Κάποια στιγμή αργότερα φέτος ή στις αρχές του 2018, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ σκοπεύει να κάνει έναν πρωτοφανή ελιγμό: να μειώσει τα τεράστια αποθέματα ομολόγων που έχει συσσωρεύσει στην προσπάθειά της να στηρίξει την οικονομία κατά την τελευταία δεκαετία. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα λάθος, τόσο ως προς την ιδέα όσο και ως προς την εφαρμογή.
Η μείωση είναι πιθανό να είναι μεγάλη. Οι αξιωματούχοι της Fed θεωρούν ότι θα ήταν σκόπιμο να συρρικνωθεί ο ισολογισμός της τράπεζας, ο οποίος υπερβαίνει σήμερα τα 4 τρισ. δολάρια. Σχεδιάζουν να το κάνουν αφήνοντας σε μεγάλο βαθμό τα ομόλογα να ωριμάσουν χωρίς να τα αντικαταστήσουν με νέες αγορές.
Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η Fed ορθώς στοχεύει σε έναν μικρότερο ισολογισμό, το να επιδιώξει αφήνοντας τον να στεγνώσει είναι λάθος τρόπος. Τα περιουσιακά στοιχεία αποτελούνται κυρίως από ενυπόθηκα χρεόγραφα, τα οποία ωριμάζουν με ρυθμό που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πότε οι άνθρωποι αποφασίζουν να πληρώσουν τα στεγαστικά τους (επειδή είτε πωλούν είτε αναχρηματοδοτούν τα σπίτια τους). Ως αποτέλεσμα, η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να χάσει τον έλεγχο ενός σημαντικού εργαλείου νομισματικής πολιτικής: Εάν πολλοί άνθρωποι ξαφνικά επέλεγαν να πληρώσουν, θα περιόριζαν δραστικά τους τίτλους που διακρατά η Fed, συσφίγγοντας αποτελεσματικά την πολιτική της. Η μείωση των παγίων μέσω ηθελημένων πωλήσεων που θα εξαρτώνται από τις οικονομικές συνθήκες θα αποτελούσε μια καλύτερη προσέγγιση.
Τούτου λεχθέντος, είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί η Fed θέλει να συρρικνώσει τον ισολογισμό της. Με την επιλογή μιας “ουδέτερης” θέσης που είναι σύμφωνη με τους στόχους για χαμηλή ανεργία και πληθωρισμό 2%, η κεντρική τράπεζα έχει ουσιαστικά δύο επιλογές:
1. Μικρότερο ισολογισμό και σχετικά χαμηλά επιτόκια
2. Μεγαλύτερο ισολογισμό και σχετικά υψηλά επιτόκια
Ποιο από τα δύο είναι καλύτερο; Η πρώτη προσέγγιση απαιτεί από την Fed να ενισχύει τον ισολογισμό της, αγοράζοντας πολλά περιουσιακά στοιχεία οποτεδήποτε αντιμετωπίζει βαθιά ύφεση -ένα μονοπάτι πολιτικής που τείνει να εγείρει έντονη πολιτική αντίδραση (θυμηθείτε τη Sarah Palin να καλεί τον τότε Πρόεδρο Ben Bernanke να “πάψει και να εγκαταλείψει”, όταν η Fed ξεκίνησε τον δεύτερο γύρο αγοράς ομολόγων το Νοέμβριο του 2010). Αντιθέτως η δεύτερη προσέγγιση, επιτρέπει στην Fed να προετοιμαστεί τώρα διατηρώντας ένα μεγάλο ισολογισμό. Μπορεί να αντισταθμίσει τυχόν πληθωριστικές πιέσεις αυξάνοντας τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια -μια πολιτική που έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι αφήνει στην κεντρική τράπεζα μεγαλύτερο περιθώριο να μειώσει τα επιτόκια όταν έρθει η επόμενη ύφεση.
Σίγουρα, η διατήρηση ενός διογκωμένου ισολογισμού θα προσθέσει κάποια επιπλέον βάρη στη Fed. Καθώς η οικονομία θα αναπτύσσεται, για παράδειγμα, η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να αυξάνει τα περιουσιακά της στοιχεία για να διασφαλίζει ότι δεν είναι ανεπαρκή απέναντι στον κίνδυνο ύφεσης. Αυτό, και όχι η συρρίκνωση, είναι η πολιτική που οι αξιωματούχοι της Fed πρέπει να αρχίσουν να διαμορφώνουν και να επικοινωνούν.
