι αναμένεται επίλυση του ουκρανικού ζητήματος εντός του 2024.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι εμφανώς θορυβημένος και ανέθεσε τον συντονισμό των επιχειρήσεων του Κουρσκ στον (πεπειραμένο και στρατιωτικά) βοηθό του και φερόμενο ως πιθανό διάδοχό του, Αλεξέι Ντιούμιν.
Εκτίμηση του Κρεμλίνου είναι ότι η ουκρανική επιχείρηση σκοπό έχει να βελτιωθεί η διαπραγματευτική θέση του Κιέβου όταν αρχίσουν συνομιλίες, καθώς και να επιβραδυνθεί η αργή αλλά σταθερή προέλαση των ρωσικών δυνάμεων στο ανατολικό μέτωπο τους τελευταίους μήνες.
“Σε μακρά παύση”
Και πράγματι, ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχαΐλο Ποντολιάκ δήλωσε ότι η Ρωσία πρέπει να αναγκαστεί να συμμετάσχει σε μια ειρηνευτική σύνοδο, αφού δεν θα το έκανε οικειοθελώς. Μιλώντας στη δημόσια τηλεόραση, ο Ποντολιάκ είπε ότι μια από τις μεθόδους εξαναγκασμού είναι οι ενέργειες στο πεδίο της μάχης.
Η Ουκρανία σχεδιάζει να διεξαγάγει την πρώτη της διεθνή διαδικτυακή διάσκεψη αργότερα αυτόν τον μήνα σε συνέχεια της συνόδου κορυφής για την ειρήνη που πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία τον Ιούνιο, δήλωσε ο υπεύθυνος του προεδρικού γραφείου Άντριι Γερμάκ. Η διάσκεψη θα εστιάσει στο θέμα της ενεργειακής ασφάλειας.
Το Κίεβο έχει θέσει το θέμα των ειρηνευτικών συνομιλιών με τη Ρωσία “σε μακρά παύση” με την επίθεσή του στη ρωσική περιφέρεια του Κουρσκ, δήλωσε πάντως ο ειδικός απεσταλμένος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Ρόντιον Μιρόσνικ.