Του Τάσου Δασόπουλου
Ευκαιρίες για την ελληνική αμυντική βιομηχανία γεννά η εγρήγορση που υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο για μια κοινή στάση σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή Άμυνα μετά την επιδείνωση της κατάστασης στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Η εξεύρεση πόρων για μια κοινή αμυντική στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε μια ενδεχόμενη επιθετική συμπεριφορά της Ρωσίας είναι κάτι για το οποίο πιέζουν πλέον και οι χώρες της Βαλτικής.
Μάλιστα το θέμα απασχόλησε τη Διάσκεψη του Μονάχου για την ασφάλεια, με πολλά από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να ζητούν κοινή αμυντική πολιτική. Η Εσθονή πρωθυπουργός, Κάγια Κάλας, πρότεινε τελευταία την έκδοση κοινών ευρωομολόγων αξίας 100 δισ. ευρώ ώστε να ενισχυθεί η άμυνα του συνόλου της Ε.Ε. αφού τα περισσότερα από τα κράτη δεν έχουν τη δυνατότητα, από μόνα τους, να ενισχύσουν αποτελεσματικά την άμυνα τους.
Στην ουσία η Κάλας επανέφερε την πρόταση του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν για ένα κοινό αμυντικό ταμείο που θα χρηματοδοτηθεί με ευρωομόλογα, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής δυνατότητας της Ευρώπης. Μάλιστα, ο Γάλλος Πρόεδρος, είχε καταθέσει αυτή την πρόταση τον Μάρτιο του 2022, σε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής λίγες μέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τότε η πρόταση απορρίφθηκε, χωρίς περαιτέρω συζήτηση από τη Γερμανία, παρότι υποστηρίχθηκε και συνεχίζει να υποστηρίζεται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Είναι σαφές ότι το θέμα έχει έρθει ξανά στο προσκήνιο, μετά τις απειλές του Ντόναλτ Τραμπ ότι αν επανεκλέγει πρόεδρος των ΗΠΑ (κάτι που θεωρείται αρκετά πιθανό) το ΝΑΤΟ θα αφήσει ακάλυπτες σε μια ρωσική απειλή τις χώρες της Ευρώπης – και δεν είναι λίγες – οι οποίες δεν κατευθύνουν το ελάχιστο του 2% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες, όπως προβλέπει η βασική συμβατική υποχρέωση της Συμμαχίας.
Στην αύξηση της ευρωπαϊκής εγρήγορσης συμβάλει και το μπλοκάρισμα από το αμερικανικό Κογκρέσο της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, που έχει αλλάξει δραματικά την κατάσταση στην Ουκρανία σε βάρος των αμυνομένων.
Νέο όχι από Γερμανία αλλά…
Ούτε και τώρα όμως η γερμανική πλευρά δείχνει διάθεση να δεχθεί μια δεύτερη (μετά το Ταμείο Ανάκαμψης) σειρά αμοιβαίου χρέους με στόχο να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή Άμυνα.
Ωστόσο μια ένδειξη για την αλλαγή του κλίματος είναι ότι ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κριστιάν Λίντνερ, παρότι αρνήθηκε να συζητήσει για ένα νέο ευρωομόλογο, άφησε ένα περιθώριο ανοιχτό μιλώντας για ενιαία ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και κοινές ευρωπαϊκές προμήθειες στρατιωτικού υλικού.
Η ευκαιρία για την Ελλάδα
Η αλλαγή κλίματος υπέρ της ενίσχυσης της άμυνας της Ε.Ε. φάνηκε και στη συμφωνία των νέων δημοσιονομικών κανόνων με την απόφαση της εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος.
Από αυτή την αλλαγή κλίματος η πρώτη ευκαιρία για την Ελλάδα προέρχεται από την ευρωπαϊκή δράση για την υποστήριξη της παραγωγής πυρομαχικών (ASAP) η οποία χρηματοδοτεί Ευρωπαϊκές Αμυντικές Βιομηχανίες για να ανανεώσει τα ευρωπαϊκά οπλοστάσια, αλλά και να συνεχίσει να παρέχει αμυντική συνδρομή στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η αξιοποίηση της κοινοτικής χρηματοδότησης κινδυνεύει να χαθεί, αν προχωρήσει η σύμπραξη της ΕΑΣ με την σλοβακική MSΜ με την τελευταία να αναλαμβάνει το κύριο μέρος της παραγωγής πυρομαχικών. Όλα όμως μπορούν να αλλάξουν, αν οι αρχές πάρουν γρήγορες αποφάσεις για την αμυντική βιομηχανία.