Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 έδειξε τι συμβαίνει όταν το τραπεζικό σύστημα στερείται ενός επαρκούς μετοχικού κεφαλαίου, ικανού να απορροφά τις ζημιές. Ανίκανες να αντλήσουν αυτά που χρειάζονταν από τους επιφυλακτικούς επενδυτές, οι τράπεζες αναγκάστηκαν να περιορίσουν δραστικά το δανεισμό ακριβώς στη χειρότερη στιγμή για την οικονομία.
Τελικά, μόνο η εμπιστοσύνη και οι πιστώσεις της αμερικανικής κυβέρνησης – και μια άμεση ένεση ρευστότητας άνω των 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων από χρήματα των φορολογουμένων- μπόρεσαν να τις στηρίξουν.
Το μάθημα δείχνει να είναι αρκετά σαφές: Οι τράπεζες πρέπει να αντλούν κεφάλαια όταν μπορούν και νωρίτερα από όταν πρέπει. Η Federal Reserve προφανώς δεν το έχει μάθει.
Ο νόμος Dodd-Frank για τη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού κλάδου το 2010 μετέθεσε στην Fed αυτή την ευθύνη: πείτε στις τράπεζες να δημιουργήσουν ένα αποθεματικό πρόσθετου κεφαλαίου σε ευνοϊκές περιόδους, όταν η οικονομία αναπτύσσεται και τα κεφάλαια είναι σχετικά εύκολο να αντληθούν. Αυτή η ιδέα του λεγόμενου αντικυκλικού κεφαλαίου έχει λειτουργήσει καλά σε άλλες χώρες, κυρίως στην Ισπανία.
Το ερώτημα είναι πότε πρέπει να ενισχυθεί το κεφαλαιακό “μαξιλάρι”. Στις ΗΠΑ, η σωστή ώρα φαίνεται να είναι τώρα. Η οικονομία επεκτείνεται εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, ο πληθωρισμός κινείται πλησίον του στόχου της Fed και οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης θα κορυφωθεί φέτος στο 2,9% περίπου. Τα πρότυπα δανεισμού των επιχειρήσεων επιδεινώνονται παρά το γεγονός ότι τα εταιρικά χρέη πλησιάζουν σε επίπεδα-ρεκόρ. Στην αντιπέρα όχθη του Ατλαντικού, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και οκτώ άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη αυξήσει τα “μαξιλάρια” τους.
Η Fed δεν το έχει κάνει. Αυτό οφείλεται εν μέρει στον τρόπο με τον οποίο οι αξιωματούχοι επέλεξαν να ερμηνεύσουν τον Dodd-Frank. Η κεντρική τράπεζα έχει υιοθετήσει έναν κανόνα που λέει ότι οι συστημικές αδυναμίες θα πρέπει να είναι “σημαντικά πιο πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα” για να κριθεί αναγκαίο το επιπλέον κεφάλαιο – ένα όριο που κάποιοι, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Jerome Powell, λένε ότι δεν έχει παραβιαστεί. Όσοι τάσσονται κατά της ενίσχυσης των κεφαλαίων υποστηρίζουν επίσης ότι οι τράπεζες των ΗΠΑ δεν τα χρειάζονται, επειδή διαθέτουν ήδη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση σε σχέση με τις ευρωπαίες ομολόγους τους.
Αυτό είναι αλήθεια -αλλά καλύτερη κεφαλαιοποίηση δεν σημαίνει επαρκή κεφαλαιοποίηση. Κατά μέσο όρο, οι έξι μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες έχουν λιγότερα από 7 δολάρια σε ίδια κεφάλαια για κάθε 100 δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία. Αυτό είναι περισσότερο από ό, τι είχαν πριν από την κρίση του 2008, αλλά μάλλον δεν είναι αρκετό για να αποφύγουν την κρίση σε μια παρόμοια κατάσταση. Οι οικονομολόγοι της Fed της Μινεάπολης, για παράδειγμα, έχουν εκτιμήσει ότι οι τράπεζες χρειάζονται υπερδιπλάσια κεφάλαια για να διασφαλίσουν ότι η πιθανότητα κυβερνητικής διάσωσης είναι τόσο χαμηλή όσο πρέπει. Ακόμη και αν αναπτυχθεί πλήρως, το αντικυκλικό “μαξιλάρι” της Fed θα τους καλύψει μόνο ένα μικρό μέρος των απαιτούμενων κεφαλαίων.
Οι αξιωματούχοι της Fed θα έπρεπε να αναρωτηθούν: Αν όχι τώρα, πότε; Αν οι κανόνες της κεντρικής τράπεζας τους εμποδίζουν να ενεργήσουν, θα πρέπει να τους αλλάξουν. Όταν οι επενδυτές θα είναι σίγουροι ότι το σύστημα έχει πρόβλημα, θα είναι πολύ αργά.