Μία από τις αναμφίβολες ικανότητες του Εμανουέλ Μακρόν είναι η πειστικότητα. Δημιούργησε ένα πολιτικό κίνημα από το μηδέν και συγκέντρωσε αρκετές ψήφους από τα κατεστημένα κόμματα της Γαλλίας για να κερδίσει το κλειδί του Μεγάρου των Ηλυσίων.
Θα χρειαστεί αυτές τις ικανότητες και πολλές ακόμη για να εφαρμόσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που ξέφυγαν από τους προκατόχους του – απελευθερώνοντας την αγορά εργασίας της Γαλλίας.
Μόλις πέρυσι, η Γαλλία συζητούσε την τελευταία από πολλές προσπάθειες να κάνει τους εργασιακούς της νόμους λιγότερο άκαμπτους. Ύστερα από οργισμένες διαδηλώσεις, το σχέδιο αραιώθηκε υπερβολικά – και ακόμη και τότε εφαρμόστηκε με τη χρήση ειδικής πρόβλεψης του συντάγματος που επέτρεψε στην κυβέρνηση να προσπεράσει το κοινοβούλιο. Αυτή η μάχη ουσιαστικά καθόρισε την τύχη του προκατόχου του Μακρόν Φρανσουά Ολλάντ. Ο Μακρόν δε θα πρέπει να τρέφει αυταπάτες για τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει.
Η γνωστή 35ωρη εβδομάδα δεν είναι το κύριο πρόβλημα, τουλάχιστον στον ιδιωτικό τομέα. Πολλοί εργαζόμενοι δουλεύουν πολύ περισσότερες ώρες (και πληρώνονται γενναιόδωρα γι’ αυτό). Το πραγματικό ζήτημα είναι οι εργασιακοί νόμοι που δεν αφήνουν σχεδόν κανένα περιθώριο για διαπραγματεύσεις σε εταιρικό επίπεδο. Οι όροι διέπονται από περίπλοκες ρυθμίσεις και συλλογικές συμβάσεις που είναι εξαιρετικά κεντροποιημένες. Περισσότερο από 95% των εργαζομένων καλύπτονται από τέτοιου είδους συμφωνίες – παρ’ ότι λιγότερο από 8% των εργαζομένων (και ακόμη λιγότεροι στον ιδιωτικό τομέα) συμμετέχουν σε συνδικαλιστικές ενώσεις.
Ο νόμος «Ελ Κομρί», όπως ονομάστηκε η προσπάθεια του 2016, έκανε λίγο πιο εύκολο για τις επιχειρήσεις να απολύουν εργαζομένους για οικονομικούς λόγους. Επίσης, απελευθέρωσε ως ένα σημείο τις ώρες εργασίας. Όμως σε καμία περίπτωση δεν έφτασε αυτά που είχε υποσχεθεί ή αυτά που χρειάζονταν. Τα επιτρεπτά κριτήρια για μια απόλυση παραμένουν αόριστα και η χρήση τους μπορεί να διαφοροποιηθεί ανά τοπική αρχή. Εάν ένα γαλλικό υποκατάστημα διεθνούς εταιρείες αντιμετωπίζει προβλήματα, δεν μπορεί να απολύσει προσωπικό εάν η μητρική εταιρεία δεν έχει πρόβλημα – σίγουρα κάτι που δεν προσελκύει ξένους επενδυτές.
Ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να προστατέψει τους εργαζομένους έχει γίνει τεράστιο εμπόδιο για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Και ο εργασιακός κώδικας δεν είναι ο μόνος που κρατά τους πολίτες χωρίς δουλειά. Η Γαλλία χρειάζεται επίσης μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Υπάρχουν ελάχιστες ευκαιρίες απόκτησης εργασιακών δεξιοτήτων, δημιουργώντας μια μόνιμη τάξη ανέργων και υποαπασχολούμενων. Το σύστημα μαθητείας της Γαλλίας είναι πιο περίπλοκο και πολύ λιγότερο αποτελεσματικό από της Γερμανίας.
Αυτές οι αποτυχίες έχουν βλάψει πολύ περισσότερο τους νέους ανθρώπους. Οι πιέσεις έχουν βοηθήσει στην πυροδότηση της ανόδου του λαϊκισμού, δημιουργώντας απέχθεια για τους ξένους και το ελεύθερο εμπόριο και μειώνοντας τη στήριξη για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Μακρόν γνωρίζει τα διακυβεύματα και φαίνεται να μη φοβάται να τα βάλει με τα συνδικάτα, κάτι που αποτελεί ενθαρρυντικό σημάδι. Όμως η κατάκτηση της προεδρίας δεν ήταν αρκετή. Τώρα χρειάζεται να πείσει τους ψηφοφόρους να δώσουν στο κόμμα του την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Ακόμη κι αν τα καταφέρει, το έργο του θα είναι δύσκολο. Αν όχι, οι προοπτικές για τις μεταρρυθμίσεις που τόσο χρειάζεται η Γαλλία δεν είναι ενθαρρυντικές.