Η πανδημία έφερε τα πάνω κάτω και στον κλάδο των logistics, ο οποίος για να αντιμετωπίσει τις αυξημένες απαιτήσεις που έχουν προκύψει από την εκτόξευση του ηλεκτρονικού εμπορίου προχωρά σε επενδύσεις.
Στόχος οι αναβαθμισμένες υποδομές για την καλύτερη διαχείριση της αλυσίδας τροφοδοσίας/διανομής. Την ίδια στιγμή έχει ξεκινήσει και η είσοδος νέων παικτών, με επενδύσεις σε logistics centers σε μεγαλύτερες εκτάσεις από αυτές που είχαν αναπτυχθεί μέχρι το 2020.
Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αναδεικνύει ότι μόλις το 14% των εταιρειών logistics στην Ελλάδα διαθέτουν στεγασμένους αποθηκευτικούς χώρους άνω των 45.000 τ.μ., ενώ το 40% έχει στεγασμένους χώρους μικρότερους των 10.000 τ.μ. Η μέση επιφάνεια αποθηκευτικών χώρων των εταιρειών του κλάδου είναι μικρότερη των 7.000 τ.μ, δείχνοντας την ανάγκη αυτή η τάση να αναστραφεί με μεγαλύτερες αποθήκες.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός Υποδομών Κ. Καραμανλής σε πρόσφατη ομιλία του χαρακτήρισε το Ταμείο Ανάκαμψης μεγάλη ευκαιρία για επενδύσεις σε τομείς όπου η Ελλάδα παρουσιάζει στρατηγικά πλεονεκτήματα, όπως τα logistics. Μάλιστα εκτίμησε ότι η Ελλάδα εξελίσσεται στο μεγαλύτερο hub της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη επενδύσεις άνω των 150 εκατ. ευρώ για νέους αποθηκευτικούς χώρους, άνω των 300 χιλ. τετραγωνικών μέτρων κυρίως στο Θριάσιο Πεδίο που αναπτύσσεται σε διαμετακομιστικό κόμβο.
Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι ελληνική αγορά υπηρεσιών logistics προς τρίτους (3PL) υποχώρησε πέρυσι κατά περίπου 20 εκατ., στα 370 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με το 2019 λόγω της πανδημίας. Ωστόσο από το 2015 ο κλάδος παρουσίαζε ανοδική τάση.
Σημειώνεται ότι το Θριάσιο, τα Οινόφυτα και ο αναπτυσσόμενος πόλος της Ανατολικής Αττικής (κατά μήκος της Αττικής Οδού και κοντά στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος») συγκεντρώνουν σχεδόν το σύνολο των logistics στην Αττική.
Σήμερα στην αγορά των 3PL δραστηριοποιούνται περίπου 100 επιχειρήσεις. Το θετικό επενδυτικό κλίμα στον τομέα των μεταφορών και των Logistics αποτυπώνεται και στα στοιχεία για τις επενδύσεις. Οι μεταφορές και τα logistics ήταν (με μερίδιο 12%) ένας από τους πέντε κλάδους της οικονομίας στους οποίους πραγματοποιήθηκαν οι δύο στις τρεις επενδύσεις κατά την περίοδο 2017-2019.
Σύμφωνα με την ΕΥ, μάλιστα, η Ελλάδα συγκέντρωσε την ίδια περίοδο διπλάσιο μερίδιο επενδύσεων σε μεταφορές/logistics από την υπόλοιπη Ευρώπη. Στη χώρα μας έφτασε το 12% των συνολικών επενδύσεων, έναντι 6% στην Ευρώπη. Μεγάλη πάντως είναι και η κινητικότητα που καταγράφεται στην Ευρώπη, καθώς οι επενδύσεις σε logistics αυξήθηκαν στα 39 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια του 2020, σημειώνοντας ρεκόρ στον όγκο συναλλαγών (αύξηση 5% σε ετήσια βάση και 24% πάνω από τον προηγούμενο πενταετή μέσο όρο).
Η κίνηση της Eurobank
Δυναμική είσοδο επιχειρεί η τράπεζα Eurobank στο κλάδο μετά την εξαγορά γνωστής εταιρείας που δραστηριοποιείται στο real estate και ειδικά στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων αποθήκευσης και μεταφοράς εμπορευμάτων. Η τράπεζα ολοκλήρωσε την εξαγορά της Tenberco, θυγατρικής της ολλανδικής Ten Brinke, με το κόστος της εξαγοράς στα 27,1 εκατ. ευρώ για το 100% της εταιρείας. Το μεγαλύτερο asset που έχει η Tenberco είναι το μεγάλο logistics center που ολοκλήρωσε μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, στην Ελευσίνα.
Συγκεκριμένα, το logistics center αποτελείται από 3 κτήρια αποθηκευτικών χώρων και γραφείων, συνολικού εμβαδού 43.083 τ.μ., σε έκταση 145 στρεμμάτων, στη θέση Λέκκα, στη περιοχή της Μαγούλας. Η επένδυση άγγιξε τα 25 εκατ. ευρώ, ενώ -σύμφωνα με πληροφορίες- η Τen Brinke (στην οποία ανήκε η Tenberco) είχε ήδη έρθει σε συμφωνία μίσθωσης με μεγάλο όμιλο μεταφορών και μεγάλη αλυσίδα λιανεμπορίου.
Η Prodea
Στον κλάδο των σύγχρονων χώρων αποθήκευσης και διανομής θα κατευθυνθεί τα επόμενα χρόνια ο κύριος όγκος των επενδύσεων της Prodea. Σύμφωνα με το στόχο που έχει θέσει η διοίκηση της εταιρείας, εντός των προσεχών ετών η Prodea θα διαθέτει χαρτοφυλάκιο αξίας άνω των 300 εκατ. ευρώ στον χώρο των logistics. Εντός του 4ου τριμήνου 2020, η Prodea ολοκλήρωσε την απόκτηση αποθήκης επιφάνειας 12.400 τ.μ. στο Μαρκόπουλο. Μισθώτρια είναι η εταιρεία logistics Unilog.
Το ύψος της επένδυσης ανήλθε σε 10 εκατ. ευρώ. Εκτός από την επένδυση στο Μαρκόπουλο, εκτιμάται ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα έχει προχωρήσει η προσυμφωνημένη συναλλαγή για την απόκτηση δύο νέων κτιρίων εμπορικών αποθηκών σύγχρονων προδιαγραφών, συνολικής επιφάνειας άνω των 23.000 τ.μ.
Briq Properties ΑΕΕΑΠ.
Η εισηγμένη κατασκευάζει ένα υπερσύγχρονο κτίριο logistics επιφάνειας 20.764 τ.μ. σε οικόπεδο 57,5 στρεμμάτων που είχε αγοράσει στις αρχές του καλοκαιριού. Το συνολικό ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 14 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, σε όμορη έκταση 27,4 στρεμμάτων, η Briq δρομολογεί την κατασκευή ενός ακόμα συγκροτήματος logistics επιφάνειας 10.000 τ.μ., με το συνολικό ύψος της επένδυσης να εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 8 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι Briq στο τέλος του 2020 αντί τιμήματος 23,6 εκατ. ευρώ αγόρασε από την Sarmed Warehouses το 80% συγκροτήματος βιομηχανικών, αποθηκευτικών κτιρίων στο ΒΙ.ΠΑ. Μάνδρας, συνολικής επιφάνειας 58.641,60 τ.μ. σε γήπεδο έκτασης 131.232,40 τ.μ. που είναι πλήρως μισθωμένο στην εταιρεία Sarmed Logistics A.E για 10 έτη.
Η Trastor ΑΕΕΑΠ
Τελευταία κίνηση της εταιρείας είναι η απόκτηση μιας νεόδμητης υπερσύγχρονης εγκατάστασης logistics στον Ασπρόπυργο. Η αποθήκη, στην περιοχή «Δύο Πεύκα» στον Ασπρόπυργο, είναι συνολικής επιφάνειας 11.634 τ.μ και είναι πλήρως μισθωμένη.
Πριν λίγους μήνες η ΑΕΕΑΠ, στην οποία συμμετέχουν ως επενδυτές η Τράπεζα Πειραιώς και ο αμερικανικός επενδυτικός όμιλος Varde Partners, εξαγόρασε την εταιρεία Δωρίδα Κτηματική, ιδιοκτήτρια αποθήκης 25.000 τ.μ. σε οικόπεδο 62,7 στρεμμάτων στη θέση Ρουπάκι στον Ασπρόπυργο. Το ακίνητο είναι μισθωμένο πλήρως στην εταιρεία logistics Synergy Group και το τίμημα ανήλθε σε 9,5 εκατ. ευρώ.
Η Ten Brinke
Εντός του Νοεμβρίου 2020, η ολλανδικών συμφερόντων εταιρεία ακινήτων Ten Brinke ολοκλήρωσε την εξαγορά των εγκαταστάσεων αποθήκευσης, διανομής και μεταφοράς της ΔΕΛΤΑ 4 Α.Ε., με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Οι εγκαταστάσεις βρίσκονται στη Σίνδο, είναι επιφάνειας 22.500 τ.μ., με σύγχρονους γραφειακούς χώρους 1.500 τ.μ.
Η SARMED
Με στόχο το 2025 να υπερδιπλασιάσει τον τζίρο των 23 εκατ. ευρώ που κατέγραψε το 2020, και ήδη από το 2022 να φτάσει τα 210.000 τ.μ σε αποθηκευτικούς χώρους κινείται η SARMED Logistics υλοποιώντας ένα πολύ μεγάλο επενδυτικό πλάνο ύψους 20 εκατ. ευρώ.
Η πανδημία δεν ανέκοψε τον επενδυτικό της σχεδιασμό ύψους 20 εκατ. ευρώ που αφορά στην προσθήκη αποθηκευτικών χώρων στην Θεσσαλονίκη στην περιοχή της Σίνδου 20.000 τ.μ. για την αγορά της Βορείου Ελλάδος, αλλά και στην κατασκευή ψυγείων και κατάψυξης σε αποθήκες τις οποίες έχει ήδη βρει στον Ασπρόπυργο συνολικής επιφανείας 40.000 τ.μ εκ των οποίων τα 10.000 τμ θα είναι ψυκτικοί θάλαμοι.
Η SARMED που δραστηριοποιείται κυρίως στην παροχή υπηρεσιών logistics προς τρίτους (3PL), όπως αναφέρει ο ίδιος, θέτει ως βασική προτεραιότητα την ανάπτυξη στο τομέα των ψυγείων και προωθεί σημαντικές συνεργασίες προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ έμφαση δίνει και στην ανάπτυξη του e –commerce το οποίο δημιουργεί νέες ευκαιρίες και σταθερές για την ανάπτυξη του κλάδου των Logistics.
Μάλιστα ανακοίνωσε πρόσφατα συνεργασία με την εταιρεία ΚΟΝΒΑ Α.Ε.Β.Ε. για την αποθήκευση σε συνθήκες κατάψυξης των προϊόντων της στις εγκαταστάσεις της στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, ανανέωσε για 4η χρονιά τη συνεργασία με την PESCANOVA Hellas ΕΠΕ και μεταξύ άλλων ανέλαβε την αποθήκευση και διανομή του πιο βραβευμένου ελληνικού νερού στον κόσμο για λογαριασμό της ΘΕΟΝΗ Α.Ε.
Όσον αφορά δε στην αύξηση των αποθηκευτικών της χώρων που το 2019 ανέρχονταν σε 110.000 τμ., ήδη από το πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης έχει προσθέσει 30.000 τμ φθάνοντας πλέον συνολικά τα 140.000 τμ, ενώ η δυναμική του πελατολογίου της τη φέρνει πάνω από το 50% του στόχου για το 2025 σε επίπεδο τζίρου.
Η Premia Properties
Συνεχίζει τις επενδύσεις της στον κλάδο των logistics η Premia Properties (πρώην Pasal Development) του Ελληνοσουηδού επιχειρηματία Ηλία Γεωργιάδη, με την απόκτηση μιας ακόμη αποθήκης στην περιοχή του Ασπροπύργου.
Η αποθήκη έχει επιφάνεια 9.443 τ.μ. και είναι κτισμένη σε οικόπεδο συνολικής επιφάνειας 22.995 τ.μ. στην περιοχή Λάκκα Ασπροπύργου. Είναι ήδη μισθωμένη στην εταιρεία ΔΙΑΚΙΝΗΣΙΣ με μακροχρόνια μίσθωση έως και το 2029. Το τίμημα της συναλλαγής ανήλθε στα 5 εκατ. ευρώ με μικτή αρχική απόδοση (initial gross yield) 8,2%.
Με την προσθήκη του εν λόγω ακινήτου η Premia Properties διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της ακίνητα αποθηκών συνολικού εμβαδού 103.000 τ.μ.. Στόχος της εταιρείας είναι μέχρι τέλους του 2021 να έχει διπλασιάσει τον συνολικό όγκο φτάνοντας τα 200.000 τ.μ. στον κλάδο των ακινήτων logistics διατηρώντας ηγετική θέση στην ελληνική αγορά.
Η εταιρεία, όπως τονίζεται, συνεχίζει απρόσκοπτα την υλοποίηση του επιχειρηματικού της σχεδίου και στους υπόλοιπους κλάδους real estate οι οποίοι αποτελούν τομείς της στρατηγικής της Εταιρείας όπως εμπορικά κτίρια τύπου big box και κοινωνικά κτίρια.
Η Orphee Beinoglou
Νέες επενδύσεις στον τομέα των logistics δρομολογεί ο όμιλος Ορφέα Βεϊνόγλου, ο οποίος προσφάτως εγκαινίασε το Orphee Beinoglou Logistics Park, συνολικής επιφάνειας 45.000 τ.μ., το οποίο κατασκευάστηκε από την εταιρεία Ten Brinke.
Σημειώνεται ότι o όμιλος Ορφεύς Βεϊνόγλου διαχειρίζεται στην Ελλάδα 8 κέντρα Logistics και Transportation Hubs, συνολικής επιφάνειας 140.000 τ.μ., με παρουσία σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Πάτρα. Τα κέντρα διανομής και αποθήκευσης δρομολογούν περισσότερα από 300 φορτία τελικής παράδοσης (last mile) ημερησίως και περισσότερα από 30 δρομολόγια τροφοδοσίας – διασύνδεσης δικτύου σε όλη την Ελλάδα.
Συνολικά, ο όμιλος Βεϊνόγλου, με την επωνυμία Orphee Beinoglou – Orbit – Orbit Group, με παρουσία σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Βόρεια Μακεδονία, Κόσσοβο και Σερβία, ξεπερνάει σε υπηρεσίες logistics τις 180.000 τετραγωνικά μέτρα και 1.200 άτομα προσωπικό. Το 80% των εγκαταστάσεων που διαχειρίζεται ο όμιλος είναι ιδιόκτητα, μετά από επενδύσεις σε εξειδικευμένα ακίνητα logistics.
Με τα εγκαίνια του Orphee Beinoglou Logistics Park ο όμιλος ολοκλήρωσε το 2ετές επενδυτικό του πρόγραμμα, ωστόσο δεδομένης της αυξανόμενης ζήτησης για υπηρεσίες logistics και ταχυμεταφορών δρομολογεί νέα σχέδια. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζει τη δημιουργία ενός νέου logistics center 25.000 τ.μ. για την κάλυψη αναγκών των εταιρειών διαδικτυακών πωλήσεων.
Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Περισσότερες από 300 επενδύσεις στον τομέα των Logistics, κυρίως στη Θεσσαλονίκη, έχει αδειοδοτήσει τα τελευταία δυόμισι χρόνια η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με το ενδιαφέρον μάλιστα να συνεχίζεται αμείωτο παρά την πανδημία του κορωνοϊού.
Ενώ κάθε παραγωγικός κλάδος στη Θεσσαλονίκη προσφέρει το 10% έως 15% των θέσεων εργασίας σε πανελλαδικό επίπεδο κατά μέσο όρο, στον κλάδο των Logistics η Θεσσαλονίκη προσφέρει το 28,1% των συνολικών νέων θέσεων εργασίας της χώρας, δηλαδή διπλάσιο ποσοστό. Τα στοιχεία κατέγραψε ο Μηχανισμός Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας της Περιφέρειας.
Αλλάζει το νομικό πλαίσιο για τα city logistics
Έτοιμο είναι το Προεδρικό Διάταγμα για τα city logistics, ωστόσο πρόκειται για μια διαδικασία που μπορεί να καθυστερήσει ακόμα και δύο χρόνια κάτι που φαίνεται να οδηγεί σε εναλλακτικές λύσεις όπως το να πάρει τη μορφή Κοινής Υπουργικής Απόφασης και να ενσωματωθεί στην τροποποίηση του νόμου 4302/2014.
Το σχέδιο που προτείνεται για τις μεγάλες πόλεις είναι να ακολουθήσει τις τάσεις της εποχής εξορίζοντας τα φορτηγά από το κέντρο της Αθήνας.
Στόχος είναι να δημιουργηθούν ειδικές πλατφόρμες σε έκταση από 500 έως 1000 τετραγωνικά όπου θα συγκεντρώνονται τα εμπορεύματα. Για την Αθήνα ένας τέτοιος χώρος μπορεί να είναι στο Ρέντη ή στο Βοτανικό όπου από εκεί θα φεύγουν ηλεκτρικά φορτηγά για τον ανεφοδιασμό των καταστημάτων στο κέντρο της πόλης. Αυτό θα σήμαινε δύο σημαντικές αλλαγές:
- Θα σταματήσει ο αυξημένος φόρτος και η ρύπανση καθώς τα μεγάλα φορτηγά θα σταματήσουν να μπαίνουν στο κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εταιρείας τα περισσότερα από αυτά τα φορτηγά που εισέρχονται στο κέντρο της Αθήνας μεταφέρουν λιγότερο από το 50% της χωρητικότητας τους.
- Θα μπορεί η φορτοεκφόρτωση να γίνεται όλες τις ώρες της ημέρας καθώς τα ηλεκτρικά φορτηγά θα μπορούν να εισέρχονται όλο το 24ωρο στο κέντρο και να σταθμεύουν χωρίς να δημιουργούν προβλήματα στην κυκλοφορία.