Τη δυνατότητα δημιουργίας ενός νέου αμυντικού ταμείου για μεγάλης κλίμακας ευρωπαϊκά εμβληματικά έργα, όπως της ασπίδας αεράμυνας, προβλέπει η Στρατηγική Ατζέντα της ΕΕ για τα επόμενα πέντε χρόνια, την οποία θα κληθούν να εγκρίνουν οι ευρωπαίοι ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 27-28 Ιουνίου.
«Υπήρξε συντριπτική συναίνεση ως προς τον στόχο να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλεια και την άμυνά μας, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς για αμυντικά προϊόντα και υπηρεσίες, την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας και την προώθηση κοινών προμηθειών» αναφέρεται στο προσχέδιο της Στρατηγικής Ατζέντας, του εγγράφου που θα προσδιορίσει τους στόχους της ΕΕ τα επόμενα πέντε χρόνια, το οποίο βρίσκεται στη διάθεση των «ΝΕΩΝ».
Σχετικά με ίσως το μεγαλύτερο αγκάθι ενός τέτοιου στόχου, τη χρηματοδότηση, στο κείμενο αναφέρεται ότι υπάρχει μια σειρά προτάσεων. Ειδικότερα γίνεται αναφορά σε «ένα νέο αμυντικό ταμείο για ευρωπαϊκά έργα, την επέκταση της εντολής της ΕΤΕπ και τη δυνατότητα αμυντικών ομολόγων». Οπως αναφέρεται, «η νέα χρηματοδότηση θα μπορούσε να επικεντρωθεί σε μεγάλης κλίμακας ευρωπαϊκά εμβληματικά έργα, συμπεριλαμβανομένης της ασπίδας αεράμυνας της ΕΕ ή της ενίσχυσης της κυβερνοασφάλειας».
Στήριξη στην Ουκρανία
Η ανάγκη ενίσχυσης της επιρροής της ΕΕ στη διεθνή σκηνή αποτελεί επίσης έναν από τους στόχους. Ανάμεσα στα ζητήματα που θα συνεχίσουν να αποτελούν προτεραιότητα για την Ευρώπη θα είναι η αμυντική υποστήριξη προς την Ουκρανία, καθώς για πολλούς ηγέτες, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο της Στρατηγικής Ατζέντας, είναι «πρωταρχικής σημασίας», ενώ «η κινητοποίηση της οικονομίας της ΕΕ για προσπάθειες εν καιρώ πολέμου ήταν προς όφελος τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ενωσης».
Επίσης, η μετανάστευση παραμένει ψηλά ως προτεραιότητα, με τη συντριπτική πλειοψηφία των ηγετών να τονίζουν την ανάγκη αποτελεσματικής διαχείρισής της προκειμένου να διασφαλιστεί το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις επιστροφές, στη δέσμευση με τις χώρες διέλευσης και προέλευσης με συμφωνίες αμοιβαίου οφέλους «που εκτείνονται πολύ πέρα από τη μετανάστευση».
Επίσης η ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας κρίνεται υψίστης σημασίας. Στο προσχέδιο υπογραμμίζεται «η σοβαρή και επείγουσα ανάγκη για εκ νέου προσοχή στην ενιαία αγορά, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών» καθώς και η ανάγκη ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς κεφαλαίων. Η δημογραφική πρόκληση τέθηκε από λίγους ηγέτες ως οριζόντιο ζήτημα, αναφέρεται στο προσχέδιο, αγγίζοντας πολιτικές που περιλαμβάνουν τη μετανάστευση, τις προκλήσεις της αγοράς εργασίας και τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Οσον αφορά τις δημοκρατικές αξίες, «υπήρξε έκκληση για πιο αποτελεσματική διαχείριση του κράτους δικαίου και εκφράστηκαν ισχυρές επιφυλάξεις ενάντια σε αυτό που θεωρείται ως πολιτικοποίηση των όρων του κράτους δικαίου».
Οσον αφορά την εξωτερική πολιτική, κατά το κείμενο της Στρατηγικής Ατζέντας, ανάμεσα στους παράγοντες που εμποδίζουν την πραγματική επιρροή της Ενωσης βρίσκεται «η θεσμική αρχιτεκτονική της Ενωσης, η οποία την εμποδίζει να μιλήσει με κοινή φωνή». Οι έννοιες μιας «πολιτικής» ή ακόμη και «γεωπολιτικής» Επιτροπής προκάλεσαν μεικτές ανησυχίες, από επιπτώσεις στην αμεροληψία έως θεσμική ανισορροπία.