Συμπληρωματικό υπόμνημα για το υπό συζήτηση στη Βουλή εργασιακό νομοσχέδιο απέστειλε η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κωστή Χατζηδάκη, μετά από υποβληθείσες στην ΚΕΕΕ προτάσεις όσον αφορά τη βελτίωση ορισμένων διατάξεων του νομοσχεδίου.
Αναλυτικά, όπως αναφέρεται στο υπόμνημα, δύο βασικές αντιρρήσεις προβλήθηκαν κατά τη συνεδρίαση της τελευταίας Διοικητικής Επιτροπής της ΚΕΕΕ, οι οποίες είναι οι εξής
α) Άρθρο 63: Η εξομοίωση της προθεσμίας προμήνυσης και της αποζημίωσης απόλυσης των εργατοτεχνιτών και των υπαλλήλων, παρά το ότι αποδεδειγμένα η παρεχόμενη εργασία από κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες είναι εντελώς διαφορετική και, ως εκ τούτου, διαφορετικής αξίας, όπως έχουν δεχθεί κατ’ επανάληψη και τα Ελληνικά Δικαστήρια, θα παρουσιάσει αιφνιδιαστικά αυξημένα έξοδα στις επιχειρήσεις και θα δημιουργήσει οικονομικά προβλήματα σε όσες έχουν κάνει τους προγραμματισμούς τους, οι οποίοι με το νέο σύστημα ανατρέπονται. Σκόπιμο κρίνεται να καθιερωθεί η μεταβολή αυτή σταδιακά και σε βάθος ικανοποιητικού χρόνου, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο νέο αυτό καθεστώς, από πλευράς οικονομικών δυνατοτήτων τους.
β) Εξάλλου, η δυνατότητα σε κάθε συλλογικό φορέα εκπροσώπησης εργαζομένων να ασκεί εν ονόματι του εργαζομένου αγωγές και άλλα ένδικα μέσα δημιουργεί αυτόματα μια βιομηχανία δικαστικών διεκδικήσεων σε βάρος επιχειρηματικών φορέων και παραβιάζει την καθιερωμένη αρχή στο δικαιϊκό μας σύστημα ότι όποιος έχει άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον δικαιούται να ασκεί τα στο όνομά του ένδικα μέσα που επιτρέπει η κείμενη νομοθεσία.
Επί των κατ’ άρθρο παρατηρήσεων της ΚΕΕ, σημειώνονται τα ακόλουθα:
Άρθρο 1: Σε διάφορα σημεία του νομοσχεδίου αλλά κυρίως στο άρθρο 1 γίνεται μνεία για «… σειρά από απαράδεκτες συμπεριφορές και πρακτικές…» χωρίς καμιά περαιτέρω οριοθέτηση της ορολογίας αυτής. Για την αποφυγή παρανοήσεων ή και καταχρηστικών εφαρμογών απαιτείται μια αποσαφήνιση της ορολογίας αυτής.
Άρθρο 9: Η πρόβλεψη ης καταπολέμησης της βίας και της παρενόχλησης είναι ορθή. Όμως, για τις μικρές επιχειρήσεις, το εντεύθεν διοικητικό κόστος είναι μεγάλο, ενώ η εισαγόμενη προϋπόθεση των 20 εργαζόμενων είναι πολύ χαμηλή. Προτείνουμε όπως ορισθεί ως όριο ο αριθμός των 70 εργαζόμενων, ενώ για τις μικρές επιχειρήσεις θα πρέπει να προβλεφθεί η παροχή δωρεάν συμβουλευτικών υπηρεσιών, ώστε να είναι δυνατή και σ αυτές η αντιμετώπιση των φαινομένων, στις οποίες αναφέρεται η διάταξη αυτή.
Άρθρο 15: Επί των περιπτώσεων, κατά τις οποίες η απόλυση εργαζόμενου δεν είναι νόμιμη, το γεγονός δε τούτο το αποδείξει ο επικαλούμενος την άκυρη απόλυση εργαζόμενος, τότε ο εργοδότης οφείλει να αποδείξει ότι η απόλυση είναι έγκυρη. Δεν είναι κατανοητό τι επιδιώκει στο σημείο αυτό ο νομοθέτης. Η πάγια δικονομική αρχή επιβάλλει όπως ο επικαλούμενος ένα νομικό γεγονός φέρει και το βάρος της απόδειξης αυτού. Αν δηλαδή ο εργαζόμενος αποδείξει το παράνομο της απόλυσης, γιατί χρειάζεται ο εργοδότης να αποδείξει την εγκυρότητα της απόλυσης, αφού το αντικείμενο αυτό θα έχει ήδη αποδειχθεί κατά την δικαστική διαδικασία.
Άρθρο 19: Οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου αυτού θα πρέπει να εξειδικευθούν ανάλογα με την περίπτωση (αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία) και ανάλογα με την χρονική διάρκεια της παράβασης (μισή ή μια ώρα ή ολόκληρο το οκτάωρο). Η προθεσμία και η υποβολή ένστασης κατά του επιβληθέντος προστίμου θα πρέπει να αναστέλλουν την είσπραξή του, ενώ καλόν είναι να παρέχονται και επιλογές στη καταβολή του.
Άρθρο 20: Το Εθνικό Συμβούλιο Ισότητας των Φύλων αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο θεσμό, αναφέρεται δε και σε ολόκληρο τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο όπως τα Επιμελητήρια συμμετέχουν σ΄ αυτόν.
Άρθρα 24-53 (πλην του άρθρου 28): Το πνεύμα και η σκοπιμότητα των άρθρων αυτών είναι να ρυθμίσουν θέματα ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Η καινοτομία αυτή είναι ορθή, θα πρέπει όμως να ληφθεί μέριμνα ώστε οι άδειες μικρής διάρκειας, αθροιζόμενες, να μη υπερβαίνουν μια μορφή εύλογου χρονικού διαστήματος.
Άρθρο 27: Εκφράζουμε την άποψη ότι η διάταξη αυτή πρέπει να εναρμονισθεί με την αντίστοιχη κοινοτική διάταξη (Οδηγία 2019/1158, άρθρα 4 και 8), που προβλέπει άδεια πατρότητας 10 ημερών. Επί πλέον, θα πρέπει να ξεκαθαρισθεί ότι η καταβολή των αποδοχών για την χρονική αυτή περίοδο αναλαμβάνεται από τον ΟΑΕΔ (ή από κάποιο άλλο κρατικό φορέα) και όχι από τον εργοδότη, κυρίως ενόψει των χειμαζόμενων λόγω της πανδημίας, αλλά και της γενικότερης οικονομικής κρίσης επιχειρηματιών.
Άρθρο 28: Με την ρύθμιση της διάταξης αυτή χορηγείται σε κάθε γονέα άδεια μέχρι το τέκνο να συμπληρώσει το 8ο έτος αντί του 6ου που ισχύει σήμερα. Θα πρέπει να διευκρινισθεί ποίος υποχρεούται στην καταβολή των αποδοχών των περιόδων αυτών. Ορθό και δίκαιο είναι να ικανοποιείται το κοινωνικό αυτό μέτρο με κρατικούς πόρους και οι αποδοχές να καταβάλλονται από τον ΟΑΕΔ ή από άλλο κρατικό φορέα.
Άρθρο 29: Και στο άρθρο αυτό γεννάται το ίδιο ερώτημα ως προς το ποιος καταβάλλει τις αποδοχές του φροντιστή. Και εδώ επαναλαμβάνουμε ότι ορθό και δίκαιο είναι να ικανοποιείται το κοινωνικό αυτό μέτρο με κρατικούς πόρους και οι αποδοχές να καταβάλλονται από τον ΟΑΕΔ ή από άλλο κρατικό φορέα.
Άρθρο 31: Η διάταξη αυτή εισάγει την έννοια των ευέλικτων μορφών εργασίας. Όμως, η διατύπωση είναι ασαφής και θα δημιουργηθούν προβλήματα όσον αφορά την ορθή εφαρμογή της. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμπληρωθεί με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες θα είναι δυνατή η υλοποίηση των ευέλικτων αυτών ρυθμίσεων εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, φρονούμε ότι στην παρ. 3 θα πρέπει να γίνει μια συμπλήρωση με τη φράση «η οποία γίνεται δεκτή με την επίκληση του διευθυντικού δικαιώματος».
Άρθρο 38: Η διάταξη αυτή προσδιορίζει την ηλικία των 18 ετών για την προβλεπόμενη άδεια, η οποία ηλικία όμως είναι υπερβολική. Νομίζουμε ότι θα πρέπει να παραμείνει η ηλικία των 16 ετών. Επίσης, είναι σκόπιμο να συμπληρωθεί η διάταξη αυτή με την διευκρίνιση ότι η άδεια αυτή καλύπτει μόνο όταν συμπίπτουν η ώρα ενημέρωσης με την ώρα εργασίας.
Άρθρο 48: Η ακυρότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας πατέρα νεογέννητου τέκνου για ένα εξάμηνο από τον τοκετό είναι υπερβολικό μέτρο και στρέφεται κατά της επιχείρησης, την στιγμή κατά την οποία το νεογέννητο προστατεύεται από την μητέρα του, τυχόν απόλυση της οποίας είναι απολύτως άκυρη λόγω του ειδικού χαρακτήρα του κοινωνικού αυτού μέτρου, το οποίο είναι γενικά αποδεκτό. Ο πατέρας νεογέννητου τέκνου απολαμβάνει των αδειών πατρότητας, ο θεσμός δε αυτός είναι αρκετός για την στήριξη του κοινωνικού αυτού χαρακτήρα. Η εισαγόμενη ακυρότητα και μάλιστα για ένα εξάμηνο οδηγεί σε απορρύθμιση της επιχειρηματικής δράσης και περιορίζει υπεράγαν το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη. Κρίνεται σκόπιμο όπως η διάταξη αυτή διαγραφεί.
Άρθρο 65: Πρέπει στην διάταξη αυτή να διευκρινισθεί επαρκώς για πόσους μήνες θα διαρκεί η προστασία του πατέρα από τις απολύσεις. Όπως έχει διατυπωθεί η διάταξη αυτή εξάγεται το συμπέρασμα ότι η προστασία αυτή διαρκεί 18 μήνες ενώ στο άρθρο 48 αναφέρονται 6 μήνες.
Άρθρο 66: Η τηλεργασία ως θεσμός ενισχύεται από το νομοσχέδιο, παρά το ότι έχει επιβληθεί στη δημόσια ζωή του τόπου εξ αιτίας της πανδημίας. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην νέα αυτή ρύθμιση, όπως επίσης και σε άλλες συγγενείς ρυθμίσεις (υγεία και ασφάλεια, άλλες διοικητικές υποχρεώσεις), με στόχο την μη δημιουργία και άλλων επιπρόσθετων εξόδων σε βάρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Έχει προταθεί όπως το θέμα αυτό συζητηθεί στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων για την σύσταση της νέας Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης εργασίας και μέσω αυτής να εισαχθούν οι νέες ρυθμίσεις.
Άρθρο 74: Η καθιέρωση της ψηφιακής κάρτας εργασίας μπορεί, από τη μια πλευρά, να εξυγιάνει το όλο καθεστώς της εργασίας, όμως, ο τρόπος που εισάγεται είναι εξαιρετικά επιβαρυντικός για τις μικρές και μεσαίες, κυρίως, επιχειρήσεις. Η εγκατάσταση νέων ηλεκτρονικών συστημάτων για την υλοποίηση του θεσμού αυτού σημαίνει σημαντικό κόστος για τον επιχειρηματικό κόσμο, για τον λόγο δε αυτό απαιτείται η συνδρομή του Κράτους, άλλως θα υπάρξουν παραλείψεις και ελλείψεις και, σε κάθε περίπτωση, μη ολοκληρωμένη εφαρμογή του θεσμού. Τέλος, τα προβλεπόμενα πρόστιμα είναι εξοντωτικά για τον εργοδότη, χρειάζεται δε η επανεξέτασή τους.
Άρθρο 78: Η διάταξη του άρθρου αυτού κρίνεται εξωπραγματική διότι παραβλέπει τον ασυνήθη κανόνα της απασχόλησης του εργαζόμενου σε έκτακτες περιστάσεις, για λόγους φόρτου εργασίας ή λόγω ειδικών και απρόβλεπτων αναγκών. Η επιπρόσθετη αποζημίωση του εργαζόμενου, που υποχρεώνεται, για τους έκτακτους λόγους αυτούς, να εργασθεί, δικαιολογείται εφόσον βρίσκεται στα όρια της λογικής (σήμερα είναι 80%), ενώ κάθε υπέρβαση του λογικού αυτού ορίου (εισάγεται με το νομοσχέδιο το ποσοστό του 120%) δημιουργεί οικονομικά προβλήματα στις επιχειρήσεις με ποικίλες συνέπειες.