Σκληρή κριτική με στόχο το Μέγαρο Μαξίμου, μακριά από ακραίες διατυπώσεις αλλά με σαφέστατες αιχμές, άσκησε ο Κώστας Καραμανλής από τη Θεσσαλονίκη, στην πρώτη από τις τρεις παρεμβάσεις του στον επόμενο μήνα, καθώς ετοιμάζει νέες ομιλίες τέλος Νοεμβρίου στην Πάτρα και αρχές Δεκεμβρίου στην Αθήνα. Από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών όπου παρουσιάστηκε το βιβλίο του δημοσιογράφου Βαγγέλη Πλάκα «Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η Θεσσαλονίκη», ο πρώην πρωθυπουργός δεν κατονόμασε σε κανένα σημείο της εικοσάλεπτης ομιλίας του τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή την κυβέρνηση. Ωστόσο ήταν εμφανείς οι προειδοποιήσεις και τα μηνύματα σχετικά με τα εθνικά, τους θεσμούς, τις κοινωνικές ανισότητες – πότε στην κυβερνητική έδρα, πότε ευρύτερα στο πολιτικό σύστημα.
Το καρφί για τα εθνικά
και ο… Πλούταρχος
Τέσσερα 24ωρα μετά την «παγωμένη» συνύπαρξή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στα ορεινά της Φιλοθέης, αλλά και τέσσερις ημέρες πριν από την έλευση του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στην Αθήνα, ο Καραμανλής κράτησε για το τέλος τα ελληνοτουρκικά με καθαρή την αντίθεσή του στην ενόχληση που έδειξε το προηγούμενο διάστημα το Μαξίμου για σχετικούς προβληματισμούς που ανέδειξε και ο Αντώνης Σαμαράς. Δεν ήταν μόνο η αποστροφή του Καραμανλή ότι «είναι εύλογες και υπαρκτές» οι ανησυχίες που εκφράζονται για τα εθνικά – «τους δημιουργεί άλλωστε», επισήμανε, «ο αυξανόμενος αναθεωρητισμός της Τουρκίας». Ηταν κυρίως το… καρφί ότι «είναι λάθος να αντιμετωπίζονται ως επικριτικές» αυτές οι ανησυχίες, «εφόσον μάλιστα η χώρα παραμένει προσηλωμένη στην εθνική γραμμή». Επιπλέον απαντώντας σε ό,τι «ακούγεται από κάποιες πλευρές τελευταία», πως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν διατεθειμένος να μπει σε εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση με την Τουρκία, έκανε λόγο για ισχυρισμό «ανακριβή, έωλο και ίσως εκ του πονηρού».
Εξίσου καυστικές αναφορές έκανε ως προς τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων με αναφορές σε δημοσκοπικά δεδομένα (της Metron Analysis για το Mega) που έδειξε το 50% των πολιτών να αισθάνονται «εκτός τειχών», δηλαδή σε επισφαλή θέση. Ο Καραμανλής επικαλέστηκε τον Πλούταρχο: «Η ανισορροπία μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι η αρχαιότερη και πιο μοιραία ασθένεια κάθε δημοκρατίας». Και χαρακτήρισε «βόμβα, και μάλιστα όχι βραδυφλεγή» στα θεμέλια της δημοκρατικής ομαλότητας «το ογκούμενο χάσμα μεταξύ λίγων εχόντων και πολλών μη εχόντων». Μερικούς μήνες μετά το αναπάντεχο 28% της ευρωκάλπης και την τεράστια αποχή, ο Καραμανλής προειδοποίησε για το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα χάνει τη νομιμοποίησή του στα μάτια των πολλών. «Μεταβάλλονται είτε σε “φυγάδες της πολιτικής”, δηλαδή απορρίπτουν τη συμμετοχή τους στα κοινά, είτε σε “πολιτικούς νομάδες” εγκαταλείποντας ιστορικά κόμματα και στρέφονται σε πιο ακραίες φωνές» είπε, απασφαλίζοντας απέναντι σε όσους «ρίχνουν λάδι στη φωτιά» και «υπεροπτικά και αλαζονικά υποτιμούν τους δυσαρεστημένους ως οπισθοδρομικούς, ψεκασμένους ή εξτρεμιστές».
Ο διχασμός, η στοχοποίηση
και η Μακεδονία
Ως προς το πολιτικό κλίμα, σε ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ανέφερε ότι «η δημοκρατία δεν ανθεί εκεί όπου τον πρώτο λόγο έχουν οι προσωπικές διαμάχες, οι άκρατοι κομματικοί ανταγωνισμοί, ο διχασμός», μιλώντας για κινδύνους που πρέπει να αντιμετωπιστούν «προτού προξενήσουν ανεπανόρθωτες βλάβες». Εξάλλου στάθηκε τόσο στην «αυξανόμενη έλλειψη» στους θεσμούς («αν οι πολλοί δεν εμπιστεύονται τη Δικαιοσύνη, ναρκοθετείται το δημοκρατικό πολίτευμα») όσο και στην ανάγκη «αμερόληπτης ενημέρωσης». Αυστηρά σχολίασε ότι «τείνει να γίνει κανόνας η προπαγάνδα της στοχοποίησης και κατασυκοφάντησης», χαρακτηρίζοντας αντιδημοκρατική λογική το «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εχθρός». Με εκτενείς παραπομπές στον ιδρυτή της ΝΔ, εξάλλου, ξεκίνησε την ομιλία του με ενθουσιώδη αναφορά στη Μακεδονία: «Η Βεργίνα, και οι Αιγές, το Δίον, σήμερα η Αμφίπολη είναι η αμάχητη απόδειξη ότι ο πολιτισμός της αρχαίας Μακεδονίας είναι μόνο ελληνικός!».
ΝΔ και ΠΑΣΟΚ σε σταθερή τροχιά σύγκρουσης
Η μία πλευρά σηκώνει άμεσα το γάντι στην άλλη με στόχο να την εκθέτει για τη στάση της στα πεδία της καθημερινότητας. Ανάμεσα στην κυβερνητική παράταξη και στο ΠΑΣΟΚ ξεσπά «πόλεμος» με κάθε ευκαιρία, προδιαγράφοντας κλιμακούμενες εντάσεις διαρκείας. Οταν στο Μαξίμου αποφάσισαν να… μετρήσουν τα πασοκικά «όχι» σε κυβερνητικές πρωτοβουλίες έπειτα από την επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη με στόχο να του χρεώσουν ότι λέει «σταθερό “όχι” στο να αποκτήσει η χώρα σοβαρή αντιπολίτευση», η Χαριλάου Τρικούπη μέτρησε τα κυβερνητικά «όχι» στην επίλυση θεμάτων που απασχολούν τους πολίτες – από την ακρίβεια έως τη στεγαστική κρίση. «Το ΠΑΣΟΚ θα αποδομεί κάθε κυβερνητική απόφαση, που είναι εις βάρος της κοινωνίας (…) Οι πολίτες θέλουν μια άλλη διακυβέρνηση, με άλλο ύφος, άλλο ήθος και άλλη κατεύθυνση» ήταν η αντεπίθεση του εκπροσώπου Τύπου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Τσουκαλά στην επίθεση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε χθες από το Ναύπλιο νέες αναφορές στον πολιτικό αντίπαλό του, εστιάζοντας στα της οικονομίας και στο μοντέλο των τοπικών διαβουλεύσεων για τα περιφερειακά «αναπτυξιακά» σχέδια. «Εχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να συνδυάζουμε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με περαιτέρω μειώσεις φόρων» είπε, χαράσσοντας ξανά ορίζοντα 2027.