Κάθε μία ημέρα που περνά, από τότε που ο Πρόεδρος Donald Trump ανέλαβε τα καθήκοντά του, δείχνει να φέρνει ένα νέο πολιτικό σοκ, οπότε ίσως προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά κινείται κοντά στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών.
Ο νέος Πρόεδρος μπορεί να είναι απρόβλεπτος, αλλά αυτή η μεταβλητότητα δεν έχει ακόμη διαχυθεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αλλά θυμηθείτε, ανεξάρτητα από τον Πρόεδρο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι επενδυτές να βρεθούν αντιμέτωποι με μια bear market στη διάρκεια της θητείας ενός Προέδρου. Οι bear markets είναι το φυσικό αποτέλεσμα ενός πολύπλοκου συστήματος, όπως η χρηματιστηριακή αγορά, η οποία καθοδηγείται από συναισθήματα που μπορεί συχνά να οδηγήσουν τα πράγματα στα άκρα.
Δεν είναι διασκεδαστικό να αγχωνόμαστε για τις bear markets την περίοδο που οι αγορές κινούνται κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, αλλά θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τη διολίσθηση της αγοράς προτού συμβεί και όχι όταν θα βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκδηλώθηκαν 15 bear markets στον S&P 500:
Κατά μέσο όρο, οι περίοδοι αυτές διήρκεσαν σχεδόν ένα χρόνο, με τις μετοχές να υποχωρούν σχεδόν 30%. Μπορεί, επίσης, να χρειαστεί να περάσει κάποιο διάστημα για την επιστροφή στα επίπεδα προ bear market. Η μακρύτερη περίοδος επαναφοράς ήταν μετά την bear market του 2000-2002, καθώς χρειάστηκαν 5 χρόνια και 8 μήνες για να ανακάμψει ένας επενδυτής από τα προηγούμενα υψηλά. Μετά την ύφεση του 2007, χρειαζόταν κανείς 4 χρόνια και 5 μήνες για να πάρει πίσω τα χρήματά του.
Μια μέση bear market θα οδηγούσε τον S&P 500 στις 1.600 μονάδες από το σημερινό επίπεδο των 2.300 μονάδων. Αυτό είναι σίγουρα ένα βαρύ χάπι να καταπιούμε, αλλά μας οδηγεί απλά πίσω στο σημείο όπου βρισκόμασταν στα μέσα του 2013 -δεν είναι ακριβώς το τέλος του κόσμου.
Εάν υποθέσουμε ότι είστε ένας μακροπρόθεσμος επενδυτής, θα πρέπει να έχετε και άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων για να μείνετε ζωντανοί και υγιείς κατά τη διάρκεια αυτής της σοβαρής κάμψης της αγοράς. Για αυτήν ακριβώς την περίπτωση είναι φτιαγμένα τα ομόλογα υψηλής ποιότητας. Ο ακόλουθος πίνακας δείχνει πόσο απέδωσαν τα μεσοπρόθεσμης διάρκειας ομόλογα στη διάρκεια των παραπάνω bear markets:
Μπορείτε να δείτε ότι τα ομόλογα έχουν κάνει τη δουλειά τους προστατεύοντας τους επενδυτές κατά τη διάρκεια σοβαρών πτώσεων της χρηματιστηριακής αγοράς. Από τις 15 bear markets της λίστας, υπήρχε μόνο μία περίπτωση στην οποία τα ομόλογα υποχώρησαν, αλλά ακόμη και τότε η απώλεια ήταν μόλις 1,8% στη σύντομη αλλά σκληρή συντριβή των μετοχών του 1987. Τα ομόλογα μέσης διάρκειας σημείωσαν κατά μέσο όρο άνοδο άνω του 7%, κερδίζοντας ένα spread άνω του 37% σε υπεραπόδοση έναντι των μετοχών στη διάρκεια μιας bear market.
Μία από τις λίγες εγγυήσεις που έχει ένας επενδυτής είναι ότι τα πράγματα θα πάνε σίγουρα στραβά στο μέλλον. Η ανθρώπινη φύση διασφαλίζει ότι αυτό θα συμβεί. Αλλά ταυτόχρονα καθιστά πολύ δύσκολη την πρόβλεψη του πότε θα “χτυπήσει” η επόμενη bear market. Όλα τα δεδομένα του κόσμου για τις αποτιμήσεις, τα θεμελιώδη, τα τεχνικά επίπεδα, τις γεωπολιτικές εξελίξεις και την ψυχολογία δεν μπορούν να σας βοηθήσουν να προβλέψετε την ακριβή στιγμή που άλλοι επενδυτές θα αποφασίσουν συλλογικά ότι ήρθε η ώρα για πανικό.
Η ιστορία μπορεί να αποτελέσει οδηγό για τον τρόπο που εξελίσσονται συνήθως τα πράγματα, αλλά αξίζει να θυμηθούμε ότι κάθε κύκλος είναι διαφορετικός. Το “εκκρεμές” που ταλαντεύεται από την ευφορία στον πανικό μπορεί να το κάνει μετά από πολλά χρόνια -όπως το 2000-2002- ή να το κάνει άμεσα, όπως το 1987. Όλοι οι επενδυτές πρέπει να έχουν ένα εναλλακτικό σχέδιο, διότι οι αγορές σπάνια συνεργάζονται και ξεδιπλώνονται ακριβώς όπως επιθυμείτε. Οι άνθρωποι κατ’ επανάληψη συγκλονίζονται από ό,τι συμβαίνει στις αγορές επειδή δεν προγραμματίζουν το μέλλον.
Οι περισσότεροι επενδυτές εσφαλμένα υποθέτουν ότι βγάζεις χρήμα μόνο στη διάρκεια των bull markets. Οι επιτυχημένοι επενδυτές αντιλαμβάνονται ότι βγάζεις πραγματικό χρήμα όταν επιβιώνεις στις bear markets. Ο καλύτερος τρόπος να προετοιμαστεί κανείς για σοβαρές διαταραχές της αγοράς είναι να προβλέψει πότε θα έρθουν και στη συνέχεια να ακολουθήσει πιστά το σχέδιο αυτό ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στη συνέχεια.