Τα τηλεοπτικά πλάνα έμοιαζαν να παίζουν σε λούπα κάθε απόγευμα την εβδομάδα που πέρασε. Πλατείες γεμάτες πιτσιρικάδες με ποτά στο χέρι να ακούν τη μουσική που παίζει ο DJ. Νεαρές να λικνίζονται πάνω σε καπό αυτοκινήτων ενώ το πλήθος από κάτω να αναπολεί – και να προσμένει ταυτόχρονα – τις βραδιές του bar hopping. Ακολουθούσαν οι εικόνες των επόμενων πρωινών, όταν τα δημοτικά συνεργεία καθαρισμού μάζευαν τα σκουπίδια που έριξαν όσοι διασκέδαζαν στα κορωνοπάρτι στο – για να το πούμε στην αργκό των μπαρ – μεγάλο τασάκι. Τα ρεπορτάζ έκλειναν με τις διαρροές για την ανησυχία του Μεγάρου Μαξίμου σχετικά με τις επιπτώσεις του συνωστισμού, υγειονομικές και μη. Παραφράζοντας ελαφρά τον σαββοπουλικό στίχο, θα μπορούσε κανείς να πει πως η Ελλάδα στις πλατείες αναστέναζε – ανάλογα δε με την οπτική γωνία που επιλέγει, αναστέναζε είτε η κυβέρνηση, είτε η νεολαία. Κι οι δυο πλευρές, ωστόσο, εξέπεμψαν από εκεί πολιτικά μηνύματα.
Η ανοχή της πολιτείας
Η κυβέρνηση έστειλε εκείνο της χαλάρωσης των υγειονομικών μέτρων πριν καν ανακοινώσει τον οδικό χάρτη της εξόδου από την καραντίνα. «Η αστυνομία δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κοινωνική συνείδηση. Μια παρέμβαση μαζική της αστυνομίας σε συγκεντρώσεις ή πάρτι χιλίων ατόμων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζικότερη διασπορά του ιού και ακόμη και σε επεισόδια καθώς μπορεί να υπάρχουν ομάδες μέσα σε αυτά τα πάρτι που να επιδιώκουν έναν κλεφτοπόλεμο ή μια σύγκρουση με την αστυνομία» σημείωσε η κυβερνητική εκπρόσωπος στο μπρίφινγκ της Δευτέρας. Ετσι εξηγήθηκε η ανοχή που για ημέρες επέδειξε η πολιτεία στην επιδεικτική παραβίαση των περιορισμών, τους οποίους η ίδια έχει επιβάλει για την αντιμετώπιση της πανδημίας – επιβεβαιώνοντας κάτι που όλοι υποψιάζονταν καιρό τώρα: πως ο έλεγχος της τήρησης των περισσότερων απαγορεύσεων δεν είναι εφικτός.
Η επίσημη κυβερνητική φωνή, βέβαια, απλώς διατύπωσε με λόγια το σήμα που είχε ήδη δοθεί μέσα από την απόφαση να μη διαλύονται τα κορωνοπάρτι ή να μην αποτρέπεται η διοργάνωσή τους – μέχρι τη στιγμή που έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι του οδηγού κάθε τηλεοπτικού δελτίου ειδήσεων, και μερικοί κάτοικοι αποπειράθηκαν να λύσουν το πρόβλημα με κουβάδες.
Το ηλικιακό χάσμα
Οι συμμετέχοντες, πάλι, φώναζαν στους θεατές όσων διαδραματίζονταν σε κεντρικές πλατείες της Αθήνας κι άλλων πόλεων την αντίθεσή τους στις κυβερνητικές επιταγές. Για αρκετούς αναλυτές, η επιλογή να συνωστίζονται εκεί δεν ερμηνεύεται μόνο σαν ένα ψυχολογικό ξέσπασμα μετά τον παρατεταμένο εγκλεισμό των συνεχόμενων λοκντάουν. Διαβάζεται και σαν μια συνειδητή δήλωση της απόστασης που χωρίζει πια τους νέους από τις μεγαλύτερες ηλικίες. Οι μελετητές των μετρήσεων της κοινής γνώμης μιλούσαν από τον Φεβρουάριο για ένα χάσμα μεταξύ των πρώτων και των δεύτερων. Οι απαντήσεις της νεολαίας στα ερωτήματα αξιολόγησης τόσο των κυβερνητικών επιδόσεων όσο και του ευρύτερου πολιτικού συστήματος έδειχναν ότι ο θυμός, που παρατηρείται με γυμνό μάτι στο ηλικιακό γκρουπ 17 με 34, είναι οριζόντιος – δεν σχετίζεται, επομένως, με τις ιδεολογικές ή πολιτικές τους προτιμήσεις.
Εξού και ορισμένοι ανησυχούν μήπως οι νεαρές ηλικίες απομακρυνθούν ακόμη περισσότερο από το μοτίβο πολιτικής συμπεριφοράς που τείνει να υιοθετεί ο λεγόμενος μέσος ψηφοφόρος. Ο μύχιος φόβος τους είναι το ενδεχόμενο μια τέτοια τροπή να αποτελέσει τον μοχλό κοινωνικών ή πολιτικών εξελίξεων στην περίπτωση που η οικονομική και υγειονομική κατάσταση δεν βελτιωθεί από τον Σεπτέμβριο. Αυτή είναι η απαισιόδοξη εκτίμηση. Υπάρχει, όμως, κι ο οπτιμιστικός αντίλογος εκείνων που διακινδυνεύουν την πρόβλεψη πως το άνοιγμα της εστίασης θα ηρεμήσει τα νεανικά πνεύματα. Σύμφωνα με τη δεύτερη ανάλυση, όταν πια θα επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης μέσω των εμβολιασμών – άρα θα επιστρέψει η περιλάλητη κανονικότητα – η ψυχολογία των νέων θα αλλάξει, η οργή τους θα καταλαγιάσει.
Διχασμός
Στα μηνύματα των κορωνοπάρτι κάποιοι, σαν τον δήμαρχο Αθηναίων, συγκαταλέγουν κι αυτό του διχασμού. Στο δημοτικό συμβούλιο τις προάλλες υποστήριξε ότι «δεν είναι πάντα όλα τόσο αθώα όσο θέλουμε να τα βλέπουμε» και εξέφρασε το αίτημα για «πλατείες ζωντανές, που να μας ενώνουν κι όχι να μας διχάζουν». Διέκρινε, δηλαδή, υποκινητές που έχουν ως απώτερο στόχο – εκμεταλλευόμενοι την ψυχική διάθεση των νέων – άλλοι το κέρδος κι άλλοι την πρόκληση ταραχών και τη συνεπακόλουθη δημιουργία διχαστικού κλίματος. Πηγές του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη επισήμαναν την τελευταία εκδοχή πιο καθαρά όταν αναφέρθηκαν σε άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου που βρέθηκαν ανάμεσα στο πλήθος στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου στην Κυψέλη.
Οποιο μήνυμα από τα παραπάνω κι αν ιεραρχήσει κάποιος σαν το σημαντικότερο για την πορεία των πραγμάτων από εδώ και πέρα πάντως, η δυσκολία στην επικοινωνία όλων με όλους δεν αναιρείται.