Στο παράδοξο σχήμα να διενεργείται διαβούλευση για το σχέδιο «Ηρακλής», μετά την έγκρισή του από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp), οδηγήθηκε τελικώς η κυβέρνηση, προκειμένου να ικανοποιηθούν, εκ των υστέρων, οι εποπτικές απαιτήσεις και να διασφαλιστεί ότι οι τίτλοι πρώτης διαβάθμισης θα γίνουν αποδεκτοί ως μηδενικού ρίσκου.
Παρότι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) φέρεται να έχει ενημερώσει τις τράπεζες ότι προκρίνει τη διενέργεια τιτλοποιήσεων, με χρήση του σχεδίου «Ηρακλής», την ίδια στιγμή εγείρει θέματα, που ενδέχεται να επιφέρουν από μικρές τροποποιήσεις ως και αλλαγή σελίδας, στην προσπάθεια να συμφωνηθεί και να νομοθετηθεί ένα συστημικής εμβέλειας σχέδιο για την ταχύτερη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures – NPEs).
Ο επόπτης, αφενός, δεν θέλει να φύγει από την πεπατημένη των ιταλικών τραπεζών, οι οποίες μείωσαν αισθητά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, χάρη στις κρατικές εγγυήσεις, αφετέρου, δείχνει να ανησυχεί για τα στοιχεία κινδύνου που μπορεί να ενέχουν ακόμη και οι τίτλοι πρώτης διαβάθμισης τιτλοποιήσεων.
Εξού και ενημέρωσε προφορικά τις τράπεζες ότι θα πρέπει για εν εξελίξει τιτλοποιήσεις και όσες ακολουθήσουν να εξετάζεται, κατά προτεραιότητα, πόσο συμφέρουσα είναι η ένταξή τους στο σχέδιο «Ηρακλής». Με δεδομένο, δε, ότι ο SSM κρατά το «υπερόπλο» έγκρισης του συντελεστή ρίσκου, με τον οποίο σταθμίζονται στο ενεργητικό οι τίτλοι πρώτης διαβάθμισης, η οδηγία του δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Την ίδια στιγμή, όμως, ζητά να υπάρξουν αλλαγές στο σχέδιο «Ηρακλής», σημειώνοντας ότι με την τωρινή του μορφή, οι τίτλοι πρώτης διαβάθμισης (senior note) δεν μπορούν να λάβουν μηδενικό συντελεστή στάθμισης. Να αναγνωριστούν, δηλαδή, ως μηδενικού ρίσκου.
Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να διακρατούν κεφάλαια καθώς οι senior note τίτλοι θα αυξάνουν το σταθμισμένο σε κίνδυνο ενεργητικό τους, εξέλιξη που θέτει επ’ αμφιβόλω τη λειτουργικότητα του σχεδίου καθώς αποτελεί άλλη μια παράμετρος αύξησης του συνολικού κόστους.
Ο SSM επικαλείται τον κίνδυνο που ενέχουν οι τίτλοι πρώτης διαβάθμισης τιτλοποιήσεων, σύμφωνα με τις ως τώρα ενδείξεις, και ζητά από την Ελληνική Δημοκρατία να δεσμεύσει ρευστότητα (cash collateral) για τις κρατικές εγγυήσεις, προκειμένου να αναγνωρίσει μηδενικό συντελεστή στάθμισης στο ενεργητικό.
Αν η Ελληνική Δημοκρατία δεχθεί την παραπάνω απαίτηση, το ρίσκο των εκδόσεων θα μειωθεί αισθητά και είναι βέβαιο ότι θα λάβουν πιστοληπτική διαβάθμιση υψηλότερη του «BB-» και καλύτερους όρους τιμολόγησης από τα funds. Από την άλλη, όμως, θα δεσμεύσει ρευστότητα αρκετών δισεκατομμυρίων, κάτι που επιδίωξε να αποφύγει τόσο η νυν όσο και η προηγούμενη κυβέρνηση.
Ήδη καταβάλλονται προσπάθειες να επέλθουν τεχνικές βελτιώσεις στο σχέδιο, ώστε να διασφαλισθεί ότι δεν θα απαιτηθεί δέσμευση μετρητών. Δεν είναι σαφές αν για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο θα απαιτηθούν κρίσιμες τεχνικές αλλαγές στη δομή του σχεδίου.
Υπό το πρίσμα ότι ο SSM, αφενός, προκρίνει οι τιτλοποιήσεις να διενεργηθούν μέσω ενός πλαισίου συλλογικής υποβοήθησης, αφετέρου, ζητά αλλαγές στον Ηρακλή, που είναι πιθανόν να απαιτήσουν την εκ νέου έγκριση από την DG Comp, όλα μοιάζουν ξανά ρευστά. Το σίγουρο είναι ότι καμία τιτλοποίηση δεν αναμένεται να κλείσει άμεσα, λόγω προβλημάτων που δεν σχετίζονται μόνο με τον Ηρακλή…
Άλλωστε, ενόψει stress test, οι τράπεζες δεν έχουν λόγο να ολοκληρώσουν μεγάλες τιτλοποιήσεις έως την 31η Δεκεμβρίου, ημερομηνία αναφοράς για το στατικό μοντέλο της άσκησης προσομοίωσης. Και αυτό διότι δεν είναι βέβαιο ότι η επίδραση της μείωσης των NPEs θα μετρήσει περισσότερο από την κεφαλαιακή ζημία που θα επέλθει λόγω πώλησης ή/και δωρεάν απόδοσης τουλάχιστον του 50% των ομολογιών ενδιάμεσης και χαμηλής διαβάθμισης σε επενδυτές.
Διαψεύδει τα περί δέσμευσης μετρητών η κυβέρνηση
Η κυβέρνηση, πάντως, μέσω του υπουργείου Οικονομικών ισχυρίζεται ότι ουδέποτε έχει τεθεί θέμα από πλευράς SSM για δέσμευση μετρητών όσον αφορά στις κρατικές εγγυήσεις. Σημειώνει δε ότι πρόκειται για ανυπόστατες φήμες για τις οποίες έχουν ήδη ενημερωθεί οι αρμόδιες αρχές.