Συμμετοχή, άνοδος των εθνικιστών, το μέλλον των Σκωτσέζων υπέρμαχων της ανεξαρτησίας… Αν και η νίκη των Εργατικών μοιάζει δεδομένη στις εκλογές που διεξάγονται την Πέμπτη στη Βρετανία, η αναμέτρηση κρύβει μεγάλα διακυβεύματα για το πολιτικό μέλλον της χώρας.
Το προβάδισμα των περίπου είκοσι μονάδων που διατηρούν οι Εργατικοί εδώ και μήνες δείχνει ότι οι Βρετανοί επιθυμούν μια αλλαγή έπειτα από 14 χρόνια διακυβέρνησης από τους Συντηρητικούς, όμως δεν έχουν αυταπάτες για το τι να περιμένουν από τη νέα πλειοψηφία.
Οι Εργατικοί άλλωστε έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι δεν έχουν “μαγικό ραβδί” με το οποίο θα αλλάξουν τη χώρα.
Οι Βρετανοί θα συμμετάσχουν μαζικά στις εκλογές; Ηγετικά στελέχη των Εργατικών δεν έχουν κρύψει την ανησυχία τους, ακόμη περισσότερο καθώς δεκάδες έδρες αναμένεται να κριθούν για μερικές ψήφους.
Η συμμετοχή (67,3% το 2019) αποτελεί δείκτη της περιφρόνησης ή μη των Βρετανών προς την πολιτική τους τάξη, μια πρόκληση για την επόμενη κυβέρνηση.
Έκπληξη αυτής της προεκλογικής εκστρατείας ο Νάιτζελ Φάρατζ, πρόσωπο του Brexit το 2016 που έχει αναχθεί σε σημαντική προσωπικότητα της αντιμεταναστευτικής και αντισυστημικής σκληρής δεξιάς στα τηλεοπτικά πλατό, ο οποίος τελικά έθεσε υποψηφιότητα επικεφαλής του κόμματος Reform UK.
Ο 60χρονος ευρωβουλευτής, που συμμετείχε σε τηλεριάλιτι πέρυσι, θα καταφέρει να βάλει το κόμμα του στο κοινοβούλιο; Παρά την άνοδό του στις δημοσκοπήσεις, ο τρόπος εκλογής σε έναν γύρο καθιστά το έργο αυτό δύσκολο.
Αν η όγδοη προσπάθειά του να εισέλθει στο Γουέστμινστερ στεφθεί με επιτυχία και καταφέρει να εκλεγεί βουλευτής, ο Φάρατζ, θαυμαστής του Ντόναλντ Τραμπ, θα αποκτήσει μοναδική προβολή.
Αν αποτύχει, το ποσοστό του Reform UK (19% κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις) θα κρίνει τη νίκη των Εργατικών ή των Τόρις σε πολλές εκλογικές περιφέρειες.
Τι θα γίνει με τους Συντηρητικούς; Πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα θα εκλέξει τους λιγότερους βουλευτές που είχε ποτέ μετά την ίδρυσή του, το 1834, λιγότερους και από τους 141 το 1906.
Τα βρετανικά μέσα ήδη εικάζουν για τον διάδοχο του Ρίσι Σούνακ στην ηγεσία του κόμματος. Μένει να φανεί ποια στελέχη θα καταφέρουν να διατηρήσουν την έδρα του βουλευτή και ποια κατεύθυνση θα πάρει το κόμμα, το οποίο ήταν πιο κεντρώο επί προεδρίας Ντέιβιντ Κάμερον (2010-2015) προτού στραφεί προς τα δεξιά.
Σε περίπτωση επιτυχίας του Reform UK, κάποιοι Τόρις δεν θα δουν με κακό μάτι μια συμμαχία.
Άγνωστο είναι και το μέλλον του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP), το οποίο κυριαρχεί στην πολιτική ζωή της επαρχίας εδώ και περίπου 15 χρόνια. Η αιφνιδιαστική παραίτηση της πρώην πρωθυπουργού της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον το 2023 το αποσταθεροποίησε. Ο διάδοχός της κράτησε μόλις έναν χρόνο.
Το κόμμα εξακολουθεί να είναι αντικείμενο έρευνας για τη χρηματοδότησή του και να μην διαθέτει στρατηγική για την ανεξαρτησία της επαρχίας.
Ο πρωθυπουργός της Σκωτίας Τζον Σουίνι διαβεβαιώνει ότι, αν το κόμμα λάβει την πλειοψηφία στις 59 εκλογικές περιφέρειες της Σκωτίας, αυτό θα του δώσει τη νομιμοποίηση να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη νέα κυβέρνηση των Εργατικών για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
Το SNP διαθέτει αυτή τη στιγμή 43 έδρες. Αλλά οι Εργατικοί φαίνεται να είναι σε καλή θέση για να ανακτήσουν και τη Σκωτία, όπου το κόμμα έχασε την πλειοψηφία το 2010.
Κάνοντας έλκηθρο, ψήνοντας marshmallows ή φτιάχνοντας κάστρα στην άμμο, ο κεντρώος Εντ Ντέιβι έκανε τα πάντα για να ενισχύσει την παρουσία του κόμματός του, των Ελεύθερων Δημοκρατών, μπροστά στη μονομαχία Στάρμερ- Σούνακ, την εμφάνιση Φάρατζ και τη στροφή των Εργατικών προς το κέντρο.
Οι Ελεύθεροι- Δημοκρατικοί εμφανίζονται να συγκεντρώνουν 12% κατά μέσο όρο στις δημοσκοπήσεις και ελπίζουν να συγκεντρώσουν 67 έδρες, σύμφωνα με το ινστιτούτο YouGov, έναντι 11 το 2019. Αριθμός αντίστοιχος με το 2010, όταν κυβέρνησαν μαζί με τους Συντηρητικούς, χάρη στον οποίο θα μπορέσουν να προωθήσουν τις θέσεις τους υπέρ της Ευρώπης και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.