Toυ Mohamed A. El-Erian—Όταν υποχωρήσει η αρχική ανακούφιση –ότι, ακόμη και στη διάρκεια ενός άνευ προηγουμένου αντισυστημικού κινήματος τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, οι Γάλλοι ψηφοφόροι απέρριψαν το ενδεχόμενο ενός ακροδεξιού προέδρου στο πρόσωπο της Marine Le Pen του Εθνικού Μετώπου- το ενδιαφέρον θα στραφεί στο πως ο σχετικά νεοεισερχόμενος Emmanuel macron θα καταφέρει να κυβερνήσει σε μια χώρα που είναι συνηθισμένη σε mainstream πολιτικούς.
Και δεν έχει απλώς να κάνει με τις προοπτικές του για την αναζωογόνηση της γαλλικής οικονομίας και να εργαστεί στενά με τη Γερμανία, μπαίνοντας μπροστάρης για τον εκσυγχρονισμό της Ευρώπης. Αφορά επίσης ένα μεγαλύτερο και πιο επακόλουθο ζήτημα: την έκταση στην οποία οι ενδογενείς πολιτικές διαταραχές ανοίγουν το δρόμο για μια καλύτερη οικονομική διακυβέρνηση στη Δύση και όχι απλώς να δημιουργούν το κατάλληλο έδαφος για ένα μεγαλύτερο πολιτικό σοκ.
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τη Γαλλία επιβεβαιώνουν αυτό που ανέμεναν οι αγορές: μια αποφασιστική ήττα για τη Le pen. Με τη σχεδόν βεβαιότητα των αγορών να γίνεται τώρα σιγουριά, αυτό είναι πιθανό να δώσει μια περαιτέρω ώθηση στο αίσθημα κινδύνου βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, η επακόλουθη άνοδος των μετοχών, η άνοδος του ευρώ και η πτώση στα γαλλικά ομόλογα θα είναι περιορισμένη σε σχέση με ό,τι είχε ήδη προεξοφληθεί μετά από την νίκη του Macron στον α΄ γύρο και τις δημοσκοπήσεις που προέβλεπαν τις εκλογές της Κυριακής. Στο μεταξύ, η ΕΚΤ και η ελβετική κεντρική τράπεζα θα βάλουν στο ράφι τα σχέδια έκτακτης ανάγκης, με την ΕΚΤ επίσης να προετοιμάζεται για μεγαλύτερη πίεση για να διευκολύνει τη νομισματική πολιτική.
Πέρα από τις άμεσες αντιδράσεις, πολλά θα εξαρτηθούν από τις συνέπειες που θα έχει το “ταρακούνημα” του συστήματος, που αντανακλά την σημαντική δυσαρέσκεια μεταξύ των νεότερων πολιτών. Θυμηθείτε, οι περισσότεροι από αυτούς ψήφισαν στον α΄ γύρο υπέρ ακραίων: τη le Pen στην ακροδεξιά και τον Jean-Luc Melenchon στην ακροαριστερά.
Όπως η ήττα του πατέρα της από τον Jacques Chirac το 2002, η Le Pen δεν κατάφερε να μετατρέψει τις σχετικά καλές επιδόσεις στον α΄ γύρο σε μια επαρκή στήριξη σε όλη τη χώρα στο β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών. Αντιθέτως, έχασε από έναν συνδυασμό πραγματικής στήριξης στον Macron και συσπείρωσης των ψηφοφόρων που επιμένουν ότι η Γαλλία δεν θα πρέπει να έχει πρόεδρο κάποιον από το Εθνικό Μέτωπο.
Αυτό αναδεικνύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Macron ο οποίος μόλις πριν από λίγους μήνες, ήταν μια ακόμη υποψηφιότητα σε ένα συνωστισμένο πεδίο υποψηφίων. Κληρονόμησε ένα διχασμένο κράτος που ναι μεν αντιστάθηκε στην ακραία πολιτική, ωστόσο είναι εξαιρετικά δυσαρεστημένο με ένα σύστημα που έχει ταλανιστεί από πολλά χρόνια χαμηλής ανάπτυξης, υψηλής ανεργίας των νέων και έντονων ανισοτήτων.
Τώρα που ο Macron έχει εκλεγεί, οι αγορές σταδιακά θα μετατοπίσουν την προσοχή τους στην ικανότητά του να ξεπεράσει το αδιέξοδο τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη. Εν όψει των κοινοβουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, η επιλογή του πρωθυπουργού θα σηματοδοτήσει πώς σκοπεύει να “συνεργαστεί”, καθώς προσπαθεί να αναζωογονήσει τη Γαλλία εκ των έσω, σε μια ισχυρότερη και πιο συνεκτική, με προσανατολισμό στην ανάπτυξη, Ευρώπη, όπως ελπίζει ο ίδιος ότι είναι. Πρέπει να συνεργαστεί και να σχηματίσει μια βουλή, της οποίας τα εδώ και χρόνια συστημικά κόμματα έχουν μόλις υποστεί μια ταπεινωτική ήττα στις εκλογές.
Είναι μία πρόκληση που, από πολλές απόψεις, είναι παρόμοια με αυτή που αντιμετωπίζουν οι άλλοι ηγέτες της G7 οι οποίοι αναρριχήθηκαν στο υψηλότερο αξίωμα στις χώρες τους, με τις “πλάτες” ενός αντί-συστημικού κύματος – ο πρόεδρος Donald Trump στις ΗΠΑ και η πρωθυπουργός Theresa May στη Βρετανία. Και οι τρεις ηγέτες συμφωνούν πως η οικονομία μπορεί –και θα πρέπει- να επωφεληθεί από την χαμηλή εταιρική φορολόγηση και μια μικρή κυβέρνηση. συμφωνούν επίσης ότι η περιφερειοποίηση και η παγκοσμιοποίηση –καθώς και η εξέλιξη της εθνικής ταυτότητας- πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή τόσο στους πραγματικούς όσο και στους θεωρητικά χαμένους οικονομικά, ακόμη και αν αυτοί αποτελούν μια μειονότητα σε σχέση με όσους επωφελούνται.
Πιο γενικά, το αποτέλεσμα Macron-May-Trump μιλά για μια ιστορική εσωτερική διατάραξη στη λειτουργία των παραδοσιακών πολιτικών στον προηγμένο κόσμο. Και είναι μέρος της μεγαλύτερης διάβρωσης της εμπιστοσύνης, της αξιοπιστίας, και της αποτελεσματικότητας του συστήματος, και όχι μόνο στο δημόσιο τομέα.
Μένει να φανεί εάν αυτοί οι τρεις ηγέτες θα είναι σε θέση να ηγηθούν σε κοινοβούλια που κυριαρχούνται από συστημικά κόμματα, προκειμένου να ενισχύουν την παραγωγικότητα, την οικονομική ανάπτυξη και οικονομίες-αγοράς. Πολλά θα εξαρτηθούν από την αντίδραση των συστημικών δυνάμεων που συνεχίζουν να έχουν τον έλεγχο σημαντικών τμημάτων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Αντί για ένα αποφασιστικό πλήγμα στο αντί-συστημικό μέτωπο, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, η νίκη του Macron είναι μια στάση σε ένα ταξίδι του οποίου ο προορισμός συνεχίζει να είναι υπό αμφισβήτηση.
Εάν η εσωτερική πολιτική αναταραχή που βιώνουν οι Γαλλία και οι άλλες δυτικές χώρες οδηγήσει σε υψηλότερη ανάπτυξη, θα σηματοδοτήσει μια αναζωογόνηση των φιλελεύθερων δημοκρατιών με έναν τρόπο φιλικό προς τις αγορές. Εάν αποτύχει, είναι απλώς ζήτημα χρόνου πριν η Γαλλία αντιμετωπίσει ένα πιο mainstream Εθνικό Μέτωπο, πιο εσωστρεφείς και αντι-συστημικές δυνάμεις και μεγαλύτερη στήριξη στην άποψη ότι η ευρωζώνη είναι το παρελθόν, όχι το μέλλον. Και ότι αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που οι αγορές θα δουν ως αποσταθεροποιητικό.