Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αποκομίσει κέρδη περίπου 8 δισεκατομμυρίων ευρώ από το απόθεμά της σε χρέος της ελληνικής κυβέρνησης.
Σε γραπτή απάντηση σε αίτημα έλληνα ευρωβουλευτή, η ΕΚΤ δήλωσε ότι το απόθεμα σε ελληνικά κρατικά ομόλογα που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος αγορών ομολόγων για τίτλους και αγορές (SMP ) είχαν ως αποτέλεσμα καθαρά έσοδα ύψους 7,8 δισεκατομμυρίων ευρώ μεταξύ 2012 και 2016. Αυτά τα κέρδη – όπως και με άλλα που προέρχονται από εθνικές ομολογίες – στη συνέχεια ανακατανέμονται σε όλες τις κεντρικές τράπεζες των 19 χωρών της ευρωζώνης.
Το πρόγραμμα SMP ξεκίνησε στην αρχή της κρίσης χρέους της ευρωζώνης το 2010 και αυξήθηκε για να συμπεριλάβει το δημόσιο χρέος της Ιταλίας και της Ισπανίας το 2011. Σχεδιάστηκε για να χαλαρώσει την πίεση της αγοράς στο κόστος δανεισμού των κρατών μελών της ευρωζώνης και προηγήθηκε της μεγαλύτερης διάρκειας φιλόδοξο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της κεντρικής τράπεζας, το οποίο ξεκίνησε το 2015.
Η είδηση κερδών δισεκατομμυρίων ευρώ είναι πιθανό να εξοργίσουν τους σκληροπυρηνικούς στην ελληνική κυβέρνηση, οι οποίοι έχουν εδώ και καιρό προτρέψει την ΕΚΤ να συμπεριλάβει την Ελλάδα στην τρέχουσα δέσμη του QE της κεντρικής τράπεζας.
Τα οφέλη του SMP έχουν υποσχεθεί στην Ελλάδα σε διάφορα σημεία κατά τη διάρκεια των επτά ετών οικονομικών διασώσεων. Σε συνομιλίες σχετικά με τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους τον περασμένο Μάιο, οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης πρότειναν να επιστρέψουν τα κέρδη από την κατοχή ομολόγων για το 2014 στην κυβέρνηση των Αθηνών, ώστε να ελαφρύνει η πίεση στην χώρα που δοκιμάζεται από έλλειψη ρευστότητας.
Η Ελλάδα αποκλείστηκε από το QE, καθώς εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την τρίτη κοινοτική διάσωση της ΕΕ η οποία θα λήξει τον προσεχή Αύγουστο. Η ΕΚΤ έχει επιμείνει ότι οποιαδήποτε ένταξη στο QE θα έρθει μόνο όταν η κεντρική τράπεζα έχει θεωρήσει το 180 τοις εκατό χρέους της Ελλάδας προς το ΑΕΠ ως βιώσιμο.
Το μεγαλύτερο μέρος του κυβερνητικού χρέους της Ελλάδας, ύψους σχεδόν 300 δισεκατομμυρίων ευρώ, βρίσκεται στα χέρια των πιστωτών του διεθνούς και όχι του ιδιωτικού τομέα. Μια ανάλυση από την εκστρατεία Jubilee Debt το 2015 υπολόγισε ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε αποκομίσει κέρδη ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα δάνειά του στη χώρα.
Στην επιστολή της την Τρίτη, η ΕΚΤ δεν έδωσε λεπτομέρειες για τα κέρδη που συσσωρεύτηκαν βάσει συμφωνίας με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, γνωστές ως ANFA.
«Πρόκειται για θέμα εθνικής αρμοδιότητας και δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΚΤ», δήλωσε η κεντρική τράπεζα. Πρόσθεσε ότι οι αποφάσεις σχετικά με το τι θα κάνουν με τα κέρδη θα λαμβάνονται από τα εθνικά κράτη μέλη.
«Οποιαδήποτε μελλοντική απόφαση για τη μεταφορά ποσών ισοδύναμων με τα έσοδα της Εθνικής Κεντρικής Τράπεζας προς το Ελληνικό Δημόσιο δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΚΤ ή των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών, αλλά στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ» , ανέφερε η επιστολή που υπέγραψε ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.