Για πιθανό πλήγμα στην πιστοληπτική αξιολόγηση των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ, εφόσον αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ κάνει λόγο ο οίκος αξιολόγησης S&P Global, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε από κοινού έκδοση χρέους.
Παρά τον σχεδόν διπλασιασμό των αμυντικών τους δαπανών από τότε που η Ρωσία προσάρτησε την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας το 2014, οι χώρες τις Ευρώπης κατά μέσο όρο εξακολουθούν να δαπανούν κάτω από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΝΑΤΟ για συμμετοχή ύψους του 2% του ΑΕΠ, ενώ οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν σχεδόν τα δύο τρίτα του στρατιωτικού προϋπολογισμού του ΝΑΤΟ.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι δαπάνες της Ευρώπης υπολογίζονται επίσης σε λιγότερο από το 60% των δαπανών των ΗΠΑ – 1,9% του ΑΕΠ φέτος έναντι 3,3% – κάτι που τόνισε και πάλι ο αντιπρόεδρος του Τραμπ Τζέι Ντι Βανς, την Παρασκευή από το Μόναχο.
Η S&P εξέτασε τρία σενάρια
1. Τα ευρωπαϊκά κράτη αυξάνουν τις αμυντικές δαπάνες στο σημερινό μέσο όρο του 2,67% του ΑΕΠ.
2. Τα ευρωπαϊκά κράτη αυξάνουν τις δαπάνες στο σημερινό επίπεδο των ΗΠΑ που ανέρχεται στο 3,3%.
3. Άλμα των δαπανών στο 5% του ΑΕΠ, όπως έχει ζητήσει ο Τραμπ.
Το πρώτο σενάριο θα σήμαινε ότι η ΕΕ στο σύνολό της θα αύξανε τις αμυντικές δαπάνες κατά 242 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Στο τρίτο σενάριο, θα αυξανόταν έως και κατά 875 δισεκατομμύρια δολάρια, σημειώνει.
Η S&P προειδοποίησε ότι ειδικά το τρίτο σενάριο είναι πιθανό να επηρεάσει την πιστοληπτική αξιολόγηση, καθώς “υπερβαίνει κατά πολύ αυτό που μπορούν να χρηματοδοτήσουν μεμονωμένα κράτη χωρίς να αντισταθμίσουν τις δαπάνες αυτές με άλλες μειώσεις δαπανών ή πιθανόν να πιέσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα”.
Για τη Γερμανία και τη Γαλλία, η απαίτηση 5% του Τραμπ θα είχε ως αποτέλεσμα τα αντίστοιχα δημοσιονομικά τους ελλείμματα να διογκωθούν στο 4,6% και 8,9% φέτος, έναντι 1,7% και 6% που προβλέπει σήμερα η S&P.
Για τη Ρουμανία, που ήδη κινδυνεύει να υποβαθμιστεί σε “junk”, το έλλειμμα θα εκτινασσόταν στο 9,5% στο σενάριο του “5%” ενώ στη Βρετανία, που δεν είναι μέλος της ΕΕ, θα επιδεινωνόταν στο 7% του ΑΕΠ. Αυτό θα σήμαινε ότι σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες θα έπρεπε να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητες των δαπανών σε μια εποχή που, όπως δήλωσε ο αναλυτής της S&P Riccardo Bellesia, οι περισσότερες αντιμετωπίζουν ήδη μια επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και αύξηση του κόστους κοινωνικής περίθαλψης λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.
“Οι κυβερνήσεις γνωρίζουν ότι αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το δημοσιονομικό τους προφίλ”, δήλωσε ο Bellesia, προσθέτοντας ότι “οι πολιτικές συνέπειες της περικοπής των κοινωνικών δαπανών για να αντισταθμιστούν οι υψηλότερες δαπάνες για την άμυνα θα ήταν πιθανότατα σημαντικές”.
Κοινή έκδοση χρέους
Η συλλογική δράση θα μπορούσε να είναι μια απάντηση. Αν και χώρες-κλειδιά, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, αντιτίθενται εδώ και καιρό στην κοινή έκδοση χρέους της ΕΕ, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, “δεδομένων των διαφόρων μηνυμάτων που έρχονται από την Ουάσινγκτον”.
Ένας δανεισμός μέσω του ESM είναι μια επιλογή, αν και μια εναλλακτική λύση θα μπορούσε να είναι μια νέα συλλογική ιδέα που θα περιλαμβάνει τη Βρετανία και τη Νορβηγία που είναι επίσης εκτός του μπλοκ.
“Οι λεπτομέρειες οποιασδήποτε συλλογικής συμφωνίας χρηματοδότησης… θα καθορίσουν την πιστοληπτική της ικανότητα”, δήλωσε η S&P.