Η Τουρκία έχει επιλέξει να επενδύσει σε ένα φονικό όπλο, το οποίο την έχει βοηθήσει να επεκτείνει τη γεωπολιτική της επιρροή. Αυτό δεν είναι άλλο από τα drones.
Τον ρόλο των drones σε πολλές συγκρούσεις στον κόσμο εξηγούν σε άρθρο τους στο foreignaffairs.gr ο Σόνερ Γκαγκαπτάι και ο Ριτς Ουτζέν.
Ο πρώτος είναι διευθυντής του Turkish Research Program στο The Washington Institute και ο δεύτερος είναι ανώτερος σύμβουλος στην Dragoman LLC και ανώτερος συνεργάτης στο Jameson Foundation. Απόστρατος συνταγματάρχης του στρατού των ΗΠΑ, ήταν μέλος του προσωπικού του Σχεδιασμού Πολιτικής του υπουργείου Εξωτερικών από το 2016 έως το 2018.
Η συμμετοχή στη βύθιση του Moskva
Στις 14 Απριλίου, οι ουκρανικές δυνάμεις κατέπληξαν τον κόσμο όταν βύθισαν το Moskva, το βαριά οπλισμένο καταδρομικό που ήταν η ναυαρχίδα του στόλου της Μόσχας στη Μαύρη Θάλασσα, τονίζεται στο άρθρο.
Όπως σημειώθηκε ευρέως στον διεθνή Τύπο, οι Ουκρανοί πέτυχαν να χτυπήσουν το πλοίο με τους εγχώριους πυραύλους Neptune, παρά την σημαντική άμυνα του πλοίου.
Αυτά που παρατηρήθηκαν κάπως λιγότερο, ωστόσο, ήταν τα ξένης κατασκευής drones που επέτρεψαν αυτή την αξιοσημείωτη επίθεση: σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους, το χτύπημα συντονίστηκε από ένα ζεύγος τουρκικών μη επανδρωμένων drones Bayraktar TB2, τα οποία κατάφεραν να αποφύγουν τα ραντάρ του πλοίου και τα οποία παρείχαν ακριβείς πληροφορίες στόχευσης στους πυραύλους.
Ο ρόλος των drones στην Ουκρανία
Δεν είναι η πρώτη φορά που τα τουρκικά drones αποδείχθηκαν καθοριστικά για την αντίσταση της Ουκρανίας στην εισβολή της Μόσχας, σημειώνεται στο άρθρο του foreignaffairs.gr. Από τις πρώτες ημέρες της ρωσικής επίθεσης, τα χαμηλού κόστους, αλλά φονικά, μη επανδρωμένα όπλα TB2 έχουν αποδειχθεί ξανά και ξανά κρίσιμα για την εξάλειψη των ρωσικών αρμάτων μάχης και το ξαφνικό σταμάτημα της ρωσικής προέλασης. Αυτό δεν είναι τυχαίο.
Τον Ιανουάριο, καθώς η Ρωσία συγκέντρωνε τεράστιο αριθμό στρατευμάτων στα ουκρανικά σύνορα, το Κίεβο προχώρησε αθόρυβα σε ένα όργιο στρατιωτικών δαπανών με την Τουρκία, αγοράζοντας 16 drones Bayraktar TB2, μαζί με άλλα τουρκικά οπλικά συστήματα, αντί συνολικά σχεδόν 60 εκατομμυρίων δολαρίων —30 φορές περισσότερα από όσα δαπάνησε για αμυντικό εξοπλισμό από την Τουρκία κατά την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Αυτά ενώθηκαν με τα περίπου άλλα 20 TB2 που η Ουκρανία είχε αγοράσει προηγουμένως από την Τουρκία. Το Bayraktar είναι τόσο σημαντικό για την ουκρανική πολεμική προσπάθεια –το όνομά του σημαίνει «ο σημαιοφόρος» στα τουρκικά– που έχει εμπνεύσει ένα πατριωτικό ουκρανικό τραγούδι το οποίο έχει κάνει τον γύρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Παρά το ενδιαφέρον για τα drones της Ουκρανίας, ωστόσο, έχει δοθεί πολύ λιγότερη προσοχή στην στρατηγική της χώρας που τα προμηθεύει. Παραγόμενο από μια τουρκική εταιρεία με στενούς δεσμούς με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το TB2 είναι κάτι περισσότερο από ένας κρίσιμος εξισορροπιστής στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Τα τελευταία χρόνια, τα drones έχουν παίξει αποφασιστικό ρόλο σε πολυάριθμες συγκρούσεις στον Καύκασο, στην Αφρική, και στη Μέση Ανατολή. Με το να προωθεί drones σε σχεδόν δύο ντουζίνες χώρες, κυρίως χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, η Άγκυρα κατάφερε να επεκτείνει την γεωπολιτική της επιρροή, ενώ ταυτόχρονα τοποθετήθηκε για να διαμορφώσει το αποτέλεσμα μεγάλων περιφερειακών αγώνων ισχύος.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα
Στο ίδιο άρθρο επισημαίνονται τα προβλήματα αυτής της διπλωματίας των drones. Στη Μέση Ανατολή, η διευρυνόμενη στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας σε χώρες όπως η Λιβύη έχει ωθήσει αντιπάλους, όπως η Ελλάδα και η Αίγυπτος, να σχηματίσουν νέους χαλαρούς συνασπισμούς με στόχο να περιορίσουν την τουρκική ισχύ.
Στην Ουκρανία, τα drones απειλούν να υπονομεύσουν τις προσεκτικές εξισορροπητικές ενέργειες της Άγκυρας με την Ρωσία, με την οποία συνεχίζει να διατηρεί σχέσεις. Τα τελευταία χρόνια, οι Ρεπουμπλικάνοι και οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο των ΗΠΑ έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για την διάδοση των drones της Τουρκίας.
Αναφερόμενος στο ρόλο των μη επανδρωμένων όπλων στην σύγκρουση του Αζερμπαϊτζάν με την Αρμενία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020, ο Αμερικανός γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ Δημοκρατικός από το Νιου Τζέρσεϊ, είπε το περασμένο φθινόπωρο ότι «οι πωλήσεις drones της Τουρκίας είναι επικίνδυνες, αποσταθεροποιητικές, και μια απειλή για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Ανανεωμένη βαρύτητα στο ΝΑΤΟ
Με την Ουκρανία, η στρατιωτική αρωγή της Άγκυρας έχει δώσει στον Ερντογάν ανανεωμένη βαρύτητα στο ΝΑΤΟ, σε μια εποχή στην οποία η κυβέρνησή του βρίσκεται σε επικίνδυνη θέση στο εσωτερικό και οι σχέσεις του με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη βρίσκονται σε κρίση εδώ και αρκετά χρόνια.
Στο ίδιο άρθρο, ωστόσο, τονίζεται ότι εάν η Τουρκία μπορέσει να συνεχίσει να διαχειρίζεται επιτυχώς και να οικοδομεί επάνω στο πρόγραμμα των drones της, ίσως έχει δώσει στον εαυτό της μια κρίσιμη νέα μορφή επιρροής – και έχει επαναπροσδιορίσει τον πόλεμο με drones στην πορεία.
- foreignaffairs.gr