Αυτό που όλοι ανέμεναν είναι πια γεγονός στη Γενεύη. Η Τουρκία και η ηγεσία της τουρκοκυπριακής πλευράς επισημοποίησαν με τον απόλυτο και αδιαμφισβήτητο τρόπο τη διακηρυγμένη θέση τους για τη διχοτόμηση της Κύπρου και τη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής και κατοχής.
Ανατροπή των ψηφισμάτων του ΣΑ του ΟΗΕ
Η κίνηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ να ζητήσει και επισήμως μέσω εγγράφου που κατέθεσε κατά τη δεύτερη μέρα της άτυπης Πενταμερούς διάσκεψης στη Γενεύη στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ την αναγνώριση δύο ισότιμων κρατικών οντοτήτων με ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συνιστά τομή και καθιστά σαφή την πρόθεση Άγκυρας και Κατεχομένων να ανατραπούν πλήρως τα προηγούμενα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ που περιέγραφαν το πλαίσιο της λύσης του Κυπριακού στη θέση για μία κρατική οντότητα με διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Ουσιαστικά η κίνηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη ο οποίος έτσι κι αλλιώς βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τον Ερντογάν έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη θέση της ελληνικής και ελληνοκυπριακής πλευράς που ζητούσαν οι διαπραγματεύσεις να επανεκκινήσουν από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά.
Αντίθετα η τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά ζητούν αναγνώριση τώρα ως ισότιμων δύο κρατών στην Κύπρο και μελλοντικές διαπραγματεύσεις για τη σχέση μεταξύ των δύο κυπριακών κρατών. Μάλιστα από την γραπτή πρόταση του Ερσίν Τατάρ προκύπτει και άλλα ζητήματα όπως η διαιώνιση του καθεστώτος των εγγυητριών δυνάμεων μέχρι να οριστικοποιηθεί η σχέση των δύο κρατών στην Κύπρο που προτείνει η τουρκοκυπριακή ηγεσία.
Αδιαλλαξία
Είναι προφανές ότι οι άτυπες συνομιλίες στη Γενεύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ ουσιαστικά ναυαγούν καταγράφοντας την αδιαλλαξία της Τουρκίας που ενδεχομένως μέσω αυτής της θέσης της τουρκοκυπριακής πλευράς πιέζει εκτός όλων των άλλων να σύρει την Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα σε συζήτηση γύρω από μια χαλαρή συνομοσπονδία που επί της ουσίας θα βρίσκεται κοντά στην λογική της λύσης των δύο κρατών στην Κύπρο.
Σε κάθε περίπτωση τα πράγματα είναι σαφές ότι μπαίνουν σε μια νέα φάση, το σκηνικό δεν φαίνεται να αλλάζει κατά την αυριανή τρίτη και τελευταία μέρα των συνομιλιών, παρά την όποια απάντηση που ετοιμάζεται να δώσει η Κυπριακή Δημοκρατία υπό το Νίκο Αναστασιάδη και τους συνεργάτες του.
Δύσκολα γεφυρώνονται οι διαφορές
Το βέβαιο είναι ότι το χάσμα, οι αποκλίσεις και οι διαφωνίες μεταξύ των διαπραγματευόμενων μερών δύσκολα -για την ακρίβεια φαντάζει αδύνατο- μπορούν να γεφυρωθούν.
Αρκεί κανείς να καταγράψει ότι κατά τις δύο πρώτες μέρες σε αντίθεση με τη θέση Τατάρ αλλά και της Τουρκίας, σε εντελώς άλλο μήκος κύματος κινούνται και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αλλά και η Ελλάδα με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το μήνυμα άλλωστε του Αντόνιο Γκουτέρες ήταν ξεκάθαρο καθώς τόνισε ότι δεν είναι αποδεκτή θέση για δύο κράτη στην Κύπρο. Μάλιστα κατά την χθεσινή συνάντησή του με τον Ερσίν Τατάρ, ο ΓΓ του ΟΗΕ, επεσήμανε, σύμφωνα με το sigmalive, τα ακόλουθα:
α) Η λύση δύο κρατών είναι εκτός των όρων εντολής του
β) Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η διεθνής κοινότητα και η ΕΕ δεν πρόκειται ποτέ να τα αποδεχτεί και
γ) Ο όγκος εργασίας που αφορά το Κυπριακό δεν μπορεί να διαγραφεί και να αρχίσουμε από την αρχή.
Πάντως η κίνηση Τατάρ δημιουργεί διπλωματική κινητικότητα καθώς η Κυπριακή αντιπροσωπεία προχώρησε βολιδοσκοπήσεις κρίσιμων χωρών, μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Οι τηλεφωνικές συνομιλίες Χριστοδουλίδη με Μόσχα, Ουάσιγνκτον και Παρίσι
Ο ΥΠΕΞ της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογο του Σεργκέι Λαβρόφ και τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντέιβιντ Χέιλ, όπου και τους ενημέρωσε για τα όσα διαλαμβάνονται μέχρι στιγμής στη Γενεύη ενώ ανταλλάχθησαν απόψεις για τα επόμενα βήματα.
Οι κ.κ. Λαβρόφ και Χέιλ, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Κ. Κούσιο, επανέλαβαν τη στήριξη της Ρωσίας και των ΗΠΑ στην όλη προσπάθεια για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών εντός του πλαισίου που καθορίζεται από τα σχετικά Ψηφίσματα του ΟΗΕ για την επίτευξη λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Ο κ. Χριστοδουλίδης είχε επίσης τηλεφωνική συνομιλία και με τον υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν λε Ντριάν τον οποίο και ενημέρωσε για την εξέλιξη των συζητήσεων στη Γενεύη.
Σε επίσημη ενημέρωση από την κυπριακή Προεδρία, αναφέρεται ότι ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών επαναβεβαίωσε τη θέση της Γαλλίας, ως μόνιμου μέλους του Συμβουλιου Ασφαλείας του ΟΗΕ και κράτος μέλος της ΕΕ, για την ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαισίου των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και των αρχών και αξιών της ΕΕ.
Οι δυο υπουργοί αντάλλαξαν επίσης απόψεις για το πλήρες φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, το μέλλον των οποίων συνδέεται με τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Πλαίσιο λύσης τα ψηφίσματα του ΟΗΕ
Ο Νίκος Δένδιας ο οποίος είχε σήμερα διμερείς συναντήσεις με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, καθώς και με τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ, ξεκαθάρισε από την πλευρά του ότι δεν μπορεί να υπάρξει άλλο πλαίσιο λύσης από αυτό που περιγράφουν τα ως τώρα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
FM @NikosDendias meets with #UNSG @antonioguterres at the Informal Meeting taking place in #Geneva
Συνάντηση ΥΠΕΞ Ν.Δένδια με ΓΓ ΟΗΕ A.Guterres κατά την Άτυπη Πενταμερή Συνάντηση που πραγματοποιείται στη Γενεύη pic.twitter.com/meSZp4d260
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) April 28, 2021
Στο περιθώριο της Άτυπης Πενταμερούς Συνάντησης για το Κυπριακό στη Γενεύη, συναντήθηκα με τον Βρετανό ομόλογό μου D.Raab – Οn the sidelines of the informal meeting on the Cyprus Issue taking place in #Geneva, I met with #UK’s FM @DominicRaab. pic.twitter.com/1vhrNjiY5J
— Nikos Dendias (@NikosDendias) April 28, 2021
Δεν εξετάζεται άλλη εναλλακτική
Στην παρέμβαση του, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της άτυπης πενταμερούς νωρίτερα σήμερα, ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επεσήμανε ότι η Ελλάδα, προσέρχεται στη συνάντηση αυτή με εποικοδομητική διάθεση και με καλή πίστη.
Επεσήμανε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιθυμεί την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, το πλαίσιο της οποίας πρέπει να είναι πλήρως συμβατό με το Χάρτη του ΟΗΕ, τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δηλαδή μια Δικοινοτική, Διζωνική Ομοσπονδία, καθώς και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Ειδικά ως προς το τελευταίο σημείο, έκανε ιδιαίτερη μνεία στο γεγονός ότι οποιαδήποτε λύση θα πρέπει να διασφαλίζει την συνέχιση της ουσιαστικής συμμετοχής της Κύπρου στην λήψη αποφάσεων εντός της ΕΕ, χωρίς εξωτερικές παρεμβολές.
Υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει περιθώριο εξέτασης οποιασδήποτε εναλλακτικής εκτός του ανωτέρω πλαισίου.
Αναφερόμενος στο καθεστώς των εγγυήσεων, τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την κατάργηση του αναχρονιστικού αυτού συστήματος και της δυνατότητας επέμβασης τρίτων χωρών, καθώς και της πλήρους απομάκρυνσης των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων από το νησί.