Η χρονιά άρχισε με κρότο, οικονομικά – και μάλιστα ίσως έδειξε ότι οι ηγέτες του κόσμου δεν έχουν στην πραγματικότητα τον έλεγχο.
Η γερμανική ανεργία έπεσε σε χαμηλά επίπεδα και οι εκθέσεις υπευθύνων προμηθειών από την Κίνα και την ευρωζώνη επεσήμαναν τους περιορισμούς που εμφανίζονται στα εργοστάσια. Έτσι … πότε οι κατασκευαστές αρχίζουν να αυξάνουν τις τιμές; Και το κάνουν αρκετά ώστε να αλλάξουν την εικόνα του πληθωρισμού; Δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της ζήτησης στις αγορές υποστηρίζεται από χαμηλά επιτόκια, η απάντηση έχει μεγάλη σημασία.
Αυτό μας οδηγεί στην ηγεσία. Είναι η πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, ο κόσμος είναι γεμάτος με προειδοποιήσεις για το τι σημαίνει για την υδρόγειο η μείωση της αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας, και της Δύση γενικά. Αλλά τι γίνεται αν οι πιο αποτελεσματικοί ηγέτες δεν βρίσκονται στον Λευκό Οίκο, στο Μέγαρο των Ηλυσίων ή στην καγκελαρία του Βερολίνου;
Οι ηγέτες που ενδέχεται να έχουν μεγαλύτερη σημασία στις αγορές και στην οικονομία είναι οι κεντρικοί τραπεζίτες του κόσμου. Και οι περισσότεροι κράτησαν την ψυχραιμία τους το 2017 ενώ άλλοι φάνηκαν να χάνουν τη δική τους. Οι νομισματικοί κηδεμόνες βοηθήθηκαν σε αρκετό βαθμό από το γεγονός ότι, ενώ η ανάπτυξη ήταν ισχυρή, ο πληθωρισμός εξακολουθούσε να είναι σχετικά υποτονικός.
Εδώ είναι που έρχονται οι εν λόγω υπεύθυνοι προμηθειών και τα εργοστάσια. Η μεγάλη ιστορία στα οικονομικά αυτό το περασμένο έτος είναι αυτό που δεν εμφανίστηκε: ο πληθωρισμός. Ήταν κυρίως απών παρά τη χαμηλή ανεργία στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες.
Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο σχολές σκέψης για το τι ευθύνεται. Η μία είναι ότι η τεχνολογία και μια παγκόσμια αγορά εργασίας έχουν πιέσει αμείλικτα στο κόστος εργασίας. Μία άλλη είναι ότι έχει μείνει τόση χαλαρότητα από την καταστροφή του 2008-2009 που οι επιχειρήσεις δε χρειάστηκαν – ή δεν είχαν την επιθυμία να – αυξήσουν τις τιμές.
Σε ποιο σημείο αρχίζουν να υποβαθμίζονται ορισμένες από αυτές τις υποθέσεις; Θα το μάθουμε. Αν εκπλαγήκατε από τη δύναμη της ευρωζώνης το 2017, θα χαρείτε να μάθετε ότι η έκθεση εργοστασίων αυτής της εβδομάδας έδειξε νέες παραγγελίες και η παραγωγή ήταν η καλύτερη σε δύο σχεδόν δεκαετίες. Το πολύ μειωμένο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι πιθανό να τελειώσει τελείως φέτος, οπότε το ερώτημα είναι τι θα ακολουθήσει.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες αποτελούν ιδανικούς αποδιοπομπαίους τράγους όταν τα πράγματα πάνε στραβά, γι’ αυτό είναι αξιοσημείωτο το ότι εξακολουθούν να ασκούν τέτοια εξουσία. Αλλά το κάνουν.
Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι τελείως τέλειοι και οι εντολές των υπηρεσιών που ηγούνται φτάνουν μόνο μέχρι ένα σημείο. Δεν μπορούν να διαπραγματευτούν όπλα ή εμπορικές συμφωνίες, ούτε μπορούν να οδηγήσουν στρατεύματα σε μάχη.
Αλλά την επόμενη φορά που θα αναρωτηθείτε γιατί η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη και οι αγορές μοιάζουν τόσο υγιείς μπροστά στις γεωπολιτικές μετατοπίσεις και διαμάχες, ίσως να εξετάσετε ποιος είναι πραγματικά υπεύθυνος. Οι οικονομίες είναι ζωντανά, πολύπλοκα πράγματα. Οι μεμονωμένοι πολιτικοί ηγέτες μπορούν να τις διαμορφώσουν μέχρι ενός σημείου. Υπάρχουν περισσότερα στη Δυτική ηγεσία από το άτομο που βρίσκεται στην κορυφή του ψηφοδελτίου.