Οι πολίτες της Γροιλανδίας προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για τις γενικές εκλογές, σε μια διαδικασία που συνήθως απασχολεί κυρίως τοπικά μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, φέτος οι εκλογές έχουν λάβει διεθνή διάσταση, καθώς η επιμονή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποκτήσει τον έλεγχο του νησιού έχει φέρει τη Γροιλανδία στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Μιλώντας στο Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ επανέφερε το ζήτημα, δηλώνοντας: “Νομίζω ότι θα το πάρουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο”, προκαλώντας ανησυχία για ενδεχόμενες αμερικανικές πιέσεις, οικονομικές ή ακόμα και στρατιωτικές.
Η ανεξαρτησία στο προσκήνιο
Η προεκλογική εκστρατεία επικεντρώθηκε σε βασικά ζητήματα όπως η επιδίωξη ανεξαρτησίας, η οικονομική ανάπτυξη και οι σχέσεις της Γροιλανδίας με τη Δανία και τις ΗΠΑ. Το νησί παραμένει αυτόνομη περιοχή της Δανίας, λαμβάνοντας ετήσια επιχορήγηση ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων – ποσό που αντιστοιχεί στο 20% του ΑΕΠ του.
Οι πολιτικές δυνάμεις συμφωνούν στη μακροπρόθεσμη επιδίωξη ανεξαρτησίας, ωστόσο διαφωνούν ως προς τη στρατηγική και τον χρονικό ορίζοντα. Ο κυβερνών συνασπισμός, υπό τον πρωθυπουργό Μούτε Έγκεντε, βλέπει την ανεξαρτησία ως σταδιακή διαδικασία που απαιτεί οικονομική προετοιμασία και διαπραγματεύσεις με την Κοπεγχάγη. Αντίθετα, το κόμμα Naleraq ζητά άμεση απόσχιση και προσβλέπει σε αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Η αυξημένη διεθνής προσοχή φαίνεται να επιταχύνει τις εξελίξεις. “Όλη αυτή η προσοχή από τον Τραμπ και τον υπόλοιπο κόσμο επιταχύνει σίγουρα τη διαδικασία της ανεξαρτησίας μας εκατονταπλάσια”, δήλωσε η υποψήφια του Naleraq, Κουπανουκ Όλσεν.
Εξωτερικές παρεμβάσεις και γεωπολιτικά συμφέροντα
Η Γροιλανδία διαθέτει τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και σπάνιων γαιών, απαραίτητων για την τεχνολογία και την άμυνα. Το Πεκίνο ήδη ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής σπάνιων γαιών, γεγονός που αυξάνει την ανησυχία της Ουάσινγκτον για την κινεζική επιρροή στο νησί.
Σε μια κίνηση για την προστασία της εκλογικής διαδικασίας, το κοινοβούλιο της Γροιλανδίας απαγόρευσε πρόσφατα τις πολιτικές δωρεές από ξένους χρηματοδότες, ενώ οι δανικές μυστικές υπηρεσίες ανακοίνωσαν ότι παρακολουθούν πιθανές παρεμβάσεις από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα.
Παρά τις αμερικανικές πιέσεις, ο Έγκεντε ξεκαθάρισε τη στάση της κυβέρνησής του: “Δεν πωλούμαστε και δεν μπορούμε απλά να μας πάρουν”.
Το μέλλον της Γροιλανδίας
Η ανεξαρτησία δεν βρίσκεται επισήμως στην ατζέντα των εκλογών, αλλά το κόμμα Siumut έχει δεσμευτεί για διεξαγωγή δημοψηφίσματος κατά την επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο.
Αναλυτές εκτιμούν ότι το εκλογικό αποτέλεσμα θα καθορίσει την πορεία της Γροιλανδίας προς την αυτοδιάθεση. Με δεδομένη την έλλειψη αξιόπιστων δημοσκοπήσεων, η τελική εικόνα θα αρχίσει να διαμορφώνεται όταν οι πρώτες ψήφοι καταμετρηθούν τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης.