Στα τελευταία 24ωρα της προεκλογικής περιόδου τα κομματικά επιτελεία αναζητούν απαντήσεις στη δύσκολη εξίσωση της ευρωκάλπης μέσα από ποιοτικές και ποσοτικές αναλύσεις δημοσκοπικών δεδομένων. Οι υπολογισμοί τους είναι και αριθμητικοί και πολιτικοί. Αυτοί διαμορφώνουν τα μηνύματα των πολιτικών αρχηγών και τις ισορροπίες της τελικής ευθείας, με την προσδοκία όλων να αποφύγουν δυσάρεστες εκπλήξεις το βράδυ της 9ης Ιουνίου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχοντας αποδραματοποιήσει το διακύβευμα της πολιτικής σταθερότητας υπό την έννοια ότι προειδοποιεί για προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν στη χώρα, όχι στην κυβέρνηση, τονίζει ότι «οι κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί δεν αλλάζουν». Εξού και τα γαλάζια πυρά επικεντρώνονται στην αξιωματική αντιπολίτευση, τον ΣΥΡΙΖΑ, με ζητούμενο της κεντροδεξιάς παράταξης να επαναβεβαιωθούν και οι πολιτικοί συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν έναν χρόνο πριν.
Οσο κι αν υπάρχουν καθοριστικοί αστάθμητοι παράγοντες, όπως το εύρος της αποχής και η κατεύθυνση των αναποφάσιστων, οι γαλάζιοι καταγράφουν τη μέση τιμή της ΝΔ στα επίπεδα του 2019, στο 33% δηλαδή. Και μαζί με τον υψηλότερο στόχο, τη ζώνη του 34%, υπάρχει η αναγνώριση του… κάτω άκρου, πέριξ του 32%. Εξού και τα συνεχή προσκλητήρια συμμετοχής από τον Κυριάκο Μητσοτάκη προς την ευρύτερη πλειοψηφία που διαμορφώθηκε στις εθνικές εκλογές. «Δεν βάζουμε τον πήχη για να περάσουμε από κάτω» είπε ο Μητσοτάκης χθες (ANT1), μιλώντας ξανά για «εθνική κάλπη» που θα στείλει μηνύματα εντός και εκτός Ελλάδας. Σε ό,τι αφορά τον αριθμό των ευρωβουλευτών, η ΝΔ κυκλώνει τους αριθμούς 8 (τόσους εξέλεξε το 2019), 9 (τόσοι είναι το ιδανικό γαλάζιο «ταβάνι») και 7 (τόσοι είναι το «πάτωμα»). «Προφανώς θέλουμε τον μεγαλύτερο αριθμό ευρωβουλευτών αλλά τελικό στόχο δεν μπορώ να βάλω. Γιατί θα εξαρτηθεί από το πόσους θα εκλέξουν τα μικρότερα κόμματα», είπε.
Το εκλογικό μέτρο
Το εκλογικό μέτρο δεν είναι προεξοφλημένο. Ούτε οι «μικροί» – κόμματα που «παίζουν» με το 3% – εξασφαλίζουν αυτομάτως την εκλογή ευρωβουλευτή ακόμα και αν υπερβούν αυτό το απαραίτητο όριο. Ο μαθηματικός τύπος είναι ο εξής: πρώτα αθροίζονται τα ποσοστά των κομμάτων άνω του 3%. Το συνολικό ποσοστό διαιρείται με το 21 (ο αριθμός των ελληνικών εδρών) για την πρώτη κατανομή. Και, τέλος, οι αδιάθετες έδρες πηγαίνουν σε εκείνους με τα μεγαλύτερα ποσοστά-υπόλοιπα. Με απλά λόγια, αλλιώς θα είναι τα κόμματα κάτω του 3% να συγκεντρώσουν συνολικά 11% και αλλιώς να μείνει εκτός το 15% ή το 20%, όπως συνέβη το 2014 και το 2019. Στην πρώτη περίπτωση το μέτρο εκλογής ευρωβουλευτή θα ήταν το 4,23% (100-11=89 και 89 διά 21) και στη δεύτερη θα ήταν 3,8% (100-20=80 και 80 διά 21). Θεωρητικά και με βάση τα δημοσκοπικά δεδομένα, η ΝΔ «παίζει» στους 7-8 ευρωβουλευτές, ο ΣΥΡΙΖΑ με επίδοση στο 16% ποντάρει σε τρεις-τέσσερις και το ΠΑΣΟΚ πέριξ του 13% σε τρεις, ενώ ΚΚΕ και Ελληνική Λύση κινούνται με βάσιμες ελπίδες να εκλέξουν από δύο.
Ανάλυση… γενεών
Η αγωνία των κομματικών επιτελείων είναι κοινή: το ενδεχόμενο η αποχή να κυμανθεί στο 50%, ή να το «καβαλήσει» έστω οριακά, σπάζοντας πρωτοφανές αρνητικό ρεκόρ. Είναι αποκαλυπτικό το στοιχείο της Metron Analysis (Mega) για την πρόθεση συμμετοχής: το 68% απαντά ότι θα ψηφίσει «σίγουρα». Κι αν αυτό από μόνο του δεν ακούγεται τόσο απογοητευτικό, αρκεί μια αναδρομή στις αντίστοιχες προεκλογικές μέρες του Μαΐου 2019. Τότε, την ίδια (θετική) απάντηση έδινε το 81% των ερωτηθέντων. Επιπλέον όλες οι κυλιόμενες μετρήσεις επιβεβαιώνουν ότι η πρόθεση συμμετοχής είναι ισχυρότερη στις μεγαλύτερες ηλικίες. Σύμφωνα με το γκάλοπ της ίδιας εταιρείας, θα ψηφίσει σίγουρα το 44% της γενιάς Ζ (17-26 ετών), το 63% των millenials (27-42 ετών), το 70% των 43-58 ετών και το 78% των boomers (59-77 ετών) και των 78 ετών.
Συνεπώς, προβληματισμοί τους για τα «τραύματα» της αποχής διατυπώνονται στα κομματικά επιτελεία (και) ανά… γενιές. Κατά πληροφορίες, οι γαλάζιοι εκτιμούν ότι η νεανική αποχή μπορεί τελικά να επηρεάσει πολλούς. Αλλωστε η ψαλίδα ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ στους 18άρηδες και τους 25άρηδες φαίνεται να έχει κλείσει σε μονοψήφια επίπεδα σε σχέση με τη σαφή υπεροχή της ΝΔ που αποτυπώθηκε τον περασμένο Ιούνιο, ενώ το δικό του μερίδιο διεκδικεί το ΠΑΣΟΚ. Για τη ΝΔ υπάρχει άλλη μία ηλικιακή ομάδα που προβληματίζει ακόμα περισσότερο: οι 40άρηδες – μία από τις δεξαμενές με υψηλή αβεβαιότητα για το κόμμα που θα επιλέξουν στις 9 Ιουνίου. «Καμία εκτίμηση δεν είναι ασφαλής, η εικόνα θα αποκαλυφθεί το βράδυ της 9ης Ιουνίου» απαντά έμπειρος εκλογολόγος στο «ποιος» έχει λόγους να φοβάται περισσότερο τον πιθανό θρίαμβο του… καναπέ.
Τρεις δείκτες
Στο γαλάζιο στρατόπεδο προσέχουν τρεις δείκτες, τους κρισιμότερους για τη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας. Ο πρώτος αφορά αποκλειστικά το ποσοστό της ΝΔ: μια επίδοση στο 33% θα έστελνε σινιάλο σταθερότητας στη χώρα και συνέχειας στην κυβερνητική διαδρομή, όπως ζητάει ο Μητσοτάκης. Οτιδήποτε πάνω από αυτό, θα έφερνε τους γαλάζιους πιο κοντά στον απώτερο στόχο της αριθμητικής ισχυροποίησης της ευρωομάδας. Οτιδήποτε κάτω από αυτό θα έφερνε τη ΝΔ σε δύσκολη θέση. Δεν είναι μόνο η άμεση μετάφραση του εκλογικού αποτελέσματος από την αντιπολίτευση και το νέο σκηνικό αντιπαράθεσης, αυτά που θα προκαλούσαν αμηχανία στους κυβερνώντες. Το κυριότερο είναι ότι η επίδοση της ΝΔ θα της δώσει πρώτο σήμα για την προοπτική επίτευξης αυτοδυναμίας στις επόμενες εθνικές εκλογές. Ο Μητσοτάκης θέλει τη 10η Ιουνίου ως αφετηρία για καθαρή διαδρομή τριετίας, χωρίς την ανάγκη διαχείρισης κλυδωνισμών από την ευρωκάλπη, εσωτερικές ανισορροπίες, κυβερνητικό αποσυντονισμό έως άβολες συζητήσεις περί ταυτότητας της ΝΔ – όλα αυτά ανάλογα με το βάρος των μηνυμάτων από τους ψηφοφόρους.
Ο επόμενος δείκτης αφορά την απόσταση πρώτου και δεύτερου. Η ΝΔ ξορκίζει αναδιανομές στο πολιτικό σκηνικό, διεκδικώντας νέα διευρυμένη ψαλίδα από τον επόμενο (τουλάχιστον 13 μονάδων, ιδανικά 15) και ένα ποσοστό που θα υπερτερεί του αθροίσματος ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ.
Ο τρίτος δείκτης αφορά τα μικρότερα διαμερίσματα στη γαλάζια πολυκατοικία. Για το νεοδημοκρατικό «ρετιρέ» είναι κρίσιμο να μη δημιουργηθεί η εικόνα ότι κόμματα, όπως αυτά των Κυριάκου Βελόπουλου, Δημήτρη Νατσιού, Αφροδίτης Λατινοπούλου, σηκώνουν κεφάλι. Να μη φτάσουν, εν ολίγοις, αθροιστικά στη δεύτερη θέση.