Μία καλή είδηση για την Ισπανία και την Ευρώπη: ο Ζοζέπ Μπορέλ θα είναι ο νέος Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική. Μία εξέλιξη που υπογραμμίζει τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Μαδρίτης.
Το γεγονός δεν στερείται ειρωνείας: ο Ζοζέπ Μπορέλ, ο άνθρωπος που προφανώς θα γυρίσει όλον τον κόσμο ως άτυπος “υπουργός Εξωτερικών” της ΕΕ, δεν μπορεί να ταξιδέψει στο… χωριό του στην Καταλονία. Όπως είχε αποκαλύψει ο ίδιος προ μηνών, μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα Suddeutsche Zeitung, αν το τολμούσε θα ερχόταν αντιμέτωπος με απροκάλυπτο μίσος. Και αυτό γιατί ο Ζοζέπ Μπορέλ, Ισπανός από την Καταλονία, είναι ασυμβίβαστος υπερασπιστής της εδαφικής ακεραιότητας της Ισπανίας. Πολλοί Καταλανοί τον θεωρούν προδότη, έπνεαν μένεα εναντίον του όταν ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ του είχε αναθέσει πέρσι το υπουργείο Εξωτερικών και μάλλον δεν αλλάζουν διάθεση τώρα, που ο Ζοζέπ Μπορέλ αναλαμβάνει ένα από τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ.
Ο νέος Ύπατος Εκπρόσωπος είχε σπουδάσει στο Παρίσι και στο Στάνφορντ, πέρασε μερικά χρόνια της ζωής του σε ισραηλινό κοινόβιο (κιμπούτς) και διαθέτει περισσότερα από 40 χρόνια εμπειρίας στην πολιτική- μεταξύ άλλων ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κανείς δεν αμφιβάλει για τη διανοητική συγκρότηση και το κοσμοπολίτικο πνεύμα του. Μόνο για την ηλικία του διατυπώνονται κάποιες αμφιβολίες, καθώς τον επόμενο χρόνο ο Ζοζέπ Μπορέλ θα κλείσει τα 73.
Εξαιρετικά προσόντα σε δύσκολους καιρούς
Εκτός αυτού ο Ζοζέπ Μπορέλ έχει αποδείξει ότι δεν είναι πάντοτε ο άνθρωπος των χαμηλών τόνων και των λεπτών υπαινιγμών. Αλλά μπορεί και να είναι καλό αυτό, ίσως χρειάζονται πιο ξεκάθαρες κουβέντες σε μία εποχή στρατηγικά κρίσιμη, στην οποία η Ευρώπη επιχειρεί να καθιερωθεί ως αυτάρκης δύναμη ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, ορθώνοντας παράλληλα το ανάστημά της απέναντι στον Βλάντιμιρ Πούτιν. Με τη νέα πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την Κριστίν Λαγκάρντ ως επικεφαλής της ΕΚΤ και τον Ζοζέπ Μπορέλ στη διεθνή πολιτική οι Ευρωπαίοι έχουν συγκεντρώσει μία ισχυρή ομάδα από έμπειρους πρωταγωνιστές, τους οποίους στηρίζουν ο Εμανουέλ Μακρόν και η Άγκελα Μέρκελ. Το ζήτημα είναι κατά πόσον ο Μπορέλ θα καταφέρει να τηρήσει και τις απαραίτητες ενδοευρωπαϊκές ισορροπίες, συνεκτιμώντας τα ιδιαίτερα συμφέροντα της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.
Ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον διαφαίνονται πάντως για τους ανθρώπους που υποφέρουν σε δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής. Ως νέος επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας ο Μπορέλ θα μπορούσε να εντείνει την πίεση προς τα αυταρχικά καθεστώτα. Στην πατρίδα του είχε πρωτοστατήσει στις προσπάθειες για αναγνώριση του Χουάν Γκουαϊδό ως μεταβατικού προέδρου στη Βενεζουέλα. Για τη Λατινική Αμερική η Ισπανία παραμένει κύριος εταίρος και συνομιλητής στην Ευρώπη. Σε πολλές περιπτώσεις, πολιτικές θέσεις για τις χώρες της περιοχής που αρχικά διατυπώνονται στη Μαδρίτη επανλαμβάνονται αργότερα σε ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τελικά αποτυπώνονται στην πολιτική πολλών ευρωπαϊκών πρωτευουσών.
Βερολίνο- Παρίσι- Μαδρίτη, ο νέος άξονας της ΕΕ
Τώρα η Ισπανία ανεβάζει τον πήχη των φιλοδοξιών της και σε αυτή τη συγκυρία ο Ζοζέπ Μπορέλ μπορεί να αποδειχθεί ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Ο στόχος είναι να συμπληρώσει η Μαδρίτη τον άξονα Βερολίνου-Παρισίων μετά το Brexit και την αποξένωση της Ιταλίας από της Βρυξέλλες. Για την Ευρώπη μία τέτοια εξέλιξη θα ήταν θετική. Ο Νότος της Ευρώπης θα αποκτούσε επιτέλους έναν συνήγορο αξιόπιστο, φιλοευρωπαίο και αφοσιωμένο στην πολυμερή διπλωματία. Με τη συμμετοχή και της Πορτογαλίας η Ιβηρική Χερσόνησος θα αναδεικνυόταν πλέον οριστικά σε έναν τρίτο πόλο ισχύος με πανευρωπαϊκή εμβέλεια. Συμπαγής δημιοσιονομική και οικονομική πολιτική σε συνδυασμό με φιλελεύθερη κοινωνική πολιτική- τί άλλο θα μπορούσε να επιθυμεί ο ευρωπαϊκός Βορράς;
Ντάβιντ Χένεμπεργκερ
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
- Deutsche Welle