Αβεβαιότητα επικρατεί και για τις κεφαλαιακές συνέπειες των αποφάσεων κυβέρνησης και βουλής για τον τραπεζικό τομέα.
Σε λειτουργικό επίπεδο οι κυπρικαές τράπεζες καλούνται να διεκπεραιώσουν τεράστιο όγκο εργασίας για αναστολή δόσεων και παραχώρηση νέων δανείων, με μειωμένο προσωπικό και με την υγειονομική κρίση να βρίσκεται στην κορύφωση της.
Αν και τα μέτρα παροχής ρευστότητας έχουν άμεση ισχύ και η επιτυχία τους εξαρτάται από την ταχύτητα με την οποία θα εφαρμοστούν, οι τράπεζες βρίσκονται σε πολύ δυσχερή λειτουργική κατάσταση.
Η υγειονομική κρίση άρχισε να «κτυπά» καταστήματα των τραπεζών, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη τη διεκπεραίωση των εργασιών τους.
Οι πληροφορίες φέρουν τις τράπεζες να προωθούν σε συλλογικό επίπεδο και ενδεχομένως μέσω του συνδέσμου τραπεζών, κοινές αποφάσεις προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες να προκύψουν νέα κρούσματα στον τραπεζικό τομέα, του οποίου η λειτουργία επιβάλλεται, έστω και με μειωμένο αριθμό προσωπικού.
Υπάρχουν σκέψεις όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να περιορίσουν τη λειτουργία τους μόνο στα τμήματα πληρωμών, εισπράξεων και καρτών.
H Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε χθες ότι θα αναστείλει τη λειτουργία των δύο επηρεαζόμενων από τον κορωνοϊό καταστημάτων.
Η Ελληνική Τράπεζα καθώς και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν ήδη αναστείλει τη λειτουργία καταστημάτων τους σε παγκύπρια βάση.
Ένα σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού των τραπεζών εργάζεται από το σπίτι, περιλαμβανομένων και των υπαλλήλων που έλαβαν άδεια για να φροντίζουν τα παιδιά τους μέχρι ηλικίας 15 ετών.
Κάτω από αυτά τα δεδομένα, με υποστελεχωμένο προσωπικό και με τον φόβο του κορωνοϊού να επικρέμεται, οι τράπεζες καλούνται να αναλάβουν το βάρος της διεκπεραίωσης δεκάδων χιλιάδων αιτήσεων πελατών τους που θα υποβληθούν για αναστολή δόσεων και άλλων τόσων που θα υποβληθούν, προκειμένου να δοθούν νέα δάνεια στο πλαίσιο της παροχής εγγυημένης από το κράτος ρευστότητας ύψους €2 δισ. προς τις επιχειρήσεις και σε αυτοτελώς εργαζόμενους.
Το σχετικό πακέτο αναμένεται να εγκριθεί την Πέμπτη, καθώς η βουλή δεν κατάφερε ούτε χθες να συμφωνήσει στο νομοσχέδιο που θα τεθεί για ψήφιση.
«Φαντάζει ως ένας Γολγοθάς για τον τραπεζικό τομέα το εγχείρημα αυτό και μάλιστα υπό το βάρος των αναγκών ρευστότητας που έχουν χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά», επεσήμανε στη StockWatch τραπεζικό στέλεχος.
«Το χρονικό πλαίσιο», πρόσθεσε, «που έχουν οι τράπεζες για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της αγοράς και των νοικοκυριών και να εξετάσουν όγκο αιτήσεων, είναι εφιαλτικά ασφυκτικό, αν λάβει κανείς υπόψη ότι η υγειονομική κρίση, όχι μόνο σημαδεύεται από απώλειες συνανθρώπων μας, αλλά έχει παραλύσει κυριολεκτικά και ζωτικούς τομείς της οικονομίας».
Τραπεζίτες εκφράζουν την άποψη ότι το λειτουργικό πλάνο των τραπεζών τίθεται, με αφορμή τις χθεσινές εξελίξεις στην Τρ. Κύπρου, στην προμετωπίδα των προτεραιοτήτων τους και δεν αποκλείεται να υπάρξουν νέες ανακοινώσεις για λήψη επιπρόσθετων μέτρων σε συνεννόηση ίσως με τις υγειονομικές αρχές.
«Επιβάλλεται να επιχειρηθεί αναθεώρηση των αρχικών λειτουργικών πλάνων των τραπεζών», σημείωσε άλλη τραπεζική πηγή.
Αγωνία για τις κεφαλαιακές συνέπειες
Πέραν του λειτουργικού και υγειονομικού σκέλος των δυσκολιών της επόμενης μέρας, όλες οι τράπεζες δεν κρύβουν τις ανησυχίες τους για τις κεφαλαιακές συνέπειες των αποφάσεων που λαμβάνονται.
«Πλεονάζουσα ρευστότητα στο σύστημα υπάρχει, αλλά η αβεβαιότητα που επικρατεί στην εγχώρια και την παγκόσμια οικονομία, είναι σε τέτοιο μέγεθος που δεν μπορεί να προβλεφθεί πότε θα τελειώσει», τόνισαν ανώτατα στελέχη τραπεζών.
Το τραπεζικό σύστημα στην Κύπρο διαθέτει σήμερα μία ρευστότητα της τάξης των €15 δισ.
Με τις αποφάσεις της ΕΚΤ προέκυψε κεφαλαιακή χαλάρωση €1,3 δισ. για τις εγχώριες τράπεζες.
Με τις αποφάσεις κυβέρνησης και βουλής, οι τράπεζες αναμένεται να χάσουν σημαντικά έσοδα, με αποτέλεσμα να διαβρωθούν, αντιστοίχως, τα κεφάλαια τους.
Το σύνολο των επιτοκιακών εσόδων των εγχώριων τραπεζών έφτασε το €1 δισ. το 2018 και περίπου τα €785 εκ. τους πρώτους εννιά μήνες του 2019.
Σε ότι αφορά το νέο δανεισμό, το κράτος θα εγγυηθεί το 70% του κάθε δανείου ξεχωριστά που θα λάβουν οι επιχειρήσεις και οι αυτοτελώς εργαζόμενοι και από την πλευρά τους οι τράπεζες θα επωμιστούν το ρίσκο του 30%. Δηλαδή, οι τράπεζες πιθανόν να χάσουν μέχρι €600 εκ.
Το νομοσχέδιο για τις εγγυήσεις προκαλεί προβληματισμό στις τράπεζες γιατί το σχετικό νομοσχέδιο δεν επιβάλλει στους δανειολήπτες να δώσουν εξασφαλίσεις στο πλαίσιο απόκτησης νέου δανείου.
Ακόμη περιορίζεται και το δικαίωμα των τραπεζών να επιλέγουν τους πελάτες προς τους οποίους θα δοθεί νέο δάνειο, ανεξάρτητα αν εξυπηρετούν το υφιστάμενο που έχουν.
Η σχετική πρόνοια του νόμου προβλέπει ότι ο κάθε πελάτης, πλην των αφερέγγυων, μπορεί να υποβάλει αίτηση αιτιολογώντας τους λόγους απόκτησης δανείου και να εγκριθεί.