Ο τελικός γύρος των γαλλικών προεδρικών εκλογών απέχει μόλις τρεις μήνες, αλλά ο αγώνας είναι ήδη πιο βρώμικος από αυτόν που παρακολουθήσαμε στις ΗΠΑ το περασμένο έτος.
Και οι τρεις “δρομείς” που προηγούνται -ο ανεξάρτητος κέντροαριστερός πολιτικός Emmanuel Macron, ο κεντροδεξιός υποψήφιος Francois Fillon και η εθνικίστρια, λαϊκίστρια Marine Le Pen- έχουν κατηγορηθεί για οικονομικές ατασθαλίες.
Οι Γάλλοι ψηφοφόροι γίνονται κυνικοί όταν πρόκειται για τους πολιτικούς τους. Έρευνα της Harris Interactive το περασμένο καλοκαίρι για λογαριασμό του γαλλικού γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας διαπίστωσε ότι το 54% των Γάλλων θεωρούν ότι η ελίτ της χώρας τους είναι ως επί το πλείστον διεφθαρμένη. Το μερίδιο αυτό κατανέμενεται περίπου κατά τα τρία τέταρτα στους τοπικούς και Ευρωπαίους βουλευτές, τον πρόεδρο και την εθνική κυβέρνηση. Τα σκάνδαλα είναι μέρος της καθημερινότητας και δεν θα επηρεάσουν κατ ‘ανάγκη το αποτέλεσμα των εκλογών, αλλά και το τσίρκο βρίσκεται ούτως ή άλλως σε πλήρη εξέλιξη.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Fillon ανακοίνωσε πεισματικά ότι θα παραμείνει στην κούρσα, παρά τις αποκαλύψεις ότι έχει καταβάλει σε μέλη της οικογένειάς του περίπου 1 εκατ. δολάρια από τον κοινοβουλευτικό προϋπολογισμό για υπηρεσίες που οι αντίπαλοί του ισχυρίζονται ότι ποτέ δεν παρασχέθηκαν. Οι πικάντικες λεπτομέρειες δεν σταματούσαν: Είχε καταβάλει στην σύζυγό του Penelope αποζημίωση αφότου την απέλυσε από βοηθό του. Είχε προσλάβει έναν από τους γιους του για νομικές υπηρεσίες παρότι δεν διέθετε προσόντα δικηγόρου. Εξασφάλιζε και στους δύο υψηλότερες αποδοχές από αυτές που είθισται να λαμβάνουν οι υπάλληλοι της Βουλής. Όλα αυτά από κάποιον που χρησιμοποίησε την ηθική ως όπλο ενόσω πάλευε για το χρίσμα της κεντροδεξιά, βάζοντας στο στόχαστρο τα οικονομικά σκάνδαλα στα οποία είχαν εμπλακεί οι αντίπαλοί του Nicolas Sarkozy και Alain Juppe. O Fillon είπε πως έχει μετανιώσει για τις πράξεις του, αλλά εξήγησε ότι όλα ήταν νόμιμα (πράγματι, η Γαλλία έχει χαλαρούς κανόνες για το νεποτισμό) και αποδεκτά εκείνο τον καιρό. Το 65% των Γάλλων ψηφοφόρων δεν πείστηκαν.
Ο Fillon, ο οποίος “σημαδεύτηκε” και οπισθοχώρησε στις δημοσκοπήσεις από το “Penelopegate”, είναι τώρα εξαιρετικά προσεκτικός με την τήρηση των κανόνων χρηματοδότησης της εκστρατείας. Άλλωστε, η γαλλική δικαιοσύνη διέταξε μόλις την παραπομπή σε δίκη του Sarkozy στο πλαίσιο έρευνας για τις δαπάνες της προεκλογικής εκστρατείας του το 2012 και ο Fillon είναι προτιμώτερο να μείνει χωρίς ρευστότητα παρά να βρεθεί αντιμέτωπος με ακόμη ένα σκάνδαλο.
Η Le Pen αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα ηθικής. Το μεγαλύτερο από αυτά προέρχεται από τις Βρυξέλλες, όπου και εκείνη, κατηγορείται για πληρωμές ανύπαρκτων βοηθών. Η Le Pen είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και ως εκ τούτου, έχει πρόσβαση σε μηνιαίο προϋπολογισμό 24.164 ευρώ για πληρωμές προσωπικού. Τα μέλη του προσωπικού, ωστόσο, υποτίθεται ότι εργάζονται πάνω στην ευρωπαϊκή ατζέντα και ζουν στις Βρυξέλλες, και, βάσει των συμπερασμάτων της έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Le Pen και άλλοι βουλευτές που ανήκουν στο δικό της Εθνικό Μέτωπο χρησιμοποιούν τα κεφάλαια ουσιαστικά για να πληρώνουν ανθρώπους που εργάζονται για το κόμμα στη Γαλλία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπαθεί να ανακτήσει περίπου μισό εκατομμύριο ευρώ από την κοινοβουλευτική ομάδα που περιλαμβάνει την Le Pen και άλλα μέλη του κόμματός της -πολλά χρήματα για την Le Pen, δεδομένων των έντονα προβεβλημένων οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει το Εθνικό Μέτωπο. Η Le Pen μηνύει τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υποστηρίζοντας ότι η έρευνα υποκινήθηκε από έναν πολιτικό εχθρό της, τον πρώην πρόεδρο Martin Schulz, έναν Γερμανό Σοσιαλδημοκράτη.
Η Le Pen είναι πιθανό να αντιμετωπίζει προβλήματα και στη Γαλλία, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο το Εθνικό Μέτωπο χρηματοδότησε προηγούμενες εκστρατείες του. Το κόμμα ανέθεσε σε επιχειρήσεις που ανήκουν σε στενούς φίλους της Le Pen να εκτυπώσουν το υλικό της εκστρατείας και να κατασκευάσουν ιστοσελίδες σε φουσκωμένες τιμές κατά τις κατηγορίες, και στη συνέχεια ζήτησε από την κυβέρνηση να επιστρέψει τα έξοδα, όπως είναι υποχρεωμένη να κάνει όταν ένα κόμμα συγκεντρώνει ένα ελάχιστο όριο στήριξης. Το Εθνικό Μέτωπο έλαβε επίσης ακριβά δάνεια από το “Jeanne”, έναν κομματικό σχηματισμό που σύστησε η Le Pen, τα οποία αποπληρώθηκαν από τα κρατικά ταμεία μετά τη λήξη της εκστρατείας. Η Le Pen δεν έχει κατηγορηθεί ή ακόμη και ανακριθεί για κανένα αδίκημα, αλλά υπάρχει ακόμα αρκετός χρόνος να ξεσπάσει κάτι τέτοιο πριν τις εκλογές -όπως ακριβώς υπάρχει χρόνος και για ένα πιθανό σκάνδαλο γύρω από τους τίτλους ιδιοκτησίας της Le Pen και του πατέρα της, του ιδρυτή του Εθνικού Μετώπου Jean-Marie Le Pen. Πατέρας και κόρη ερευνώνται για πιθανή υποτίμηση της αξίας της ιδιοκτησίας που δηλώνουν.
Ακόμη και ο πολιτικά αρχάριος Macron, του οποίου η εμπειρία στην κυβέρνηση περιορίζεται σε ένα σύντομο πέρασμα από το αξίωμα του υπουργού Οικονομικών, έχει ένα σύννεφο από πάνω του. Σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα, είχε κατηγορηθεί ότι χρησιμοποίησε κονδύλια του υπουργείου για το ξεκίνημα της προεκλογικής του εκστρατείας. Τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά την κατηγορία. Παρ’ όλ’ αυτά, αν και το περιστατικό αυτό δεν έχει οδηγήσει σε έρευνα, εξακολουθεί να αποτελεί διαθέσιμο όπλο στη φαρέτρα των πολιτικών αντιπάλων του Macron.
Οι επιθέσεις υπήρξαν και προσωπικές. Είναι παντρεμένος με τη δασκάλα του των γαλλικών από το λύκειο, μία γυναίκα 24 χρόνια μεγαλύτερή του, αλλά οι αντίπαλοί του από τη δεξιά έχουν υπαινιχθεί περισσότερο από μία φορά ότι μπορεί να είναι ομοφυλόφιλος. Πέρυσι, ο Sarkozy τον περιέγραψε ως “ένα μικρό αρσενικό, ένα μικρό θηλυκό, μόδα της στιγμής -. Ανδρογύναικο.” Μέσα από αλυσιδωτά e-mails και αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα έχει ξεκινήσει μια άσχημη φημολογία γύρω από το άτομό του που τον κατηγορεί ότι έχει δεσμό με άντρα. Το Closer, μια σκανδαλοθηρική έκδοση γνωστή για την αποκάλυψη της σχέσης του πρόεδρου Francois Hollande με την ηθοποιό Julie Gayet, δημοσίευσε ένα υποβλητικό άρθρο για τον Macron που αργότερα αφαίρεσε από την ιστοσελίδα του.
Ο Macron προσπάθησε να εκτρέψει τις φήμες με ένα αστείο, λέγοντας προς ένα ακροατήριο στο Παρίσι, ότι η σύζυγός του Brigitte αναρωτιέται πώς θα μπορούσε να διάγει διπλή ζωή αν αυτός είναι μαζί της όλη την ώρα. Σε μια χώρα που η επικρατεί η πολιτική κουλτούρα του macho και δεν υπάρχουν ανοιχτά γκέι πολιτικοί, ο πρώην τραπεζίτης κατάφερε να απαντήσει στις φήμες χωρίς να ακουστεί ομοφοβικός. Μέχρι στιγμής, οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν ακόμα να κερδίζει τη Le Pen σε μία μεταξύ τους κόντρα.
Μέχρι στιγμής, ο Fillon έχει δεχτεί το μεγαλύτερο πλήγμα από την έκρηξη της βρωμιάς, πιθανώς λόγω της ενάρετης εικόνας που είχε προσπαθήσει να καλλιεργήσει πριν έρθουν στο φως οι αποκαλύψεις για πληρωμές προς την οικογένειά του. Η ευρωσκεπτικίστρια Le Pen μπορεί τελικά να βγει ωφελημένη από το “καβγαδάκι” της με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο –η συνηθισμένη της γραμμή άμυνας, ότι η διεφθαρμένη, κοσμοπολίτικη ελίτ είναι εναντίον της, την έχει εξυπηρετήσει πολύ με αυτό το εκλογικό σώμα μέχρι στιγμής. Όπως οι Αμερικανοί είδαν να γίνεται με τον Donald Trump, απόπειρες να κατηγορήσει κανείς έναν εθνικιστή υποψήφιο για διαφθορά μπορεί να γυρίσουν μπουμερανγκ. Η Le Pen αρχίζει την ανοσοποίηση του εαυτού της παίζοντας την Ιωάννα της Λωραίνης σε “γυαλιστερά” βίντεο όπως αυτό που κυκλοφόρησε αυτή την εβδομάδα.
Είναι πιθανό οι υποψήφιοι να βουτηχτούν σε περισσότερη λάσπη στο χρόνο που απομένει πριν τις εκλογές, και το DSGE, η γαλλική υπηρεσία πληροφοριών, αναμένει τη Ρωσία να στηρίξει την υποψηφιότητα της Le Pen σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει προβλήματα στους αντιπάλους της, με τη χρήση των κοινωνικών δικτύων. Οι Γάλλοι ψηφοφόροι θα πρέπει ακόμη να αντλήσουν από τα αποθέματά τους σε κυνισμό ενώ οι εξωτερικοί παρατηρητές χρειάζονται ένα μεγάλο μπολ ποπ κορν.