Σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures – NPEs) προβλέπει για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα η Τράπεζα της Ελλάδας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας της Covid-19 και των μέτρων περιορισμού της.
Οι υπηρεσίες της ΤτΕ «έτρεξαν», το προηγούμενο διάστημα, άσκηση, προκειμένου να διερευνήσουν την επίπτωση από την κρίση του Covid-19 στην ποιότητα του ενεργητικού των εγχώριων τραπεζών, τα συμπεράσματα της οποίας κοινοποιήθηκαν στο υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΤτE εκτιμά ότι ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE ratio) θα αυξηθεί μεταξύ 4% με 11%, διαμορφούμενος στα επίπεδα του 44% με 51%. Αυτό σημαίνει αύξηση των προβληματικών δανείων, μεταξύ 6,4 με 18,1 δισ. ευρώ, βάσει της υπόθεσης ότι το υπόλοιπο των προ προβλέψεων δανείων διαμορφώθηκε στο τέλος του περασμένου έτους, μεταξύ 160 με 165 δισ. ευρώ.
Επίσημα στοιχεία για την εξέλιξη του υπολοίπου των προ προβλέψεων δανείων, σε εταιρική βάση (σ.σ. δεν περιλαμβάνονται χρηματοοικονομικές θυγατρικές), δεν έχουν δημοσιοποιηθεί για το τελευταίο τρίμηνο του 2019. Στις 30/9 το υπόλοιπο ανερχόταν σε 169,33 δισ. ευρώ, εκτιμάται, όμως, ότι συνεχίσθηκε η τάση μείωσής του, λόγω πωλήσεων, διαγραφών και αποπληρωμών.
Το μεγάλο εύρος στην εκτίμηση της ΤτΕ εξηγείται, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, από τη μειωμένη ορατότητα, ως προς το βάθος και την ένταση της ύφεσης και την περαιτέρω κλιμάκωση των κυβερνητικών μέτρων στήριξης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, που πλήττονται.
Η κυβέρνηση ενεργοποίησε, ως τώρα, σειρά μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας των πληγεισών επιχειρήσεων (επιστρεπτέα προκαταβολή, επιδότηση επιτοκίου), ενώ αναμένεται το πρόγραμμα δανείων για κεφάλαιο κίνησης με κρατικές εγγυήσεις.
Μέσω των παραπάνω προγραμμάτων, επιχειρείται να στηριχθούν οι επιχειρήσεις με ρευστότητα ως 8 δισ. ευρώ, ώστε να αντιμετωπίσουν τα άμεσα προβλήματα κεφαλαίου κίνησης και να εκκινήσουν τη δραστηριότητά τους, μετά τη σταδιακή άρση των περιορισμών. Για όσο διάστημα οι εταιρείες κάνουν χρήση των παραπάνω «εργαλείων» απαγορεύεται να προχωρήσουν σε απολύσεις.
Ταυτόχρονα, με την απευθείας κρατική ενίσχυση των 800 ευρώ προς τους εργαζομένους επιχειρήσεων, που οδηγήθηκαν σε αναστολή εργασιών, το Δημόσιο ρίχνει στην οικονομία άλλα 6,8 δισ. ευρώ για το 45ήμερο από τα μέσα Μαρτίου ως το τέλος Απριλίου. Αν το πρόγραμμα επεκταθεί και για το δίμηνο Μαΐου-Ιουνίου, το ποσό θα διπλασιασθεί.
Οι τράπεζες από την πλευρά τους προχώρησαν σε αναστολή πληρωμών για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, που πλήττονται, ενώ οι εποπτικές αρχές έχουν παράσχει ευελιξία προκειμένου να αποφευχθεί ο αυτόματος σχηματισμός προβλέψεων. Οι τράπεζες θα προχωρήσουν, τους επόμενους μήνες, σε εξατομικευμένη αξιολόγηση των δανειακών συμβάσεων δανειοληπτών που επλήγησαν από την κρίση, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (European Banking Authority-EBA).
Η EBA διευκρίνισε ότι τα γενικευμένα μέτρα αναστολής πληρωμών, που έχουν ληφθεί από τις εθνικές κυβερνήσεις και τα όργανα της Ε.Ε., δεν οδηγούν αυτόματα σε κατηγοριοποίηση της οφειλής σε αθέτηση, σε ρύθμιση ή σε οφειλή µε ένδειξη αδυναμίας πληρωμής και πως εξατομικευμένες αξιολογήσεις της πιθανότητας πληρωμής θα πρέπει να λάβουν χώρα κατά προτεραιότητα.
Στο τέλος Δεκεμβρίου του 2019 τα NPEs ανήλθαν σε 68 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχούσε στο 40,3% του συνόλου των δανείων. Εκκρεμεί, όμως, η ολοκλήρωση της τιτλοποίησης Cairo και η πώληση του χαρτοφυλακίου Icon από την Εθνική, κινήσεις που αναμένεται να ολοκληρωθούν ως το τέλος του πρώτου εξαμήνου και θα μειώσουν το απόθεμα των NPEs.
Σημειώνεται ότι πέρσι τα NPEs μειώθηκαν κατά 13,8 δισ. ευρώ, χάρη σε πωλήσεις (8,1 δισ.) και σε διαγραφές (4,3 δισ.). Αν η πρόβλεψη της ΤτΕ επιβεβαιωθεί οι τράπεζες θα έχουν χάσει περίπου ένα χρόνο ως προς την προσπάθεια που καταβάλουν να μειώσουν το απόθεμα των NPEs σε επίπεδα αντίστοιχα του ευρωπαϊκού μέσου όρου.