«Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας» ήταν η αποκριτική συμβουλή που πρόσφερε ένας αρχαίος σκεπτικιστής όταν είδε τον Δούρειο ίππο.
Μετά από χρόνια μεγάλων ζημιών, οι επενδυτές σε ελληνικές τράπεζες έχουν μάθει να είναι παρόμοια επιφυλακτικοί. Οι δανειστές έχουν φιλόδοξα σχέδια να ξεφορτωθούν περισσότερο από το ένα τρίτο των κακών και αμφίβολων οφειλών τους. Αλλά χωρίς μια σαφέστερη ιδέα για το τι μπορούν να πληρώσουν οι αγοραστές, οι μέτοχοι έχουν ελάχιστη σαφήνεια σχετικά με το πόσο περισσότερος πόνος βρίσκεται μπροστά.
Σχεδόν οκτώ χρόνια από την κρίση του ελληνικού χρέους, οι τράπεζες εξακολουθούν να επιβαρύνονται με αναξιόπιστα δάνεια αξίας 101 δισεκατομμυρίων ευρώ – που ισοδυναμούν με το ήμισυ του συνολικού δανεισμού τους. Κάτω από την πίεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι δανειστές επιδιώκουν να μειώσουν τα ποσά αυτά σε 64,6 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2019, βοηθούμενοι από την πώληση δανείων με ονομαστική αξία 11,6 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αυτός ο στόχος είναι αισιόδοξος: οι τράπεζες πώλησαν δάνεια αξίας μόλις 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ κατά τους εννέα μήνες έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Ιστορικά, οι αγοραστές έχουν αποτραπεί από το κόστος, τους νομικούς κινδύνους και την πολιτική αβεβαιότητα. Η καλύτερη οικονομική ανάπτυξη – το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί φέτος κατά 2,7% – και οι πτωτικές αποδόσεις των ομολόγων θα πρέπει να βοηθήσουν. Το ίδιο θα μπορούσε να κάνει ένα κυβερνητικό σχέδιο να επεκτείνει τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες των επανακτηθέντων ακινήτων. Αυτό θα βοηθήσει τις τράπεζες να ανακτήσουν τις εξασφαλίσεις και θα μπορούσε επίσης να πείσει ορισμένους παραβάτες να ξαναρχίσουν την εξυπηρέτηση των χρεών τους.
Ωστόσο, η έλλειψη μεγάλων πωλήσεων δανείων καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε αν οι τράπεζες έχουν αφήσει στην άκρη αρκετό απόθεμα για να αποφύγουν περαιτέρω διαγραφές. Πάρτε την Τράπεζα Πειραιώς, τον δεύτερο μεγαλύτερο δανειστή της Ελλάδας σε περιουσιακά στοιχεία. Το απόθεμα σε μετρητά καλύπτει το 70% της αξίας των δανείων της που ανέρχονται σε 22,1 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, αν προσθέσουμε δάνεια 11,7 δισεκατομμυρίων ευρώ τα οποία έχουν αναδιαρθρωθεί στο παρελθόν ή κινδυνεύουν να γίνουν κόκκινα, και η κάλυψη μειώνεται στο λιγότερο εντυπωσιακό 46 τοις εκατό. Για να αυξήσει το απόθεμα στο 70% του συνόλου του χαρτοφυλακίου, η Πειραιώς θα χρειαστεί να αφήσει στην άκρη το βαρύ ποσό των 8,1 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Μεγάλο μέρος του προβλήματος έχει ήδη αποτιμηθεί: η Πειραιώς έχει αγοραία αξία μόλις 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ και διαπραγματεύεται σε λιγότερο από το ήμισυ της λογιστικής της αξίας. Η υγιέστερη οικονομία έχει συμβάλει στη συρρίκνωση των εκκρεμών επισφαλών απαιτήσεων κατά 7,6% από το ζενίθ τους τον Μάρτιο του 2016, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Ωστόσο, οι τράπεζες θα χρειαστεί να εκφορτώσουν περισσότερα δάνεια σε αξιοπρεπείς τιμές, πριν μπορέσουν να διαβεβαιώσουν τους μετόχους ότι θα αποφύγουν ένα νέο τσεκούρι.