Μετ’ εμποδίων εξελίσσεται η σύσταση του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που αφορά την πρώτη κατοικία οικονομικά αδύναμων πολιτών και την προστασία της μέσω της διάθεσης του ακινήτου στον Φορέα, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την πλευρά της κυβέρνησης να δοθεί η διαχείρισή σε ξένους επενδυτές.
Οι συζητήσεις της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με τους ενδιαφερόμενους επενδυτές (funds) θα ξεκινήσει αμέσως μετά το Πάσχα και ανάλογα με την εξέλιξη θα καθοριστεί και το μέλλον του Φορέα. Ωστόσο, εφόσον δεν ευοδωθεί η διάθεση της διαχείρισης του Φορέα στα ξένα funds δεν αποκλείεται να ενεργοποιηθεί plan b, καθώς η Κύπρος δείχνει τον δρόμο και υιοθετεί ένα άλλο μοντέλο βάσει του οποίου η Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ) θα δημιουργήσει φορέα ακινήτων. Η ΚΕΔΙΠΕΣ είναι κατά 98% ελεγχόμενη από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το κυπριακό μοντέλο
Με βάση το κυπριακό μοντέλο, το οποίο τελεί υπό την έγκριση της Κομισιόν, τα κριτήρια επιλεξιμότητας είναι τα εξής:
Να ήταν το δάνειο μη εξυπηρετούμενο στις 31/12/2021 και να παρέμεινε μη εξυπηρετούμενο στις 31/12/2022. Να είχε ως εξασφάλιση κύρια κατοικία, η αξία της οποίας να μην υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ, βάσει εκτίμησης που θα διενεργηθεί ή να αφορά πρώτη κατοικία μέχρι αγοραία αξία 350.000 ευρώ, η οποία αφορά επιλέξιμους μη βιώσιμους δανειολήπτες για ένταξη στο σχέδιο «Εστία».
Η μεταβίβαση του ακινήτου από τους κατόχους του ενεχυριασμένου ακινήτου προς την εταιρία-Φορέα της ΚΕΔΙΠΕΣ γίνεται με τίμημα που αντιστοιχεί στο 65% της αγοραίας αξίας του ακινήτου, όπως αυτή θα προσδιοριστεί από τους εκτιμητές. Μετά τη μεταβίβαση, ακυρώνονται όλες οι υποθήκες και προσημειώσεις επί του ακινήτου που έχει εγγράψει η εταιρία που το μεταβιβάζει.
Ο Ιδιοκτήτης/Ενοικιαστής, δηλαδή ο αρχικός δανειολήπτης και σημερινός οφειλέτης του μη εξυπηρετούμενου δανείου, θα έχει δικαίωμα επαναγοράς μετά την πάροδο 5 ετών από την ημερομηνία απόκτησης με την εφαρμογή μιας συμφωνημένης φόρμουλας, η οποία καθορίζει την τιμή επαναγοράς και στην οποία συνυπολογίζεται η κρατική χορηγία ως αντίτιμο.
Το κράτος εγγράφει κάθε χρόνο στον προϋπολογισμό το κόστος που αντιστοιχεί στην κρατική χορηγία προς την ΚΕΔΙΠΕΣ για το πρόγραμμα.
Ενοικίαση για 14 χρόνια
Ο οφειλέτης ενοικιάζει το ακίνητο από την ΚΕΔΙΠΕΣ για 14 χρόνια – ή εφόρου ζωής εφόσον είναι άνω των 65 ετών. Το κράτος καταβάλλει στον Φορέα (ΚΕΔΙΠΕΣ) το καθορισμένο ενοίκιο έως το πέρας της παραπάνω περιόδου ενοικίασης. Το ενοίκιο καταβάλλεται ως κρατική χορηγία στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του κυπριακού Δημοσίου. Απαγορεύεται η υπενοικίαση του ακινήτου. Ο Φορέας (ΚΕΔΙΠΕΣ) μπορεί να πωλήσει το ακίνητο αλλά διατηρούνται όλα τα δικαιώματα του ενοικιαστή για όλη την περίοδο ενοικίασης. Σε περίπτωση θανάτου του ενοικιαστή μπορεί να διατηρηθεί η ενοικίαση για οποιοδήποτε άλλο μέλος της οικογένειάς του για όλη τη διάρκειά της εφόσον διαμένει στο ακίνητο.