Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι στους δρόμους, περισσότεροι από 400 τραυματίες αστυνομικοί, φλεγόμενα οδοφράγματα: οι διαδηλώσεις κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης του Εμανουέλ Μακρόν εντείνονται, σχολιάζει η Handelsblatt. Ο Μακρόν ακύρωσε επίσημη επίσκεψη του Βρετανού βασιλιά Καρόλου Γ’ στο Παρίσι που είχε προγραμματιστεί για την επόμενη εβδομάδα λόγω των ταραχών. Αντί για βασιλική λαμπρότητα, τον περιμένει την Τρίτη η δέκατη πανεθνική ημέρα διαμαρτυρίας.
Η οργή των Γάλλων είναι μεγάλη, όχι μόνο για τον νόμο που προώθησε ο πρόεδρος χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία, αλλά και για την ανάπτυξη της χώρας στο σύνολό της.
Σε δημοσκόπηση για το ειδησεογραφικό κανάλι CNews, το 58% δήλωσε ότι είναι “πολύ θυμωμένο” για τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές του Μακρόν. Ένα άλλο 25% δήλωσε ότι ήταν τουλάχιστον “λίγο θυμωμένο”. Σε άλλη δημοσκόπηση, η δημοτικότητα του προέδρου έπεσε στο 28%.
Ωστόσο, η δυσαρέσκεια έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την οικονομική κατάσταση στη Γαλλία, επειδή η χώρα τα πάει συγκριτικά καλά. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) αυξάνεται ταχύτερα από ό,τι στη Γερμανία και το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 15 ετών. Οι οικονομολόγοι το αποδίδουν κυρίως στη μεταρρυθμιστική ατζέντα του προέδρου.
“Πιστεύω ότι η καλή οικονομική ανάπτυξη της Γαλλίας τα τελευταία χρόνια σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη βούληση του Μακρόν για μεταρρυθμίσεις”, λέει ο Άρμιν Στάινμπαχ, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού HEC. Πέρυσι, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της Γαλλίας αυξήθηκε κατά 2,6 τοις εκατό παρά την κρίση, ενώ η οικονομία της Γερμανίας αναπτύχθηκε μόνο κατά 1,9 τοις εκατό.
Για το 2023, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) αναμένει ότι η γαλλική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 0,7%. Για τη Γερμανία, ο ΟΟΣΑ προβλέπει ανάπτυξη 0,3% φέτος.
Στην πρώτη του θητεία, ο Μακρόν αναμόρφωσε την αγορά εργασίας και μείωσε τους φόρους για τις επιχειρήσεις. Αυτό έχει επίσης κάνει τη Γαλλία πιο ελκυστική για τις διεθνείς εταιρείες: Ο κρατικός οργανισμός εξωτερικού εμπορίου Business France κατέγραψε 1.700 έργα από ξένους επενδυτές το 2022, αριθμός ρεκόρ.
Ωστόσο, πολλοί Γάλλοι έχουν την εντύπωση ότι οι θετικοί μακροοικονομικοί δείκτες δεν έχουν καμία σχέση με την καθημερινή τους ζωή. Το γνωρίζει και ο Μακρόν: “Υπάρχει ένα αίσθημα αδικίας”, προσπάθησε να εξηγήσει την αντίσταση στη μεταρρύθμισή του σε τηλεοπτική του συνέντευξη.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος μίλησε για τα υψηλά κέρδη των εταιρειών που είχαν χρησιμοποιηθεί για επαναγορές μετοχών. Ο Μακρόν θέλει τώρα οι εργαζόμενοι να συμμετέχουν περισσότερο στα κέρδη.
Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει αυτό με συγκεκριμένους όρους ήταν αρχικά ασαφής. Ο Μακρόν είπε ότι η κυβέρνησή του θα εργαστεί για μια “έκτακτη εισφορά επί των έκτακτων κερδών” των μεγάλων εταιρειών.
Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε από τότε που ο Μακρόν ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Μάιο του 2017 από 9,5 σε 7,2% το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Υπό τον προκάτοχό του Φρανσουά Ολάντ, η καταπολέμηση της ανεργίας εξακολουθούσε να είναι το κεντρικό κοινωνικό ζήτημα, αλλά τώρα η Γαλλία ανησυχεί περισσότερο για την έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων – ακόμη και αν η υψηλή ανεργία των νέων εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα.
Η “δραστική μείωση” της ανεργίας οφείλεται εξ ολοκλήρου στον Μακρόν, λέει η Λίζα Τόμας-Νταρμπουά της δεξαμενής σκέψης Institut Montaigne με έδρα το Παρίσι. Πάνω απ’ όλα, είχε δώσει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μεγαλύτερη ευελιξία στην πρόσληψη νέων εργαζομένων. Ο στόχος της πλήρους απασχόλησης που έθεσε ο Μακρόν δεν είναι πλέον μη ρεαλιστικός, σε αντίθεση με τους προκατόχους του, λέει ο οικονομικός εμπειρογνώμονας.
Ο Πρόεδρος βελτίωσε επίσης την κατάσταση του νέου πληθυσμού αναβαθμίζοντας τη διττή επαγγελματική κατάρτιση με βάση το γερμανικό πρότυπο. “Πέρυσι, είχαμε περισσότερους εκπαιδευόμενους από ποτέ”, λέει ο Thomas-Darbois. Σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Εργασίας, το 2022 υπογράφηκαν περισσότερες από 800. 000 νέες συμβάσεις κατάρτισης, αύξηση 14% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Η βοήθεια σε περιόδους κρίσης ήταν επίσης άφθονη, κυρίως λόγω ενός γενναιόδωρου ανώτατου ορίου στις τιμές της ενέργειας. Η Γαλλία έβαλε φρένο στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου σε πολύ πρώιμο στάδιο, λέει ο οικονομολόγος Στάινμπαχ, και έτσι καταπολέμησε γρήγορα τον πληθωρισμό. Επιπλέον, υπήρξε στοχευμένη στήριξη για τις ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος.
Ο Bίνσεντ Μορτιέ και Ντιτιέ Μπορόβσκι του επενδυτικού ταμείου Amundi γράφουν σε ανάλυσή τους ότι το γαλλικό ανώτατο όριο τιμών ενέργειας “έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικό στον περιορισμό του πληθωρισμού, αφήνοντας τα γαλλικά νοικοκυριά σε καλύτερη κατάσταση από εκείνα σε γειτονικές χώρες”. Το γαλλικό ποσοστό πληθωρισμού ήταν από τα χαμηλότερα στην ΕΕ πέρυσι στο 5,2%. Στη Γερμανία, ήταν 6,9%.
Στην πρώτη θητεία του Μακρόν, σύμφωνα με μελέτη του γαλλικού ινστιτούτου οικονομικών ερευνών OFCE, η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά μέσο όρο 294 ευρώ ετησίως – σημαντικά περισσότερο από ό,τι υπό τους δύο προκατόχους του Φρανσουά Ολάντ και Νικολά Σαρκοζί. Ειδικά οι ομάδες μεσαίου εισοδήματος θα είχαν ωφεληθεί.
Σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία Insee, η αγοραστική δύναμη παρέμεινε σταθερή το 2022 παρά τον υψηλό πληθωρισμό. Αυτό οφείλεται σε μια σειρά μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση Μακρόν – από την αύξηση του κατώτατου μισθού έως την αύξηση των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών έως την κατάργηση του ραδιοτηλεοπτικού τέλους.
Ο Στάινμπαχ επικαλείται επίσης τη δυνατότητα που δημιούργησε ο Μακρόν ότι οι εταιρείες μπορούν να πληρώνουν στους υπαλλήλους τους αφορολόγητο ασφάλιστρο αγοραστικής δύναμης. “Αυτό αντέγραψε η Γερμανία”, λέει.
Το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί σημαντικά
Ο ειδικός του Montaigne, Τόμας-Νταρμπόι επισημαίνει ότι όχι μόνο οι εταιρείες, αλλά και τα νοικοκυριά έχουν επωφεληθεί από χαμηλότερους φόρους τα τελευταία χρόνια. Συνολικά, η φορολογική επιβάρυνση είχε μειωθεί στην πρώτη θητεία του Μακρόν κατά σχεδόν 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, ο συνδυασμός φορολογικών περικοπών και υψηλών δαπανών στην κρίση του κορωνοϊού και της ενέργειας οδήγησε σε αύξηση του δημόσιου χρέους, το οποίο ανέρχεται πλέον σε περισσότερο από το 110% του ΑΕΠ.
Φέτος, η κυβέρνηση του Μακρόν είναι πιθανό να εμφανίσει ξανά έλλειμμα πέντε τοις εκατό του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα σχέδια του προϋπολογισμού, και το έλλειμμα δεν αναμένεται να είναι ξανά κάτω από το τρία τοις εκατό μέχρι το 2027. Αυτή είναι η απαίτηση των κριτηρίων του Μάαστριχτ. Ο Στάινμπαχ λέει ότι ο Μακρόν δεν έχει άλλη επιλογή στη δημοσιονομική πολιτική από το να αυξήσει τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης: “Το δημογραφικό πρόβλημα στρέφεται προς τη Γαλλία καθώς και προς άλλες γηράσκουσες κοινωνίες”. Η Γαλλία έχει ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό γεννήσεων από τη Γερμανία – αλλά μια ανισορροπία στο συνταξιοδοτικό σύστημα απειλεί και εκεί.